Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo hãng tin TASS của Nga ngày 2/10, ông Vasily Nebenzya, đại diện thường trực của Nga tại Liên hợp quốc, nói rằng các quốc gia thành viên Liên hợp quốc (LHQ) cần phản ứng trước động thái khiếm nhã của Israel khi tuyên bố Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres là nhân vật không được hoan nghênh ở Israel.
Ông Vasily Nebenzya phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về tình hình Trung Đông: “Hôm nay, việc Israel tuyên bố Tổng thư ký Liên hợp quốc là nhân vật không được hoanh nghênh đánh dấu một quyết định chưa từng có và là hành động khiếm nhã cao nhất. Đây là một cái tát vào mặt không chỉ Liên hợp quốc mà còn tất cả chúng ta. Chúng tôi kêu gọi các thành viên Hội đồng Bảo an và các quốc gia thành viên Liên hợp quốc phản ứng trước hành động quá đáng này”.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng động thái của Israel đã loại bỏ vai trò điều tiết của Liên hợp quốc trong cuộc xung đột. Ông nói: “Chúng ta thấy quan điểm của Israel, rằng Israel không cho phép bất kỳ vai trò nào của Liên hợp quốc. Thực tế, tình hình trong khu vực đang cực kỳ căng thẳng, chúng tôi kêu gọi tất cả mọi người kiềm chế”.
Mỹ cũng đồng ý với quan điểm của Nga về vấn đề này. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller đã chỉ trích tuyên bố của Israel trong cuộc họp báo hàng ngày, nói rằng những bước đi như vậy không mang tính xây dựng hoặc không có ích cho vị thế của Israel trên thế giới.
Ông Miller nói: “Liên hợp quốc đang làm công việc vô cùng quan trọng ở Gaza. Họ cũng thực hiện công việc rất quan trọng trong khu vực. Và Liên hợp quốc, khi hoạt động tốt nhất, có thể đóng vai trò quan trọng cho an ninh và ổn định”.
Trước đó vào ngày 2/10, Ngoại trưởng Israel là Israel Katz đã viết trên mạng xã hội X: “Hôm nay, tôi quyết định tuyên bố Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres là một nhân vật không được hoan nghênh tại Israel và cấm ông nhập cảnh vào Israel”. Giải thích cho tuyên bố này, ông Ktz nói rằng ông Guterres đã không lên án rõ ràng vụ Iran tấn công Israel ngày 1/10 và do đó “ông không xứng đáng đặt chân lên đất Israel”.
Ông Katz nói: “Israel sẽ tiếp tục bảo vệ công dân của mình và giữ vững vị thế và danh dự quốc gia, dù có hay không có António Guterres”.
Xem tuyên bố cấm Tổng thư ký LHQ nhập cảnh của Ngoại trưởng Israel (Nguồn: Reuter):
Ông Katz cũng cáo buộc ông Guterres có thành kiến chống Israel và tuyên bố Tổng thư ký Liên hợp quốc chưa bao giờ lên án các cuộc tấn công của Hamas và bạo lực tình dục do các tay súng của Hamas thực hiện.
Israel từng cáo buộc các nhân viên của Cơ quan cứu trợ và việc làm của LHQ dành cho người tị nạn Palestine (UNRWA) là thành viên của Hamas và tham gia vào các cuộc tấn công ngày 7/10/2023, đồng thời đã hạn chế hoạt động của họ.
Ngày 1/10, ông Guterres đã đưa ra một tuyên bố ngắn, trong đó lên án tình hình xung đột Trung Đông lan rộng và kêu gọi ngừng bắn nhưng không đề cập trực tiếp đến việc Iran nã tên lửa vào Israel.
Theo hãng tin AP, việc cấm Tổng thư ký Liên hợp quốc nhập cảnh vào Israel đánh dấu một bước leo thang lớn trong cuộc tranh cãi kéo dài giữa Israel và ông Guterres. Ông Guterres đã khiến Israel phản ứng gay gắt khi ông nói rằng cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7/10/2023 không tự nhiên mà xảy ra và đã nhiều lần lên án quân đội Israel giết hại dân thường ở Gaza.
Ông Guterres không trả lời câu hỏi về lệnh cấm của Israel khi ông đến cuộc họp. Tại cuộc họp này, ông đã yêu cầu chấm dứt leo thang bạo lực ăn miếng trả miếng mà ông cảnh báo đang dẫn người dân ở Trung Đông tiến thẳng tới vực thẳm.
Ông Philippe Lazzarini, Tổng ủy viên UNRWA, đã cáo buộc Israel tìm cách phá hủy các hoạt động của cơ quan này. UNRWA cung cấp giáo dục, chăm sóc sức khỏe, lương thực và các dịch vụ khác cho hàng triệu người Palestine và gia đình.
Ông Guterres cũng từng cáo buộc Israel thực hiện trừng phạt tập thể đối người Palestine trong cuộc chiến ở Gaza, nói rằng ông chưa từng thấy nhiều cái chết và sự hủy diệt như vậy trong suốt bảy năm làm tổng thư ký.
Người phát ngôn của Tổng thư ký, ông Stephane Dujarric khẳng định rằng trong 24 năm làm việc tại Liên hợp quốc, đã có những nhân viên Liên hợp quốc bị một quốc gia tuyên bố là không được hoan nghênh, nhưng ông chưa thấy trường hợp nào xảy ra với tổng thư ký. Ông nhấn mạnh rằng Liên hợp quốc chưa bao giờ công nhận áp dụng khái niệm này đối với nhân viên của Liên hợp quốc.
Theo Công ước Vienna về Quan hệ Ngoại giao, việc này chỉ áp dụng khi một quốc gia tuyên bố một nhà ngoại giao là không được hoan nghênh, không phải là một tổ chức quốc tế.
Ông Dujarric nói: “Chúng tôi tiếp tục các liên lạc với Israel ở cấp độ hoạt động và các cấp độ khác, vì chúng tôi cần phải làm vậy”.
Chính phủ Israel chưa bình luận gì về phát ngôn của Ngoại trưởng Katz.