Quần đảo Nam Kuril. Ảnh: Shutterstock/TTXVN
Các hòn đảo trên gồm Etorofu, Kunashiri, Shikotan và nhóm đảo nhỏ Habomai (theo cách gọi của Nhật Bản). Moskva đã kiểm soát các đảo này kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai và gọi là quần đảo Nam Kurils, trong khi Tokyo cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc.
Đài truyền hình NHK cho biết kể từ năm 1992 đến nay, trong giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 9 hằng năm, những người đã từng sống trên 4 hòn đảo trên trước khi Nga kiểm soát thường được phép về thăm mà không cần thị thực. Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, các chuyến thăm như vậy đã bị tạm dừng trong hai năm qua. Gần đây, khi số ca mắc COVID-19 giảm, Tokyo đã từng cân nhắc nối lại các hoạt động thăm viếng này. Tuy nhiên, ngày 26/4, Chính phủ Nhật Bản thông báo quyết định tạm dừng tham gia vào chương trình này vô thời hạn.
Tháng trước, Nga thông báo tạm dừng các cuộc đàm phán với Nhật Bản về hiệp định hòa bình nhằm chính thức chấm dứt tình trạng chiến tranh giữa hai nước sau Chiến tranh Thế giới thứ hai. Đây được cho là hành động đáp trả việc Nhật Bản áp đặt các biện pháp trừng phạt Nga sau khi Moskva mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Bình luận về quyết định của Nga khi đó, Chính phủ Nhật Bản khẳng định rất lấy làm tiếc, đồng thời nhấn mạnh rằng triển vọng cho chương trình thăm các đảo trên có thể thay đổi do xung đột Nga-Ukraine. Tuy nhiên, trong Sách Xanh ngoại giao công bố hôm 22/4, Nhật Bản khẳng định 4 hòn đảo mà Nga đang kiểm soát nằm ở phía Bắc nước này là "đang bị chiếm đóng bất hợp pháp".
Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2003, Nhật Bản có lập trường cứng rắn như vậy trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ kéo dài nhiều thập kỷ với Nga. Điều này cho thấy dường như Tokyo đã từ bỏ cách tiếp cận mang tính hòa giải với Moskva.