Tổng thống Iran Hassan Rouhani (phải) thăm quan triển lãm nhân "Ngày công nghệ hạt nhân" ở thủ đô Tehran ngày 9/4/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Hãng tin nhà nước IRIB của Iran ngày 6/5 dẫn nguồn tin thân cận của Ủy ban giám sát thỏa thuận hạt nhân cho biết, vào ngày 8/5, Tổng thống Hassan Rouhani sẽ ra tuyên bố giảm một số cam kết "nhỏ và chung" theo thỏa thuận, đúng một năm sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo rút khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) mà nhóm P5+1 (gồm Anh, Mỹ, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức) đã ký với Tehran năm 2015.
Trong khi đó, hãng thông tấn bán chính thức ISNA của Iran dẫn các nguồn tin cũng tiết lộ, Tổng thống Rouhani có thể sắp thông báo các kế hoạch từng bước trả đũa Mỹ, bao gồm giảm bớt một phần hoặc cắt giảm hoàn toàn một số cam kết của Iran, cũng như khởi động lại những hoạt động hạt nhân từng bị đình chỉ trong khuôn khổ thỏa thuận JCPOA. Các biện pháp đáp trả này sẽ tương ứng với hai phần trong kế hoạch, vốn sẽ mở đường cho Iran chấm dứt một phần hoặc toàn bộ các cam kết của mình trong JCPOA, nếu Mỹ và các bên khác thất bại trong việc tuân thủ thỏa thuận. Theo ISNA, đây sẽ là bước đi đầu tiên của Iran hướng tới đáp trả việc Mỹ rút khỏi JCPOA cũng như sự thất bại của các quốc gia châu Âu trong việc thực thi các cam kết.
Liên quan thông báo của Mỹ triển khai tàu sân bay và một phi đội máy bay ném bom tới Trung Đông, ngày 6/5, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết nước này nhận thấy Iran đã có một số động thái cho thấy khả năng “gia tăng căng thẳng”, chỉ một ngày sau thông báo trên của Washington. Trong khi đó, quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan cho biết ông đã phê chuẩn quyết định đưa tàu sân bay và máy bay ném bom tới Trung Đông để đối phó với mối đe dọa từ Iran. Mỹ hiện đã điều động cụm tàu sân bay tấn công USS Abraham Lincoln di chuyển tới Trung Đông sớm hơn lịch trình 2 tuần. Tàu chiến Mỹ đã hiện diện tại Địa Trung Hải sau khi hủy kế hoạch ghé thăm một cảng biển tại Croatia.
Thời gian qua, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã tiến hành các biện pháp nhằm cô lập Iran về chính trị và kinh tế sau khi Mỹ rút khỏi JCPOA. Tháng 11 năm ngoái, Mỹ đã tái áp đặt trừng phạt đối với xuất khẩu dầu thô của Iran.