Những ngôi nhà bị phá hủy sau trận động đất tại Shika, tỉnh Ishikawa, Nhật Bản, ngày 2/1/2024. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Trận động đất độ lớn 7,6 xảy ra ngày 1/1 cùng hơn 200 dư chấn tiếp đó đã gây thiệt hại lớn về cấu trúc đô thị tại tỉnh Ishikawa và nhiều khu vực lân cận. Cơ quan Khí tượng Nhật Bản đã chính thức đặt tên cho loạt trận động đất với độ lớn này là "Trận động đất ở Bán đảo Noto năm 2024". Các nỗ lực cứu hộ đang được khẩn trương tiến hành, song gặp không ít khó khăn do tình trạng đổ nát tại hiện trường, cũng như nhiều tuyến đường bị phong tỏa dẫn đến khó tiếp cận khu vực bị ảnh hưởng. Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản dự kiến sử dụng trực thăng để vận chuyển hàng tiếp tế đến các khu vực bị cô lập.
Theo đánh giá được hội đồng các chuyên gia của Chính phủ Nhật Bản công bố ngày 2/1, vết đứt gãy địa chất do trận động đất này gây ra có thể kéo dài khoảng 150 km dưới bán đảo Noto và các hoạt động địa chấn liên quan có thể sẽ tiếp tục trong thời gian này.
Động đất thường xảy ra tại đường đứt gãy giữa các mảng kiến tạo, những khối đá khổng lồ tạo nên lớp vỏ Trái Đất. Đứt gãy cho phép các khối đá dịch chuyển tương đối so với nhau, nhưng đôi khi chúng mắc kẹt với nhau, khiến áp lực tại các đường đứt gãy gia tăng. Khi áp lực ngày một tăng và đạt tới đỉnh điểm, các mảng kiến tạo sẽ có hiện tượng trượt, năng lượng sẽ được giải phóng dưới dạng sóng địa chấn, khiến cho mặt đất rung chuyển, gây ra động đất.
Theo hội đồng trên, trận động đất độ lớn 7,6 xảy ra do các một vết đứt gãy nghịch, trong đó phần vách treo của đường đứt gãy di chuyển lên so với vách đáy. Ở hiện tượng đứt gãy thuận, vách treo nằm phía trên mặt phẳng đứt gãy và vách đáy nằm phía dưới mặt phẳng này.
Các chuyên gia cũng cảnh báo rằng phạm vi hoạt động của các đường kiến tạo đang ngày càng mở rộng trong và xung quanh khu vực, do đó người dân cần nên cảnh giác trước nguy cơ tiếp tục xảy ra những trận động đất tiếp theo.