Ông Axel Goethals, CEO của Viện nghiên cứu châu Âu về châu Á (EIAS), trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN.
Nhận định về mối quan hệ EU - ASEAN trong thời gian qua, ông Axel Goethals cho rằng hai khối đã có mối quan hệ tốt đẹp nhưng hiện nay, EU đang bắt đầu thực sự quan tâm và coi trọng quan hệ với ASEAN, đặc biệt trong bối cảnh địa chính trị và xung đột trên thế giới. ASEAN cho thấy đây là một khu vực năng động, trong đó EU đã ký kết hai Hiệp định thương mại tự do (FTA), với Singapour và Việt Nam. Việc đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu trong thời gian vừa qua mà EU chịu tác động khiến châu lục này càng tập trung tăng cường quan hệ với châu Á. Hơn nữa, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, giữa Mỹ và Nga đã ảnh hưởng đến thương mại thế giới.
Theo ông Axel Goethals, điều này buộc EU phải đa dạng hóa nguồn cung và việc sản xuất cũng như tăng cường trao đổi thương mại với ASEAN. Vì thế, EU càng phải chú trọng đàm phán FTA với nhiều quốc gia khác của ASEAN như Indonesia, Malaysia, Philippines.
Mối quan hệ giữa EU và ASEAN là quan hệ đối tác thiết yếu. Hai bên kiên định ủng hộ chủ nghĩa đa phương và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ. Và cả hai tổ chức phải cùng nhau tiếp tục bảo vệ và củng cố các giá trị chung.
Đánh giá về vị trí của ASEAN trong chính sách của EU hiện nay, ông Axel Goethals cho rằng hai tổ chức đại diện cho hai khu vực và có nhiều điểm tương đồng về chức năng khu vực. ASEAN mang lại tiềm năng hợp tác cho EU về mặt kinh tế. Ở EU, cơ cấu kinh tế được nhắm mục tiêu mạnh mẽ và dựa trên các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Cơ cấu kinh tế cũng tương tự ở các quốc gia ASEAN và đặc biệt là ở Việt Nam.
Theo ông Axel Goethals, chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mà EU công bố hồi tháng 9/2021 cho thấy khu vực này ngày càng có tầm quan trọng đối với EU. Sức mạnh kinh tế, nhân khẩu học và chính trị ngày càng tăng của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương khiến nó trở thành nhân tố chính trong việc định hình trật tự quốc tế và giải quyết các thách thức toàn cầu. ASEAN là trái tim của khu vực này. EU có mối liên kết chặt chẽ với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương thông qua thương mại, đầu tư và giao thông. ASEAN là một đối tác thiết yếu trong việc thực hiện chiến lược này.
Về ý nghĩa của Hội nghị thượng đỉnh EU - ASEAN kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ, ông Axel Goethals cho biết rất nhiều nhà lãnh đạo các quốc gia ASEAN và EU sẽ có mặt ở Brussels để tham dự hội nghị. Điều đó cho thấy tầm quan trọng của hội nghị khi nó được tiến hành trên một tinh thần năng động, xây dựng để đạt được kết quả cao nhất, đặc biệt ở cấp độ địa chính trị toàn cầu. Một số thỏa thuận sẽ được đưa ra và ký kết trong hội nghị thượng đỉnh này, giữa EU và ASEAN, cũng như giữa EU với các quốc gia thành viên ASEAN. Đề cập đến vai trò của Việt Nam trong mối quan hệ hợp tác của EU, ông Axel Goethals nhận định
Việt Nam là một trong hai quốc gia ASEAN cho đến nay có FTA ký kết với EU. Hiệp định thương mại tự do EU - Việt Nam (EVFTA) được ký kết rất nhanh chóng, cụ thể và tích cực. Điều này cho thấy sự năng động của Việt Nam trong ASEAN. Đây có thể là một mô hình cho các nước thành viên ASEAN khác trong các cuộc đàm phán FTA với EU. Nó tạo điều kiện giao thương giữa các doanh nghiệp, các ngành công nghiệp ở EU và ASEAN.
Ông Axel Goethals cho rằng môi trường kinh doanh ở Việt Nam hấp dẫn các nhà đầu tư châu Âu đó chính là nhờ vai trò điều hành của chính phủ và cơ sở hạ tầng ở Việt Nam ngày càng được đầu tư tốt.