Trưởng đoàn các nước ASEAN và Australia chụp ảnh chung. Ảnh: TTXVN phát
Ngoài việc rà soát tình hình hợp tác và trao đổi các biện pháp thúc đẩy quan hệ thời gian tới, cuộc họp lần này còn nhằm chuẩn bị cho Hội nghị cấp cao Đặc biệt ASEAN - Australia kỷ niệm 50 năm quan hệ đối thoại giữa hai bên, được tổ chức cũng tại Melbourne vào tháng 3 tới.
Tại cuộc họp, hai bên bày tỏ hài lòng trước những tiến triển trong quan hệ thời gian qua, theo đó tất cả dòng hành động của Kế hoạch hợp tác ASEAN - Australia giai đoạn 2020 - 2024 đều đã và đang được triển khai, nhiều hành động đã hoàn tất trước 1 năm. Hai bên cũng đánh giá cao kết quả triển khai Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Australia được thiết lập năm 2021, nhất các hoạt động trong khuôn khổ Sáng kiến Australia vì Tương lai ASEAN trị giá 204 triệu AUD (130 USD) dành cho ASEAN.
Hai bên nhất trí tiếp tục làm sâu sắc quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện (CSP) theo hướng hiệu quả, thực chất và cùng có lợi; sớm triển khai đàm phán xây dựng Kế hoạch hành động hợp tác cho giai đoạn mới (2025 - 2029) để trình các Bộ trưởng Ngoại giao thông qua dịp Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tại Lào vào tháng 7/2024, trong đó, dành ưu tiên cho việc thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, giáo dục và đào tạo phát triển nguồn nhân lực, quản lý thiên tai, hợp tác biển, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển tiểu vùng và thu hẹp khoảng cách phát triển, cũng như các lĩnh vực mới, nhiều tiềm năng như chuyển đổi số, kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng, năng lượng tái tạo…
Trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, hai bên bày tỏ quan ngại về tình hình gia tăng căng thẳng, bạo lực và xung đột tại nhiều khu vực trên thế giới, trong đó có xung đột Nga - Ukraine, Trung Đông, Biển Đông và Bán đảo Triều Tiên…; nhấn mạnh cần tăng cường hơn nữa hợp tác nhằm duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực; đề cao việc tuân thủ luật pháp quốc tế, giải quyết xung đột và tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ cở Hiến chương của Liên hợp quốc (LHQ) và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.
Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đề nghị Australia tiếp tục ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực, ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, cũng như các nỗ lực thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) và sớm xây dựng một Bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) thực chất, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.
Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt, Trưởng SOM ASEAN của Việt Nam phát biểu. Ảnh: TTXVN phát
Thay mặt ASEAN phát biểu về Phát triển tiểu vùng và Sáng kiến Hội nhập ASEAN (IAI), Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác thu hẹp khoảng cách phát triển và phát triển tiểu vùng đối với nỗ lực xây dựng Cộng đồng của ASEAN; đánh giá cao những kết quả đạt được trong các lĩnh vực này, nhất là sự hợp tác, hỗ trợ của Australia dành cho các nước ASEAN trong triển khai IAI và cho phát triển tiểu vùng Mekong và đề xuất các giải pháp để thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực này thời gian tới, trong đó đề nghị Australia thể chế hóa cơ chế hợp tác để phối hợp hiệu quả nguồn lực và tăng cường hiệu quả hợp tác giữa Australia và các nước tiểu vùng Mekong.
Hai bên nhất trí tiếp tục phối hợp chặt chẽ tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Australia vào đầu tháng 3 tới tại Melbourne, để đề cao thành tựu 50 năm quan hệ, đồng thời định hướng và tạo động lực cho quan hệ đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Australia phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới.