Ngay từ trước thời hạn chót vào cuối ngày 30/9, các bên liên quan đã chiếm lĩnh vị trí của mình trong cuộc chiến nhằm vào “kẻ có lỗi” đối với việc chính phủ Mỹ phải đóng cửa lần đầu tiên sau 17 năm. Sau thời điểm này, cuộc khẩu chiến giữa hai phe càng căng thẳng hơn. Chủ tịch Hạ viện John Boehner phát biểu với giới truyền thông lúc 1 giờ sáng 1/10, sau thời điểm chính phủ rơi vào tình trạng ngừng hoạt động.
|
Tổng thống Obama đổ lỗi phe Cộng hòa đã dùng luật ngân sách để tống tiền đòi chính phủ rút lại chương trình cải cách y tế. Đáp lại, những người Cộng hòa phản pháo rằng, chính Tổng thống và lãnh đạo phe đa số Thượng viện Harry Reid mới là người chịu trách nhiệm vì đã không chấp nhận thương lượng. (Trước đó, tối 30/9, sau khi phe Cộng hòa tại Hạ viện đưa ra đề nghị đàm phán phá vỡ bế tắc, ông Reid đã bác bỏ ý tưởng này và cho rằng, đảng Dân chủ sẽ không bước vào thương lượng chính thức với “một khẩu súng kề đầu” như vậy).
Sau hạn chót, gặp gỡ giới truyền thông ngay rạng sáng 1/10, Chủ tịch Hạ viện John Boehner chỉ trích phe Cộng hòa hành động “không công bằng” với người dân Mỹ trong khi lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Hạ viện, bà Nancy Pelosy cáo buộc đảng này tìm cách đóng cửa chính phủ bằng mọi giá.
Nếu quốc hội có thể sớm thông qua luật ngân sách mới, thì tình trạng đóng cửa chính phủ có thể kéo dài vài ngày, thay vì hàng tuần lễ như lần gần đây nhất, vào năm 1995-1996 dưới thời cựu Tổng thống Bill Clinton. Tuy nhiên, hiện chưa có dấu hiệu nào về một chiến lược đưa hai đảng xích lại gần nhau.
Bế tắc chính trị tại Đồi Capitol cũng dấy lên những lo ngại mới về khả năng Quốc hội không thông qua được quyết định nâng trần nợ công 16,7 ngàn tỉ USD vào hạn chót giữa tháng 10 này. Nếu trần nợ công không được nâng, chính phủ Mỹ có thể đứng trước nguy cơ vỡ nợ do mất khả năng vay mượn để đáp ứng các nghĩa vụ với chủ nợ.
Các cuộc thăm dò lúc này đưa ra nhiều kết quả khác nhau về phản ứng của công chúng Mỹ đối với việc chính phủ bị đẩy đến tình trạng đóng cửa một phần. Cuộc điều tra dư luận do Washington Post- ABC News thực hiện cho thấy, 26% người Mỹ ủng hộ cách mà phe Cộng hòa tại quốc hội xử lý các cuộc thương lượng ngân sách, trong khi 34% ủng hộ nỗ lực của các nghị sĩ Dân chủ và 41% ủng hộ cách xử lý của Tổng thống Obama.
Trong khi đó, theo thăm dò do Reuters/Ipsos tiến hành, 1/4 người Mỹ đổ lỗi cho phe Cộng hòa việc chính phủ đóng cửa, 14% đổ lỗi cho ông Obama, 5% đổ lỗi cho các nghị sĩ Dân chủ và 44% cho rằng tất cả các bên đều có lỗi.
Thu Hằng (Reuters, Telegraph)