Các nhà lãnh đạo EU thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh mới đây. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo hãng tin Reuters ngày 18/12, luật của EU nhằm đảm bảo nguồn cung cấp khoáng sản quan trọng cho quá trình chuyển đổi xanh và kỹ thuật số cũng như chấm dứt sự phụ thuộc vào nguồn cung của Trung Quốc sẽ có hiệu lực vào đầu năm tới sau khi nhận được sự chấp thuận cuối cùng trong tháng này.
Đạo luật Nguyên liệu thô chủ chốt (CRMA) được thiết kế để đảm bảo châu Âu là cơ sở sản xuất xe điện, tua-bin gió và các hàng hóa xanh khác, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc đối với các sản phẩm đó cùng các khoáng chất quan trọng khác.
Theo đạo luật, EU đã xác định danh sách 34 nguyên liệu thô quan trọng đối với nền kinh tế châu Âu và nguy cơ bị gián đoạn nguồn cung, trong đó 17 nguyên liệu được chỉ định là "chiến lược", vì tầm quan trọng của chúng và sự mất cân bằng cung/cầu toàn cầu.
Các nguyên vật liệu chiến lược bao gồm kim loại cơ bản: nhôm, đồng và niken, cùng với vật liệu pin chính là lithium và các nguyên tố đất hiếm được sử dụng trong nam châm vĩnh cửu cho tuabin gió hoặc trong xe điện.
CRMA là kết quả của những bài học đau đớn mà EU đã học được trong đại dịch COVID-19 khi nguồn cung hàng hóa thiết yếu cạn kiệt và sau cuộc xung đột Nga - Ukraine, khi Moskva hạn chế nguồn cung khí đốt tự nhiên qua đường ống.
Đối với các vật liệu quan trọng, EU phụ thuộc vào Trung Quốc, quốc gia thống trị hoạt động xử lý toàn cầu - chẳng hạn như 90% tổng lượng đất hiếm và 60% đối với lithium.
Chiến lược "giảm thiểu rủi ro" này của EU nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, quốc gia trong năm nay đã đặt ra các hạn chế đối với xuất khẩu gali, germani và than chì, tất cả đều nằm trong danh sách nguyên liệu thô chiến lược của EU.
Với 17 nguyên liệu thô chiến lược trong CRMA, EU sẽ khai thác ít nhất 10% nhu cầu hàng năm vào năm 2030, cũng như tái chế 25% và xử lý 40% nhu cầu của mình.
Không quá 65% nhu cầu hàng năm của EU đến từ một nước thứ ba.
CRMA không cung cấp thêm tiền nhưng đặt ra khung thời gian cho các dự án chiến lược để đảm bảo giấy phép - tối đa 15 tháng cho dự án xử lý và tái chế và 27 tháng cho khai thác. Giai đoạn này sẽ không bao gồm các đánh giá tác động môi trường nhưng sẽ bao gồm các cuộc tham vấn cộng đồng cần thiết cho những đánh giá đó.
Các công ty lớn có nguy cơ thiếu hụt nguyên liệu thô chiến lược trong các công nghệ quan trọng, chẳng hạn như nhà sản xuất pin hoặc máy bay hoặc những công ty liên quan đến lưu trữ dữ liệu, sẽ phải thực hiện đánh giá rủi ro thường xuyên.
CRMA được đề xuất cùng với Đạo luật Công nghiệp Net Zero (NZIA), nhằm đáp lại Đạo luật Giảm lạm phát của Mỹ, vốn cung cấp 369 tỷ USD trợ cấp xanh và dẫn đến lo ngại của EU rằng các doanh nghiệp sẽ bị lôi kéo chuyển đến Mỹ.
NZIA đặt ra tiêu chuẩn cho các nhà sản xuất châu Âu sản xuất 40% nhu cầu hàng năm của EU về các sản phẩm công nghệ sạch, như hệ thống năng lượng mặt trời và năng lượng gió, bộ lưu trữ pin và pin nhiên liệu, vào năm 2030.
Ngày nay, khoảng 90% tấm pin mặt trời và tấm bán dẫn đến từ Trung Quốc. Đạo luật này cũng đặt mục tiêu đạt 50 triệu tấn công suất lưu trữ carbon dioxide hàng năm vào năm 2030.
Giống như CRMA, đạo luật này bao gồm các dự án chiến lược và việc cấp phép hợp lý, với khung thời gian tối đa từ 9 đến 18 tháng.