Leo thang căng thẳng giữa EU và Italy. Ảnh: dw.com
Phát biểu tại cuộc họp báo ở Brussels, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Valdis Dombrovskis cho rằng với bản kế hoạch ngân sách mà Italy đệ trình, EU nhận thấy nguy cơ quốc gia này đang "mộng du" vào vùng bất ổn.
Quan chức trên còn nêu rõ EU kết luận sẽ bắt đầu qui trình xử lý chính thức nhằm trừng phạt các thành viên vì áp dụng chính sách chi tiêu công quá đà.
Quyết định trên được đưa ra không quá bất ngờ, bởi hồi tháng trước, EC đã bác bỏ bản kế hoạch ngân sách và đặt thời hạn chót là ngày 13/11 để Italy nộp bản sửa đổi. Tuy nhiên, Italy đã từ chối thay đổi kế hoạch ngân sách theo yêu cầu của EU.
Như vậy, các quốc gia thành viên EU sẽ có 2 tuần để quyết định có cho phép EC kích hoạt qui trình xử lý vi phạm thâm hụt ngân sách hay không. Một khi được kích hoạt, qui trình này sẽ có thể kéo dài một tháng trước khi án phạt được đưa ra.
Tuy nhiên, Rome vẫn có cơ hội để đàm phán và sửa đổi kế hoạch ngân sách để tránh các khoản phạt. Khoản phạt mà EU áp dụng trong trường hợp này có thể trị giá lên tới 0,2% GDP.
Tuy nhiên, không nhiều ý kiến tại châu Âu tin rằng chính phủ cánh hữu tại Italy sẽ nhượng bộ trong vấn đề này, ít nhất là cho tới cuộc bầu cử nghị viện EU vào tháng 5 tới, trong đó Chính phủ Italy được cho là sẽ dẫn đầu làn sóng bài EU.
Chính phủ liên minh giữa đảng Liên đoàn do Phó Thủ tướng Matteo Salvini lãnh đạo và phong trào M5S khẳng định kế hoạch ngân sách này sẽ giúp kích thích tăng trưởng trong nền kinh tế lớn thứ 3 khu vực đồng tiền chung châu Âu và giảm đáng kể các khoản nợ.
Vấn đề ngân sách đã trở thành điểm nóng gây căng thẳng giữa Brussels và chính phủ dân túy của Italy từ hồi cuối tháng 9 vừa qua. Trong khi EU kêu gọi các quốc gia trong khối hạn chế chi tiêu công để giảm thâm hụt ngân sách thì kế hoạch ngân sách cho tài khóa 2019 mà chính phủ liên minh Italy đệ trình với chương trình chi tiêu khổng lồ được cho là sẽ làm tăng thâm hụt trong năm tới lên 2,4% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), từ mức mục tiêu 1,8% GDP trong năm nay và cao gần gấp 3 lần mục tiêu của chính quyền tiền nhiệm.
Điều này trái ngược hoàn toàn với cam kết của chính phủ cánh tả tiền nhiệm về việc giữ mức thâm hụt ngân sách tài khóa 2019 ở mức 0,8% GDP, nhằm cắt giảm mức nợ công đang ở con số 2.300 tỷ euro của Italy. EC cũng cho rằng kế hoạch này rõ ràng vi phạm các quy tắc tài chính của EU và có khả còn làm tăng khoản nợ công rất cao của nước này.