Quyết định trên được đưa ra sau khi Hội đồng chuyên gia của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản (MHLW) đã nhất trí đưa dịch COVID-19 vào nhóm 5 trong danh sách các bệnh truyền nhiễm trong phiên họp vào sáng cùng ngày.
Tại Nhật Bản, các bệnh truyền nhiễm được phân thành 5 nhóm, trong đó các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất như dịch hạch và Ebola được xếp vào nhóm 1. Các nhóm sau đó có mức độ nguy hiểm giảm dần, chẳng hạn nhóm 2 có bệnh lao, nhóm 3 có dịch tả, nhóm 4 có sốt vàng da và nhóm 5 có bệnh cúm mùa. Riêng dịch COVID-19 thuộc danh mục “cúm mới và các bệnh khác” nằm ngoài 5 nhóm trên. Đây là danh mục các dịch bệnh có mức độ nguy hiểm tương đương với các bệnh truyền nhiễm ở nhóm 2, nhưng lại áp dụng các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt tương đương với các bệnh truyền nhiễm trong nhóm 1.
Một khi quyết định trên có hiệu lực, tức là dịch COVID-19 được đưa vào nhóm 5, nhà nước sẽ không phải chi trả toàn bộ chi phí khám chữa bệnh cho các bệnh nhân COVID-19. Bên cạnh đó, các bệnh nhân COVID-19 có thể tới các cơ sở y tế thông thường thay vì các cơ sở chỉ định để khám chữa bệnh. Mặt khác, người mắc COVID-19 hoặc có tiếp xúc gần với bệnh nhân COVID-19 sẽ không cần phải cách ly. Ngoài ra, Chính phủ Nhật Bản sẽ không ban bố tình trạng khẩn cấp hay áp dụng các biện pháp phòng dịch trọng điểm ngay cả khi số ca nhiễm mới tăng trở lại trong tương lai.
Nhật Bản đã phát hiện ca mắc COVID-19 đầu tiên vào ngày 15/1/2020. Không lâu sau đó, Nhật Bản đã phải đối mặt với đợt bùng phát của dịch COVID-19 trong các du khách và thủy thủ đoàn trên du thuyền Diamond Princess ở ngoài khơi Yokohama. Cho tới nay, Nhật Bản đã trải qua 8 đợt bùng phát, trong đó nghiêm trọng nhất là đợt bùng phát thứ 7 diễn ra trong gần như cả quý III/2022. Tính tới ngày 14/1/2023, Nhật Bản ghi nhận khoảng 31 triệu ca mắc COVID-19, trong đó có 62.264 ca tử vong.