Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 75 Volkan Bozkir phát biểu tại cuộc bỏ phiếu. Ảnh: Hữu Thanh/PV TTXVN tại Washington
Theo phóng viên TTXVN tại New York, phát biểu trong một cuộc tranh luận về cải tổ HĐBA, Chủ tịch Bozkir chỉ trích việc cơ quan này nhiều lần không hoàn thành trách nhiệm trong việc duy trì nền hòa bình và an ninh quốc tế. Theo ông, cạnh tranh lợi ích giữa các nước thành viên và việc thường xuyên sử dụng quyền phủ quyết đã hạn chế hiệu quả hoạt động của HĐBA. Ngay cả khi xảy ra một số cuộc khủng hoảng nhân đạo cấp bách, HĐBA cũng không thể đưa ra phản ứng kịp thời và phù hợp. Do đó, ông Bozkir khẳng định việc phải cải tổ HĐBA là một nhiệm vụ cấp thiết, dù rất thách thức song không thể không tiến hành.
Kể từ khi đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 bùng phát, HĐBA đã tổ chức rất ít cuộc họp để thảo luận về vấn đề này. Trước đó, HĐBA cũng phải mất tới 3 tháng mới vượt qua được những bất đồng giữa Mỹ và Trung Quốc để thông qua nghị quyết về hợp tác quốc tế vào ngày 1/7, theo đó ủng hộ lời kêu gọi của Tổng Thư ký LHQ về một lệnh ngừng bắn tại các nước bị chiến tranh tàn phá để tạo điều kiện cho công tác chống dịch.
Tại cuộc họp về cải tổ LHQ đang diễn ra, 193 nước thành viên cũng đã thảo luận về quyền phủ quyết - đặc quyền của 5 nước Ủy viên thường trực HĐBA (Mỹ, Trung Quốc, Nga, Pháp, Anh), cũng như xem xét khả năng mở rộng HĐBA để tăng tính đại diện khu vực. Nhà ngoại giao Mỹ Ngoyi Ngoyi nêu rõ: "Về nguyên tắc, Mỹ vẫn để ngỏ việc mở rộng vừa phải HĐBA...song điều này phải được thúc đẩy theo hướng không làm suy yếu hiệu quả hoạt động của HĐBA và sẽ không thay đổi hoặc mở rộng quyền phủ quyết".
Về phần mình, Phó Đại sứ Nga tại LHQ Anna Evstigneeva lập luận rằng "những ý tưởng dẫn đến sự suy yếu các đặc quyền của các Ủy viên thường trực HĐBA, bao gồm cả quyền phủ quyết, là không thể chấp nhận". Trong khi đó, Đại sứ Trung Quốc tại LHQ Trương Quân lại chỉ trích "sự hiện diện quá mức của các quốc gia phát triển" trong HĐBA và kêu gọi sự hiện diện lớn hơn của các quốc gia vừa và nhỏ, đặc biệt là các quốc gia châu Phi.
HĐBA là cơ quan duy nhất của LHQ có quyền quyết định đánh giá thực tại của các mối đe dọa đối với hòa bình, phá hoại hòa bình hoặc hành động xâm lược, và sẽ đưa ra khuyến nghị hoặc quyết định các biện pháp cần để duy trì hoặc khôi phục nền hòa bình và an ninh quốc tế. Ngoài 5 ủy viên thường trực trên, HĐBA còn có 10 ủy viên không thường trực được bầu với nhiệm kỳ 2 năm. Tháng 6/2019, Việt Nam đã trúng cử Ủy viên không thường trực HĐBA nhiệm kỳ 2020-2021 với số phiếu gần như tuyệt đối, 192/193.