Lực lượng khẩn cấp được triển khai tại chợ Giáng sinh ở thành phố Magdeburg, bang Sachsen-Anhal, Đức sau khi xe ô tô lao vào đám đông, tối 20/12/2024. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Năm 2023, Văn phòng Liên bang về Di cư và Tị nạn Đức nhận được cảnh báo về nghi phạm vừa lao ô tô vào một chợ Giáng sinh ở Magdeburg.
Tuyên bố được đăng trên mạng X của văn phòng này ngày 22/12 cho biết, thông tin này đã không ngăn được thảm kịch xảy ra vào ngày 20/12 vừa qua.
Nghi phạm, được xác định là Taleb al-Abdulmohsen, một bác sĩ tâm thần người Saudi Arabia, đã sống ở Đức từ năm 2006 với quyền thường trú nhân.
Theo chính quyền Saudi Arabia, họ đã ba lần cảnh báo Đức từ năm 2007 về quan điểm cực đoan của nghi phạm, bao gồm những hành vi bài Hồi giáo và tuyên bố kích động trên mạng xã hội.
Mặc dù Saudi Arabia từng yêu cầu dẫn độ al-Abdulmohsen, nhưng Đức từ chối vì lo ngại an toàn cá nhân cho nghi phạm. Theo báo Die Welt, cảnh sát Đức từng đánh giá nghi phạm không gây nguy hiểm đáng kể, quyết định này đã gây tranh cãi sau vụ tấn công.
Tối 20/12, nghi phạm đã lái xe lao vào khu chợ Giáng sinh, khiến 5 người thiệt mạng, trong đó có 4 phụ nữ và một bé trai 9 tuổi. Hơn 200 người bị thương, với 41 trường hợp nghiêm trọng, nhiều người vẫn đang trong tình trạng nguy kịch.
Cảnh sát xác nhận nghi phạm có kết quả xét nghiệm dương tính với ma túy và đang bị điều tra về tội giết người, cố ý giết người, cùng các tội danh khác.
Al-Abdulmohsen, người tự nhận mình là cựu tín đồ Hồi giáo và nhà hoạt động chống Hồi giáo, sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền quan điểm bài Hồi giáo. Nghi phạm từng công khai chỉ trích chính sách nhập cư của Đức, cáo buộc nước này “Hồi giáo hóa châu Âu” và bày tỏ ủng hộ đảng cực hữu Alternative for Germany (AfD).
Trên mạng xã hội, nghi phạm từng viết rằng "một việc lớn sẽ xảy ra ở Đức", dấu hiệu cho thấy vụ tấn công có thể đã được lên kế hoạch trước.
Sau vụ tấn công, Saudi Arabia lên án mạnh mẽ và bày tỏ sự đoàn kết với Đức. Tuy nhiên, sự việc đã làm dấy lên làn sóng chỉ trích từ các chính trị gia cánh hữu châu Âu, cho rằng chính sách nhập cư của Đức và Liên minh châu Âu (EU) góp phần tạo điều kiện cho các vụ bạo lực.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban chỉ trích EU tại cuộc họp báo ở Budapest: “Không còn nghi ngờ gì nữa, có mối liên hệ giữa dòng người di cư và các hành động khủng bố”.
Vụ tấn công cũng làm nóng thêm chủ đề di cư, một vấn đề nhạy cảm tại Đức khi nước này chuẩn bị cho cuộc bầu cử sớm vào tháng 2/2024. AfD, đảng chống nhập cư, đang được hưởng lợi từ sự bất mãn của cử tri đối với chính sách nhập cư hiện tại.
Vụ việc đặt ra câu hỏi nghiêm trọng về khả năng xử lý thông tin tình báo và đánh giá rủi ro của chính quyền Đức. Khi cảnh báo từ Saudi Arabia bị bỏ qua và nghi phạm tiếp tục sinh sống tại Đức, sự việc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải thiện hợp tác an ninh quốc tế và khả năng phản ứng trước những nguy cơ tiềm tàng.
Cái giá phải trả là mạng sống của những nạn nhân vô tội và sự bất ổn xã hội ngày càng gia tăng. Vụ việc này không chỉ là bài học cho Đức mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho toàn châu Âu về mối liên hệ giữa nhập cư và an ninh quốc gia.