Tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến gặp gỡ trực tiếp Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga (phải) vào ngày 17/4. Ảnh: CNN
Giáo sư khoa học chính trị Toshihiro Nakayama tại Đại học Keio phân tích: “Việc Thủ tướng Suga là nhà lãnh đạo đầu tiên gặp gỡ trực tiếp Tổng thống Biden có nhiều ý nghĩa. Nó cho Trung Quốc thấy đối tác tốt nhất của Mỹ là Nhật Bản. Nhưng nó cũng đồng nghĩa với việc Nhật Bản phải cố gắng nhiều hơn”.
Trước khi lên đường tới Washington, Thủ tướng Suga nói rằng ông hy vọng có thể tăng cường mối quan hệ liên minh dựa trên chia sẻ các giá trị của tự do, dân chủ, nhân quyền, quy định pháp luật. Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo Nhật Bản cũng đề cập lãnh đạo hai quốc gia đang hình thành “Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và cởi mở” đồng thời ông đang xây dựng mối quan hệ dựa trên tin tưởng với Tổng thống Biden.
Hãng thông tấn Reuters (Anh) cho biết ông Suga đảm nhận chức Thủ tướng từ tháng 9/2020 và thừa hưởng chính sách Trung Quốc từ người tiền nhiệm trong đó hướng tới cân bằng giữa lo ngại an ninh và mối quan hệ kinh tế.
Một quan chức Bộ Ngoại giao Nhật Bản cũng thừa nhận nước này chưa quyết định liệu có thông báo chung với Mỹ sau cuộc gặp giữa 2 nhà lãnh đạo. Một quan chức cấp cao Mỹ sau đó chia sẻ với Reuters: “Chúng tôi không muốn Nhật Bản có bất cứ tuyên bố nào mà họ không hoàn toàn ủng hộ”.
Kênh CNN cho biết trong cuộc gặp trực tiếp đầu tiên với lãnh đạo nước ngoài của Tổng thống Biden tại Nhà Trắng, ông và Thủ tướng Suga dự kiến thảo luận về dịch COVID-19, chính sách liên quan đến Triều Tiên, an ninh khu vực, khủng hoảng khí hậu, quan hệ với Trung Quốc, chính sách công nghệ… Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng số ca mắc mới COVID-19 tăng trong khi chỉ còn gần 100 ngày dựa Olympics mùa hè Tokyo sẽ khai mạc.
Nhưng CNN dẫn nguồn giấu tên cho biết Trung Quốc nhiều khả năng là một trong những nội dung lớn nhất. Các nhà lãnh đạo dự kiến trao đổi sâu về Bắc Kinh khi Washington và Tokyo chủ trương “duy trì hòa bình, ổn định, giảm căng thẳng và hạn chế khiêu khích”.
Quốc kỳ Mỹ và Nhật Bản tại một sự kiện ở Manhattan, New York. Ảnh: Reuters
Ngoài ra, hai nhà lãnh đạo dự kiến cùng thảo luận về mạng không dây 5G-công nghệ Trung Quốc đã đầu tư mạnh tay trong thời gian qua. Chủ tịch Tập Cận Bình từng nói ông muốn Trung Quốc dẫn đầu thị trường 5G toàn cầu. CNN dẫn lời một quan chức cấp cao giấu tên cho biết chính quyền Tổng thống Biden dự kiến công bố về “cam kết của Nhật Bản đối với sáng kiến về 5G và những bước đi khác vượt qua cả 5G trong hợp tác 2 tỷ USD với Mỹ”.
Bên cạnh đó, hai nhà lãnh đạo nhiều khả năng sẽ thảo luận về thời điểm tổ chức cuộc gặp giữa Tổng thống Joe Biden, Thủ tướng Suga cùng Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Thủ tướng Australia- các quốc gia "bộ tứ kim cương" (còn gọi là QUAD). Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết các lãnh đạo QUAD trong cuộc gặp trực tuyến vào tháng 3 đã nhất trí sẽ gặp gỡ trực tiếp trước cuối năm 2021.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên trong họp báo ngày 29/3 từng cảnh cáo: “Chúng tôi hy vọng Nhật Bản cẩn trọng về hành động và phát biểu đồng thời không tấn công vô lý vào Trung Quốc chỉ bởi vì Tokyo là đồng minh của Washington. Nhật Bản không được lợi ích gì khi làm việc này”.