Căng thẳng Mỹ - Iran

Manssor Arbabsiar - một trong hai người bị Mỹ cáo buộc âm mưu ám sát Đại sứ Arập Xêút tại Mỹ. Ảnh: AFP/ TTXVN

Mối quan hệ vốn không mấy tốt đẹp giữa Mỹ và Iran đang ngày càng căng thẳng hơn sau khi Oasinhtơn cáo buộc Têhêran liên quan đến âm mưu sát hại Đại sứ Arập Xêút tại Mỹ. Ngày 13/10, Mỹ đã kêu gọi các nước trên thế giới cùng gây sức ép với Iran, trong khi Iran kiên quyết bác bỏ lời cáo buộc trên của Mỹ.

Phát biểu với báo chí, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland cho biết, Mỹ đang vận động các nước khác chỉ trích mạnh mẽ Têhêran trong âm mưu ám sát Đại sứ Arập Xêút và áp đặt các biện pháp cấm vận kinh tế chống Têhêran. Bộ Ngoại giao Mỹ đã chỉ thị cho tất cả đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ trên toàn thế giới trình những bằng chứng chống lại Iran với chính phủ nước sở tại.

Tuy nhiên, Oasinhtơn đã bác bỏ khả năng sử dụng biện pháp quân sự chống Têhêran. Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby ngày 13/10 tuyên bố với báo giới rằng, “âm mưu của Iran ám sát Đại sứ Arập Xêút tại Mỹ là vấn đề pháp lý và ngoại giao".

Ngoại trưởng Mỹ Hillary cho rằng, âm mưu của Iran sát hại Đại sứ Arập Xêút tại Mỹ là "sự leo thang nguy hiểm", vi phạm trắng trợn luật pháp Mỹ và quốc tế. Bà Clinton cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế lên án hành động này.

Hãng tin AFP (Pháp) ngày 13/10 dẫn lời một quan chức cấp cao của Bộ Tài chính Mỹ cho biết, Oasinhtơn đang xem xét việc áp đặt thêm các biện pháp cấm vận đối với Ngân hàng trung ương Iran (CBI) nhằm đẩy Iran đến chỗ bị cô lập cao nhất về thương mại. Hiện nay, tất cả các tổ chức tài chính Mỹ bị cấm làm ăn với tất cả các ngân hàng của Iran.

Trước đó, Bộ Tài chính Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt hãng hàng không Mahan Air của Iran với lý do hãng này đã chở các thành viên Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran – lực lượng bị cáo buộc có liên quan đến âm mưu ám sát trên. Mọi tài sản của hãng Mahan Air ở Mỹ bị phong toả và các công dân Mỹ bị cấm làm ăn với hãng này.

Trong khi đó, Iran kiên quyết bác bỏ việc nước này có liên quan đến âm mưu ám sát Đại sứ Arập Xêút tại Mỹ và cho rằng đó là lời cáo buộc vô căn cứ của Mỹ.

Ngày 13/10, trang web của Đài truyền hình quốc gia Iran dẫn lời Chỉ huy phó Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran, Thiếu tướng Hossein Salami khẳng định, tuyên bố của Mỹ về sự can dự của một số thành viên thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran vào một "âm mưu khủng bố" nhằm vào một nhà ngoại giao thuộc một nước Arập là "bịa đặt, lố bịch và vô căn cứ". Theo ông, những cáo buộc của Mỹ là một kịch bản cũ rích, không có cơ sở, và thực tế Mỹ đang tìm cách đánh lạc hướng dư luận trong nước khỏi cuộc biểu tình của phong trào "Chiếm lấy Phố Wall" cũng như những thất bại trong chính sách đàn áp ở Trung Đông và trên khắp thế giới.

Ngoại trưởng Iran Ali-Akbar Salehi cũng cho rằng cáo buộc của Mỹ là vụng về và không có cơ sở, đồng thời khẳng định Mỹ sẽ buộc phải xin lỗi Iran vì điều này.

Cùng ngày, hãng thông tấn IRNA của Iran cho biết, Têhêran đã cảnh báo Arập Xêút không nên rơi vào “cái bẫy” của Oasinhtơn. Trong thông điệp gửi tới Đại sứ Arập Xêút tại Iran, Bộ Ngoại giao Iran nói rằng, Têhêran đề nghị Arập Xêút cảnh giác với âm mưu của Mỹ, “bởi bất cứ sự cố nào trong quan hệ giữa các quốc gia ở khu vực Trung Đông cũng chỉ có lợi cho Mỹ và Ixraen”.

Trước đó, hãng tin Fars dẫn thông cáo báo chí của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Ramin Mehmanparast cho biết, lời cáo buộc trên của Mỹ là sự bịa đặt nhằm gây chia rẽ Iran và Arập Xêút để giúp Ixraen thoát khỏi tình trạng cô lập hiện nay, đồng thời nhấn mạnh quan hệ giữa Têhêran và Riát dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và những cáo buộc không có căn cứ sẽ không thể thay đổi mối quan hệ này.

Ngày 11/10, nhà chức trách Mỹ thông báo đã phá vỡ một âm mưu sát hại Đại sứ Arập Xêút tại Mỹ, buộc tội hai người Iran âm mưu thực hiện vụ ám sát này trong một kế hoạch tấn công khủng bố lớn trên đất Mỹ. Hai đối tượng bị buộc tội là Manssor Arbabsiar, mang hai quốc tịch Mỹ và Iran, và Gholam Shakuri, thành viên của đơn vị Quds thuộc Lực lượng vệ binh cộng hòa của Iran. Arbarsiar đã bị bắt ngày 29/9 tại Sân bay John F. Kennedy ở New York, trong khi Shakuri được cho là đang ẩn náu tại Iran.

Giới chức chống khủng bố của Mỹ cho rằng âm mưu ám sát Đại sứ Arập Xêút tại Mỹ sẽ mở màn chiến dịch tấn công khủng bố gọi là "Chiến dịch Liên minh Đỏ" trên đất Mỹ, bao gồm các vụ đánh bom các sứ quán Arập Xêút và Ixraen ở Oasinhtơn. Ngoài ra, trong kế hoạch này còn có âm mưu đánh bom các sứ quán Arập Xêút và Ixraen ở Áchentina.

Dương Anh