Cuộc họp Đại sứ các nước thành viên Cấp cao Đông Á (EAS) lần đầu tiên năm 2021 diễn ra theo hình thức trực tuyến. Ảnh: Phái đoàn Việt Nam tại ASEAN
Đây là cuộc họp đầu tiên của các đại sứ EAS trong Năm Chủ tịch ASEAN 2021 của Brunei, nhằm đánh giá tình hình hợp tác trong khuôn khổ EAS, trao đổi về tình hình thế giới và khu vực cũng như chuẩn bị cho các cuộc họp EAS cấp bộ trưởng (tháng 8/2021) và cấp cao (tháng 10/2021). Đại sứ Nguyễn Hải Bằng, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại ASEAN đã tham dự cuộc họp.
Cuộc họp ghi nhận và đánh giá cao kết quả tích cực của các hoạt động hợp tác nhằm triển khai các dòng hành động trong Kế hoạch Hành động Manila giai đoạn năm 2018-2022. Trước diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19, các nước trao đổi kinh nghiệm và những nỗ lực trong phòng chống dịch bệnh, đồng thời khẳng định cam kết hợp tác, hỗ trợ và thúc đẩy phổ biến tiêm chủng vaccine trên toàn thế giới.
Tại cuộc họp, các nước trao đổi ý kiến và đánh giá về tình hình quốc tế và khu vực như tình hình Myanmar, vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và vấn đề Biển Đông. Các nước đối tác khẳng định ủng hộ ASEAN và vai trò trung tâm của ASEAN trong giải quyết các vấn đề khu vực, góp phần duy trì hòa bình, ổn định và an ninh khu vực.
Trao đổi về tiến trình đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), các nước mong muốn ASEAN và Trung Quốc xây dựng một COC hiệu quả, thực chất và phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982). Các nước cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện tự kiềm chế, không quân sự hóa, giải quyết hoà bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, tránh các hành động làm gia tăng căng thẳng, ảnh hưởng đến tiến trình đàm phán COC.
EAS được thành lập năm 2005 và hiện có 18 nước thành viên bao gồm 10 nước ASEAN và 8 nước đối tác của ASEAN (Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Nga và Mỹ). Nước Chủ tịch ASEAN đồng thời là Chủ tịch của EAS. Cuộc họp Đại sứ các nước thành viên EAS tại Jakarta được triển khai trên cơ sở Tuyên bố Cấp cao Đông Á năm 2015 với mục đích theo dõi và thúc đẩy việc triển khai quyết định của các nước thành viên Cấp cao Đông Á và các hoạt động hợp tác thuộc Kế hoạch Hành động Manila.