Thống đốc bang New Mexico Michelle Lujan Grisham ngày 6/2 tuyên bố quyết định rút lực lượng Vệ binh Quốc gia khỏi biên giới phía nam của bà là nhằm trách sử dụng lực lượng quân đội dự bị vào "quân sự hóa biên giới".
"Tôi sẽ không tham gia, vì tôi không nghĩ sẽ là thỏa đáng ở bất cứ quy mô, hình thức nào khi sử dụng vệ binh quốc gia nhằm quân sự hóa vùng biên giới, nơi mà chúng ta đang đối mặt với những người xin tị nạn, những người mà quyền hợp hiến của họ tiếp tục bị xâm phạm", CNN dẫn lời tân Thống đốc thuộc đảng Dân chủ tuyên bố trong một cuộc họp báo.
Bà Grisham tranh cãi rằng, việc triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia đang tước bớt nguồn ngân sách cho các nhu cầu cần thiết khác của bang, như cơ sở hạ tầng và chăm sóc sức khỏe.
Bà Thống đốc cũng đề nghị rút lực lượng Vệ binh Quốc gia khỏi 6 bang khác bao gồm Arkansas, Kansas, Kentucky, New Hampshire, South Carolina và Wisconsin, "đưa họ trở về bang nhà ngay lập tức".
Theo văn phòng Thống đốc, có tổng cộng 118 vệ binh quốc gia đã được triển khai tại bang New Mexico.
Tuy vậy, bà Grisham yêu cầu khoảng 11-15 vệ binh tiếp tục ở lại khu vực biên giới phía tây nam của bang để tham gia trợ giúp các vấn đề nhân đạo.
Trong khi đó, đại diện Vệ binh Quốc gia bang New Mexico cùng ngày cho biết họ đang thực hiện lệnh của Thống đốc, chuẩn bị di chuyển hầu hết binh sĩ, và chỉ để lại một số lượng nhỏ cho các nhiệm vụ hỗ trợ.
Lujan Grisham từ lâu đã là một nhân vật chỉ trích công khai các chính sách nhập cư của Tổng thống Trump, từ khi bà trở thành nghị sĩ quốc hội và là Chủ tịch Nhóm nghị sĩ gốc Tây Ban Nha.
Tháng 4/2018, Tổng thống Trump đã ra lệnh triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia tham gia hỗ trợ bảo đảm an ninh ở biên giới với Mexico. Có khoảng 2.200 vệ binh tham gia sứ mạng, dự kiến kết thúc vào tháng 9 năm nay. Ngoài ra có khoảng 2.300 binh sĩ thường trực được triển khai tới biên giới, với trên 3.000 binh sĩ sẽ được bổ sung.
Lực lượng Vệ binh Quốc gia Mỹ ban đầu là lực lượng bán vũ trang địa phương (gần giống lực lượng dân quân) được thành lập từ năm 1607 trong khi gần 170 năm sau đó nước Mỹ mới chính thức được khai sinh. Khi cuộc chiến giành độc lập của người Mỹ nổ ra, lực lượng Vệ binh Quốc gia đã chiến đấu sát cánh bên người Mỹ chống lại người Anh để giành độc lập.
Vệ binh Quốc gia là một trong những lực lượng vũ trang lớn nhất của Quân đội Mỹ nằm dưới quyền chỉ huy của chính phủ và chính quyền liên bang. Lực lượng này có các nhiệm vụ bảo đảm an ninh, giữ gìn trật tự nội địa trong các trường hợp nước Mỹ phải đối mặt với những tình huống có nhiều nguy cơ như bị xâm lược, thiên tai dịch bệnh, khủng bố.
Theo Hiến Pháp Mỹ, Tổng thống Mỹ bị hạn chế rất nhiều quyền điều động quân đội trong nước và quân đội Mỹ cũng bị hạn chế tối đa việc bị điều động cùng trang thiết bị vũ khí bên trong lãnh thổ Mỹ. Điều này được tạo ra để tránh việc chính quyền Mỹ sử dụng quân đội để đàn áp người dân. Tuy nhiên, lực lượng Vệ binh Quốc gia Mỹ lại không bị giới hạn bởi điều luật này. Theo đó, Vệ binh Quốc gia được phép mang vũ khí cùng các khí tài quân sự hạng nặng hoạt động bên trong nước Mỹ dưới sự điều khiển của chính quyền.