Lực lượng an ninh Afghanistan trong cuộc giao tranh với phiến quân Taliban tại tỉnh Kunduz ngày 19/5/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Afghanistan dường như đang trượt vào một cuộc nội chiến kéo dài khi Mỹ rút toàn bộ lực lượng khỏi quốc gia Nam Á này. Đó là cảnh báo của ông Ryan Crocker, cựu Đại sứ Mỹ tại Afghanistan dưới thời Barack Obama. Ông Crocker cũng cho biết ít có khả năng Mỹ sẽ điều quân quay trở lại Afghanistan, bởi Tổng thống Joe Biden đã tuyên bố rất rõ về việc Mỹ rút đi và không can thiệp quân sự ở Afghanistan.
“Không đơn giản chỉ là việc Taliban nhanh chóng giành quyền kiểm soát toàn bộ đất nước, Afghanistan đang đứng trươc nguy cơ của một cuộc nội chiến kéo dài. Quân Taliban tỏ ra rất mưu mẹo, không mở tấn công trực diện quy mô lớn nhằm vào thủ đô Kabul. Một mục tiêu Taliban muốn đạt được là tạo ra bầu không khí lo sợ, hoảng loạn và thực sự lực lượng này đã thành công”, ông Crocker phát biểu trong buổi trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình ABC hôm 8/8.
Tận dụng thời điểm Mỹ rút quân, Taliban trong vài tuần trở lại đây đã đẩy nhanh các cuộc giao tranh, giành quyền kiểm soát lãnh thổ. Trong ngày 8/8, lực lượng này đã chiếm thêm được 3 thủ phủ tỉnh tại khu vực phía bắc, nâng tổng số thủ phủ tỉnh Taliban chiếm được trong đợt tấn công chớp nhoáng bắt đầu từ hôm 6/8 lên 5 thủ phủ. Quân Taliban cũng siết chặt quyền kiểm soát dọc các khu vực biên giới, chiếm một nguồn thu thuế tại các cửa khẩu từ tay chính phủ.
Theo Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley, quân Taliban hiện kiểm soát 419 quận, huyện ở Afghanistan và đang gây sức ép đánh chiếm thủ phủ các tỉnh. Về hoạt động của Mỹ, Bộ Tư lệnh Trung tâm đóng tại Trung Đông mở một số đợt không kích nhằm vào các mục tiêu ở Afghanistan, bảo vệ đồng minh của Mỹ trước đà tiến công của Taliban.
Tuy nhiên, mức độ can dự của Mỹ là hạn chế. Giới chức Lầu Năm góc cho biết quân đội Mỹ không có kế hoạch can thiệp lớn nào ngoài không kích hạn chế. Trong ba tuần qua, Mỹ chủ yếu sử dụng máy bay không người lái Reaper cường kích hạng nặng AC-130 tấn công cơ sở trang bị của Taliban, trong đó có các cứ điểm pháo, có khả năng đe dọa các trung tâm đông dân cư, đại sứ quán nước ngoài và các tòa nhà chính phủ Afghanistan.