Một người đàn ông tại Nairobi (Kenya) đọc bài phỏng vấn của Hoàng tử Harry-Meghan trên báo The Standard. Ảnh: AP
Theo hãng tin AP, trong chương trình phỏng vấn với “nữ hoàng” truyền hình Oprah Winfrey, vợ chồng Hoàng tử Harry và Meghan Markle đã chỉ trích cách mà Hoàng gia Anh đối xử với họ, cáo buộc thành viên trong hoàng gia có thái độ kỳ thị màu da. Đây được cho là một cáo buộc có thể gây tổn hại lớn đến uy tín của Điện Buckingham.
Ngay sau khi chương trình được phát sóng vào ngay tối Ngày kỷ niệm của Khối Thịnh vượng chung, cựu Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull đã viện dẫn những cáo buộc trên là lý do khiến quốc gia này cắt đứt quan hệ hiến pháp của mình với chế độ quân chủ Anh.
Khối Thịnh vượng chung là một tổ chức liên chính phủ gồm 54 quốc gia thành viên. Phần lớn trong số đó là thuộc địa cũ của nước Anh xưa kia. Suốt hàng chục năm nay, Nữ hoàng Anh Elizabeth II vẫn là luôn là nhân tố then chốt đứng sau liên kết khối thịnh vượng.
Tuy nhiên, trong khoảng thời gian đó, giá trị cốt lõi của Khối Thịnh vượng chung luôn là một chủ đề gây tranh cãi. Giới phê bình luôn đặt ra câu hỏi liệu rằng quốc gia và người dân tại các nước đó từng chịu cảnh thuộc địa và thậm chí còn bị áp bức có nên duy trì một liên kết như vậy đối với quốc gia thuộc địa cũ hay không.
Mục đích cuối cùng của Khối Thịnh vượng chung là cải thiện quan hệ quốc tế song mối quan hệ của Anh với các nước thành viên luôn bị che lấp bởi những sai lầm ngoại giao và di sản thời kỳ chế độ thực dân. Trong bài phát biểu đánh dấu Ngày thịnh vượng chung hôm 8/3, Nữ hoàng Elizabeth đã nhấn mạnh “tinh thần đoàn kết”.
Phản ứng trước những tiết lộ động trời từ Hoàng tử Harry và nữ diễn viên Meghan, trong một tuyên bố chính thức, Điện Buckingham ngày 9/3 bày tỏ quan ngại về những cáo buộc phân biệt chủng tộc của cặp vợ chồng này và cho biết sẽ xử lý vấn đề này một cách “riêng tư” trong gia đình hoàng gia.
Cuộc phỏng vấn cũng làm dấy lên làn sóng phản ứng gay gắt từ châu Phi. Trong một dòng trạng thái Twitter, cư dân mạng tại Nam Phi viết: “Đó là nước Anh và gia đình hoàng tộc. Các bạn mong chờ điều gì. Họ đã áp bức chúng tôi hàng năm trời”.
Năm 2019, vợ chồng Hoàng tử Harry từng có chuyến đi tới Nam Phi. Vào thời điểm những rạn nứt trong gia đình Hoàng gia Anh được phơi bày, Harry-Meghan còn tiết lộ có thể tới Cape Town sinh sống. Mohammed Groenewald – người đón tiếp vợ chồng Harry tại một nhà thờ ở Cape Town – cho biết cuộc phỏng vấn đã gợi lại những ký ức về “nạn phân biệt chủng tộc thời thực dân Anh chiếm đóng”.
Tại Kenya, một thuộc địa cũ từng được công chúa Elizabeth đến thăm vào năm 1952, tin tức về cuộc phỏng vấn xuất hiện tràn lan trên các mặt báo. “Chúng tôi cảm thấy rất tức giận khi chứng kiến người em gái châu Phi của mình bị quấy rối vì cô ấy là người da đen,” Sylvia Wangari, cư dân Nairobi nói đến Meghan.
Về phần mình, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã từ chối bình luận về cuộc phỏng vấn. Nhà lãnh đạo cho biết nhiều thể chế ở Canada được xây dựng từ thời chủ nghĩa thực dân, bao gồm cả Quốc hội. Ông sẽ chờ phản ứng từ những người Canada thực sự bị phân biệt đối xử để từ đó đưa ra các giải pháp sửa đổi thể chế.
“Tôi chúc tất cả các thành viên trong gia đình hoàng gia mọi điều tốt đẹp nhất, nhưng trước mắt trọng tâm của tôi là vượt qua đại dịch COVID-19. Nếu sau này mọi người muốn nói về việc thay đổi hiến pháp và thay đổi hệ thống chính phủ thì điều đó cũng tốt và có thể có những thảo luận sau đó, nhưng không phải bây giờ”, ông Trudeau nhấn mạnh.
Cuộc phỏng vấn không được phát sóng trên TV tại Ấn Độ - thành viên đông dân nhất của Khối Thịnh vượng chung với 1,3 tỷ người. Tuy nhiên, cuộc phỏng vấn vẫn được truyền thông đưa tin và gây ra phản ứng tiêu cực của công chúng đối với hoàng gia.
Luật sư Sunaina Phul cho biết Khối Thịnh vượng chung “tất nhiên là có liên quan đến hoàng gia, bởi vì nó cho thấy họ đã cai trị rất nhiều nơi. Tôi không biết tại sao chúng ta vẫn là một phần của nó”.