Người dân đeo khẩu trang khi di chuyển qua khu vực mua sắm tại Singapore ngày 28/11. Ảnh: AP
Khi Singapore bước đầu triển khai chiến lược sống chung với COVID-19 trên nền tảng đã tiêm vaccine diện rộng cho người dân, "đảo quốc sư tử" ghi nhận số ca mắc mới tăng mạnh, khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu đây có phải thời điểm thích hợp.
Nhưng đến nay số ca mắc mới COVID-19 tại Singapore đã giảm dần, đã xuất hiện tâm lý lạc quan “cẩn trọng” rằng kế hoạch sống chung với COVID-19 đã giúp quốc gia này rẽ hướng, ngay cả khi biến thể mới Omicron xuất hiện.
Ông Glacier Chong, một người dân Singapore chia sẻ với hãng thông tấn AP (Mỹ): “Tôi đoán đối với mọi người, COVID-19 dừng như chỉ là cúm thường. Mọi người đang quen với dịch bệnh này và nó như một bệnh có thể chữa trị được”.
Sự tự tin của người dân Singapore bắt nguồn từ các dữ liệu thực tế. Với 94% dân số đủ điều kiện được tiêm phòng đầy đủ và 26% đã được tiêm phòng nhắc lại, ngay cả khi số trường hợp mắc mới bắt đầu tăng lên thì khoảng 99% trong số này không có triệu chứng hoặc chỉ có các triệu chứng nhẹ, đồng nghĩa với việc hệ thống chăm sóc sức khỏe đang chịu nhiều áp lực nhưng không bao giờ quá tải. Số trường hợp tử vong tăng nhưng vẫn ở mức thấp và phần lớn là những người lớn tuổi có các bệnh lý nền, một số lượng không cân đối trong số họ chưa tiêm chủng.
Singapore đã thành công trong việc khuyến khích người dân tiêm chủng. Theo chuyên gia Alex Cook tại Trường Y tế Công cộng Saw Swee Hock thuộc Đại học Quốc gia Singapore, người dân có sự tin tưởng chung vào chính phủ và các biện pháp được ban hành. Nước này đã siết chặt quy định với những trường hợp chưa tiêm vaccine COVID-19 như cấm họ đi ăn trong nhà hàng hoặc đi đến trung tâm mua sắm. Ông nhận định: “Có lẽ bài học chính rút ra từ Singapore là khiến việc tiêm vaccine COVID-19 trở nên dễ dàng trong khi không tiêm đồng nghĩa với gặp khó khăn”.
Thời kỳ đầu dịch COVID-19, Singapore giữ cho sự lây lan của các ca mắc COVID-19 chỉ ở mức một hoặc hai con số trong gần một năm bằng cách áp đặt phong tỏa cứng rắn. Với việc triển khai tiêm chủng đầy đủ, xét nghiệm và truy vết tích cực, cũng như các hướng dẫn nghiêm ngặt về sức khỏe và an toàn, quốc gia 5,5 triệu người cảm thấy tự tin khi từ tháng tháng 8 bắt đầu với cái gọi là “hành trình chuyển đổi sang một quốc gia kiên cường chống COVID-19”.
Đó là một phần trong quyết định bắt đầu coi COVID-19 như căn bệnh địa phương, thừa nhận rằng trong thời gian dài việc giảm các ca bệnh về 0 sẽ không thể thực hiện được và đã đến lúc phải từ từ cho phép người dân cùng các doanh nghiệp trở lại cuộc sống bình thường của họ.
Ngoài dân số được tiêm vaccine phòng COVID-19 rộng rãi, Singapore tính toán rằng năng lực xét nghiệm của nước này đủ toàn diện để có thể nhanh chóng xác định và cô lập các ổ dịch mới, đồng thời hệ thống chăm sóc sức khỏe của họ có đủ năng lực để đối phó với mọi trường hợp nghiêm trọng hơn.
Người dân đeo khẩu trang khi đi lại trên đường phố Singapore. Ảnh: AP
Biến thể Delta có khả năng lây lan cao đã tác động mạnh vào chiến dịch này và chính phủ Singapore trong tháng 9 một lần nữa đã thắt chặt một số biện pháp phòng dịch, chẳng hạn như giảm quy mô các cuộc tụ họp xã hội và ăn uống trong nhà hàng.
Đến cuối tháng 10, Singapore ghi nhận 700 ca mắc mới/1 triệu người trong trung bình 7 ngày. Đến cuối tháng 11, con số này là 258 trường hợp/1 triệu người, vẫn cao hơn mức tồi tệ nhất khi dịch bùng phát trong năm 2020 nhưng đang theo chiều hướng giảm.
Tỷ lệ tử vong vì COVID-19 trung bình 7 ngày của Singapore thống kê vào ngày 10/10 là 2,57 ca/1 triệu người, nay con số này chỉ là 1/1 triệu người. Ông Cook nhận định sai sót đã xảy ra có thể bắt nguồn từ việc cho cách ly tại nhà vào cuối tháng 8 đối với những bệnh nhân nhẹ hoặc không có triệu chứng. Quyết định này nhằm giảm áp lực với hệ thống chăm sóc y tế nhưng lại dẫn đến tình trạng lây lan trong cộng đồng.
Do đó ông kết luận: “Đối với sự bùng phát của các loại virus nguy hiểm tương tự trong tương lai, các quốc gia nên nghiêm túc xem xét việc cho phép bệnh nhân nhiễm bệnh tự phục hồi tại nhà, bất kể các triệu chứng của họ nhẹ đến đâu”.
Thủ tướng Lý Hiển Long vào ngày 28/11 cho biết với sự xuất hiện của biến thể Omicron, người dân Singapore nên chuẩn bị cho “gập ghềnh” ở phía trước. Ông nói: “Chúng ta có thể buộc phải lùi lại vài bước trước khi có thể tiến thêm những bước nữa. Nhưng bất chấp tất cả những điều này, tôi tin tưởng rằng cuối cùng chúng ta sẽ tìm thấy cách sống chung với virus và tiếp tục tất cả những việc chúng ta muốn làm một cách an toàn".
Bộ trưởng Bộ Y tế Singapore Ong Ye Kung vào ngày 30/11 thông báo rằng họ sẽ dừng nhiều biện pháp mở cửa trở lại trong thời điểm nghiên cứu biến thể Omicron, đồng thời tăng cường xét nghiệm đối với khách du lịch và nhân viên tuyến đầu.
Ông Cook đánh giá với sự cẩn trọng và tỷ lệ tiêm vaccine COVID-19 cao, Singapore vẫn ở vị trí tốt để “đối đầu” với biến thể mới. Ông nhấn mạnh: “Vaccine vẫn hình thành việc bảo vệ mạnh mẽ các bệnh nghiêm trọng, tôi không cho rằng việc xuất hiện biến thể mới có thể dẫn đến việc xem xét lại cơ bản về chiến lược sống chung với COVID-19”.