Đại biểu các nước dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Liên minh châu Âu (EU). Ảnh: Văn Điệp/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, trong bài phát biểu của mình, ông Borrell nhấn mạnh dù gây ra nhiều hậu quả, đại dịch COVID-19 cũng là cơ hội để EU và ASEAN xích lại gần nhau hơn. Hai bên cần đảm bảo rằng hệ thống thương mại, sự thịnh vượng và an ninh của hai bên phải được điều chỉnh bởi các quy tắc và thỏa thuận quốc tế. Ông Borrell đề xuất các chuyên gia của EU và ASEAN phải cùng nhau xem cách thức giúp hai bên có thể hợp tác tốt nhất về an ninh vaccine phòng COVID-19. Bên cạnh đó, hai bên cần ưu tiên khởi động lại nền kinh tế. Với tư cách là những nhà đầu tư đầu tiên vào ASEAN, EU cam kết sẽ thúc đẩy quan hệ đối tác kinh tế mạnh mẽ với ASEAN.
Theo ông Borell, để thúc đẩy hội nhập kinh tế ASEAN sâu rộng hơn cũng như xây dựng quan hệ chặt chẽ hơn giữa hai bên, EU và ASEAN cần phối hợp thiết lập các quy tắc và tiêu chuẩn của riêng mình, như tiếp tục theo đuổi Thỏa thuận Thương mại Tự do (FTA) EU - Singapore, FTA EU - Việt Nam. EU hiện cũng đang đàm phán FTA với các đối tác khác trong khu vực.
Ngoài ra, hai bên cần làm việc chặt chẽ hơn để tăng cường kết nối, thúcc đẩy các chương trình hợp tác hiện có để tạo thuận lợi cho thương mại, hội nhập và xây dựng cơ sở hạ tầng giúp tăng tốc độ phục hồi kinh tế. Việc ra mắt Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN do EU hỗ trợ vào cuối năm nay là một ví dụ về sự hợp tác này.
Cuối cùng EU mong muốn Hiệp định vận tải hàng không được hoàn thiện càng sớm càng tốt. Đây sẽ là thỏa thuận đầu tiên thuộc dạng này, tạo ra thị trường hàng không lớn nhất thế giới cho hơn một tỷ người.
Về vấn đề an ninh, Đại diện cấp cao của EU nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì một trật tự dựa trên nguyên tắc, coi đây là yếu tố để đảm bảo an ninh. Hiện EU và ASEAN đang tập trung đối phó với đại dịch COVID-19 và các tác động kinh tế do đại dịch gây ra, nhưng cũng cần phải cảnh giác với tình trạng coi thường trật tự dựa trên quy tắc quốc tế trong các lĩnh vực khác vì điều này sẽ gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự phát triển hòa bình của khu vực. Ông Borell nhấn mạnh hai bên cần tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh, bởi an ninh của châu Á đóng vai trò rất quan trọng đối với an ninh của châu Âu. Đó cũng là lý do EU đang làm việc với ASEAN để triển khai các cố vấn quân sự và chống khủng bố tại một số phái đoàn EU trên khắp châu Á, bao gồm cả Jakarta.