Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đón tiếp cố vấn cấp cao của Tổng thống Brazil Celso Amorim tại Bắc Kinh ngày 23/5. Ảnh: THX
Hai nước đều khẳng định một hội nghị hoà bình quốc tế giải quyết xung đột Ukraine cần được tổ chức vào thời điểm thích hợp được cả Nga và Ukraine công nhận, với sự tham gia bình đẳng của tất cả các bên cũng như thảo luận công bằng về tất cả các kế hoạch hòa bình.
Theo đài phát thanh Sputnik, tuyên bố chung do Celso Amorim, cố vấn cấp cao của Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị ký bao gồm những nội dung như khẳng định đối thoại và đàm phán là giải pháp khả thi duy nhất cho cuộc khủng hoảng Ukraine; cần tạo điều kiện để nối lại đối thoại trực tiếp, đồng thời giảm căng thẳng cho đến khi lệnh ngừng bắn toàn diện có hiệu lực; một hội nghị hòa bình quốc tế nên được tổ chức với sự tham gia của cả Nga và Ukraine; phải tránh các cuộc tấn công vào dân thường và các cơ sở dân sự; phản đối việc nhắm mục tiêu vào các nhà máy điện hạt nhân và các cơ sở hạt nhân hòa bình khác; nghiêm cấm sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt, đặc biệt là vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học và sinh học; thực hiện mọi nỗ lực có thể để ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân và tránh khủng hoảng hạt nhân và thế giới không nên bị chia thành “thành các nhóm chính trị hoặc kinh tế biệt lập”.
Sáng kiến này của Brazil và Trung Quốc được đưa ra sau khi các nhà lãnh đạo hai nước này từ chối tham dự hội nghị thượng đỉnh hòa bình Ukraine dự kiến diễn ra trong hai ngày 15-16/6 tại Thuỵ Sĩ. Cho đến nay, Nga không được mời đến tham dự trong khi Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng chưa xác nhận sẽ tham dự sự kiện.
Ngoài lãnh đạo Brazil và Trung Quốc, Nam Phi cũng từ chối tham dự hội nghị này. Về phần mình, Moskva gọi hội nghị do Thụy Sĩ đề xuất là “vô nghĩa” và cho biết họ sẽ không tham gia, ngay cả khi được mời.
Liên quan đến các cuộc đàm phán sắp tới ở Thụy Sĩ, Tổng thống Nga Vladimir Putin nhấn mạnh trong cuộc họp báo ngày 24/5 rằng Nga vẫn sẵn sàng nối lại các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine, bao gồm cả việc dựa trên các dự thảo thỏa thuận được ký kết trong các cuộc đàm phán ở Belarus và ThổNhĩ Kỳ vào mùa xuân năm 2022, nhưng phải tính đến tình hình thực tế hiện tại.
Ngoại trưởng Sergey Lavrov ngày 22/5 lưu ý Mỹ đang áp đặt công thức hoà bình 10 điểm của Tổngthống Ukraine Zelensky lên tất cả mọi người, mời các quốc gia ở Nam bán cầu tham gia. Công thức hòa bình 10 điểm của Kiev – được Tổng thống Zelensky đưa ra lần đầu vào mùa thu năm 2022 – yêu cầu lực lượng Nga rút hoàn toàn và vô điều kiện khỏi tất cả các vùng lãnh thổ của Ukraine, Moskva trả tiền bồi thường. Nga đã bác bỏ các đề xuất này vì cho rằng nó không thực tế và là dấu hiệu cho thấy Kiev không sẵn sàng tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột.