Chính trường Israel chao đảo khi xung đột với Hezbollah leo thang

Theo kênh CNN của Mỹ, tình hình chính trị nội bộ Israel đang trải qua nhiều biến động lớn khi căng thẳng với phong trào Hezbollah ở Liban leo thang. Trong bối cảnh xung đột ở biên giới với Liban, những căng thẳng chính trị trong nước giữa Thủ tướng Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant cũng trở thành tâm điểm. Những sự kiện này không chỉ làm nổi bật những vấn đề nội bộ mà còn phơi bày sự tương tác phức tạp giữa chính sách an ninh và quyền lực chính trị tại Israel.

Căng thẳng với Hezbollah và tác động đến chính trường Israel

Gần đây, khi các vụ nổ thiết bị nhắn tin và bộ đàm lan rộng khắp Liban, một sự kiện khác cũng gây xôn xao chính trường Israel. Theo các nguồn tin, Thủ tướng Netanyahu dự định sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và thay thế bằng Gideon Sa’ar, một quan chức quân sự mới. Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị tạm dừng do sự leo thang căng thẳng với Hezbollah. Cuộc chiến với Hezbollah, vốn đã kéo dài suốt một năm, đột nhiên trở thành ưu tiên và giúp cho vấn đề này lắng dịu. Tuy nhiên, các phương tiện truyền thông Israel cho rằng quyết định này có thể chỉ là tạm thời và việc sa thải Bộ trưởng Gallant vẫn nằm trong dự định của Thủ tướng Netanyahu.

Mối quan hệ căng thẳng giữa Thủ tướng Netanyahu và Bộ trưởng Gallant đã kéo dài nhiều tháng. Mặc dù đã có sự đồng thuận tạm thời sau cuộc tấn công của Hamas vào tháng 10 năm ngoái, hai bên thường bất đồng về chiến lược ở Gaza và việc đối phó với Hezbollah. Bộ trưởng Gallant thậm chí còn chỉ trích mục tiêu "chiến thắng tuyệt đối" của Thủ tướng Netanyahu tại Gaza là "vô nghĩa". Điều này đã khiến Thủ tướng Netanyahu cân nhắc việc sa thải ông Gallant khỏi nội các, đặc biệt là trong bối cảnh ông Netanyahu đang chịu áp lực lớn từ các đồng minh cực hữu trong liên minh cầm quyền.

Kể từ sau các cuộc tấn công ngày 7/10 năm ngoái của Hamas, nhóm vũ trang Hezbollah đã tiến hành nhiều vụ tấn công vào Israel nhằm thể hiện sự đoàn kết với người Palestine tại Gaza. Đáp lại, Israel đã thực hiện nhiều cuộc ném bom vào Liban, buộc hàng trăm nghìn người phải sơ tán khỏi khu vực. Trong bối cảnh này, việc đưa dân thường miền Bắc Israel trở về nhà đã trở thành một nhiệm vụ cấp bách, mang tính chính trị và chính sách quan trọng của Chính phủ Israel.

Cuộc xung đột với Hezbollah không chỉ có ý nghĩa về mặt an ninh, mà còn tác động lớn đến chính trị nội bộ của Israel. Đáng chú ý là Thủ tướng Netanyahu gần đây đã tổ chức một cuộc tham vấn an ninh nhưng không mời bộ trưởng quốc phòng, một quan chức Israel tiết lộ với CNN. Thay vào đó, ông Netanyahu đã gọi Bộ trưởng An ninh Quốc gia Itamar Ben-Gvir tham dự. 

Chỉ trong tuần trước, sau khi "bật đèn xanh" cho nỗ lực hòa giải do Mỹ hậu thuẫn với Liban, Thủ tướng Netanyahu đã phải đối mặt với sự chỉ trích gay gắt từ các đồng minh cánh hữu của mình, những người nói rằng chỉ có giải pháp quân sự mới có thể loại bỏ Hezbollah khỏi biên giới. Đảng của ông Ben Gvir đã tổ chức một cuộc tham vấn khẩn cấp - ngầm đe dọa sẽ lật đổ liên minh cầm quyền do Thủ tướng Netanyahu đứng đầu. 

Những lời chỉ trích đã buộc ông Netanyahu phải đưa ra một tuyên bố bác bỏ ý tưởng về một lệnh ngừng bắn sắp xảy ra. Nhưng sau đó ông đưa ra một tuyên bố khác nói rằng mình đang tham gia vào quá trình này với Mỹ (và phát biểu bằng tiếng Anh chứ không phải tiếng Hebrew).

Không chỉ có vấn đề Hezbollah, nội các Israel còn đối mặt với sự phân hóa nghiêm trọng liên quan đến các quyết định về cải tổ tư pháp và nghĩa vụ quân sự của cộng đồng Do Thái chính thống (Haredim). Các đảng phái trong nhóm này, vốn là thành viên quan trọng trong liên minh của Thủ tướng Netanyahu, đang yêu cầu miễn trừ quân sự cho Haredim – một yêu cầu gây tranh cãi và có thể dẫn đến sự sụp đổ của chính phủ nếu không được đáp ứng. Bộ trưởng Gallant, cùng với nhiều chỉ huy quân sự khác, phản đối việc miễn trừ quân sự cho Haredim, nói rằng mọi công dân Israel đều phải chia sẻ trách nhiệm quân sự. 

Ngoài ra, cuộc chiến ở Gaza cũng gây thêm áp lực cho Chính phủ Israel. Gia đình của hơn 100 người Israel bị bắt làm con tin tại Gaza liên tục cáo buộc chính phủ "câu giờ" trong các cuộc đàm phán nhằm giải cứu con tin. Khi tấn công Hezbollah, Chính phủ Israel đang tìm cách "tách" Liban khỏi Gaza. Hezbollah nói rằng họ đang tấn công Israel để thể hiện sự đoàn kết với người dân Palestine ở Gaza; Israel muốn Hezbollah ngừng bắn ngay cả khi không có lệnh ngừng bắn ở Gaza và thỏa thuận con tin. Tuy nhiên, có một giả định rộng rãi trong giới an ninh quốc gia ở Israel rằng Thủ tướng Netanyahu đang kéo dài cuộc chiến ở Gaza vì ông biết rằng ngay khi nó kết thúc, ông sẽ phải đối mặt với áp lực rất lớn về tổ chức bầu cử.

"Tôi nghĩ rằng chủ yếu là do chính trị. IDF (Lực lượng Phòng vệ Israel) và bộ trưởng quốc phòng đã nói rõ rằng họ cảm thấy tình hình ở Gaza có thể cho phép thỏa thuận con tin và họ ủng hộ thỏa thuận con tin", Eyal Hulata, thành viên cấp cao tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ và là cựu cố vấn an ninh quốc gia của thủ tướng Israel, nói với CNN về việc không đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza. 

Như vậy, cuộc xung đột với Hezbollah không chỉ làm gia tăng vấn đề an ninh tại biên giới Israel-Liban mà còn đẩy chính trường Israel vào tình trạng căng thẳng. Những vấn đề nội bộ trong nội các và áp lực từ các đồng minh cực hữu đang tác động đến sự ổn định của Chính phủ Israel. Trong bối cảnh này, tương lai của Israel không chỉ phụ thuộc vào việc giải quyết các xung đột bên ngoài, mà còn vào khả năng giữ vững liên minh cầm quyền và giải quyết các bất đồng nội bộ.