Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell thăm Iran. Ảnh: The Guardian
Tuyên bố được đưa ra khi Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell có chuyến thăm Iran và gặp gỡ các nhà lãnh đạo của nước Cộng hòa Hồi giáo này.
Phát biểu tại họp báo chung với Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian ở thủ đô Tehran, ông Borrell nêu rõ sau 3 tháng đình trệ, các bên sẽ nối lại đàm phán về thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) trong những ngày tới. Ông đã đưa ra thông báo này sau cuộc gặp kéo dài hai giờ với Ngoại trưởng Amir-Abdollahian trong khuôn khổ chuyến thăm bất ngờ tới Iran.
Về phần mình, Ngoại trưởng Amir-Abdollahian xác nhận các cuộc đối thoại gián tiếp với Mỹ về khôi phục thỏa thuận JCPOA sẽ sớm được nối lại. Ông nhấn mạnh phía Iran sẵn sàng đàm phán trong những ngày tới và điều quan trọng là Tehran sẽ nhận được đầy đủ các lợi ích kinh tế của thỏa thuận JCPOA. Iran cũng sẽ nỗ lực giải quyết các vấn đề và bất đồng thông qua các cuộc đàm phán. Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Amir-Abdollahian cũng cho biết đã có cuộc thảo luận cụ thể và tích cực với ông Borrell về hợp tác toàn cầu giữa Iran và EU.
Đây là chuyến thăm đầu tiên của Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU tới Tehran kể từ tháng 2/2020. EU cho hay chuyến thăm Iran trong hai ngày 24-25/6 của ông Borrell là một phần trong nỗ lực nhằm khôi phục lại đầy đủ thỏa thuận hạt nhân JCPOA. Chuyến thăm được xem là nhân tố quyết định đối với số phận của thỏa thuận JCPOA.
Trước đó một ngày, Ngoại trưởng Amir-Abdollahian nhấn mạnh Iran vẫn nghiêm túc về việc hồi sinh thỏa thuận hạt nhân với các cường quốc thế giới nhằm chấm dứt các lệnh trừng phạt kinh tế và Mỹ trở lại là một bên ký kết thỏa thuận này.
Iran đã sẵn sàng đạt được một “thỏa thuận tốt đẹp” với các cường quốc trên thế giới, đồng thời cho rằng Mỹ phải chịu trách nhiệm về việc các cuộc đàm phán nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) bị ngưng trệ. Phát biểu họp báo ngày 20/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh nêu rõ ngay ở thời điểm này, Iran sẵn sàng trở lại bàn đàm phán tại Vienna (Áo) để đạt được một thỏa thuận tốt đẹp nếu Mỹ thực thi các cam kết của mình.
Trong diễn biến liên quan, truyền hình nhà nước Iran đưa tin Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hôm 22/6 đã tới Iran. Theo truyền thông Iran, “trong chuyến thăm của ông Lavrov, thỏa thuận hạt nhân, tăng cường hợp tác song phương và năng lượng, cùng các vấn đề quốc tế và khu vực đã được hai bên thảo luận”.
Truyền hình Iran phát hình ảnh ông Lavrov gặp Tổng thống Iran Ebrahim Raisi, song không cung cấp thông tin chi tiết. Bộ Ngoại giao Iran hồi đầu tuần chỉ cho biết chuyến thăm Iran của Ngoại trưởng Nga nhằm “mở rộng hợp tác với khu vực Á-Âu và vùng Caucasus”.
Năm 2015, Iran ký JCPOA với nhóm P5+1 (gồm 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức). Tuy nhiên, tháng 5/2018, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran, dẫn đến việc Tehran dần từ bỏ một số cam kết trong thỏa thuận.
Kể từ tháng 4/2021 đến nay, Iran và các bên còn lại tham gia ký kết JCPOA đã tổ chức nhiều vòng đàm phán trực tiếp tại thủ đô Vienna của Áo nhằm hồi sinh thỏa thuận này. Mỹ tham gia đàm phán gián tiếp thông qua EU. Trong vòng đàm phán gần đây nhất tại Vienna (Áo) vào tháng 3, Iran đã đưa ra một số điều kiện, trong đó có yêu cầu Mỹ đưa Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) ra khỏi danh sách tổ chức khủng bố. Tuy nhiên, Washington từ chối các yêu cầu của Tehran và đàm phán rơi vào đình trệ.