Gặp những người Nga góp phần làm nên chiến thắng 30/4

Một sáng đẹp trời cuối tháng 4, chúng tôi lên đường tới Bảo tàng Phòng không Nga ở thành phố Zaria, ngoại ô Moskva, để dự khán cuộc gặp thú vị với các cựu chuyên gia quân sự Liên Xô trước đây, từng tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam.

Những chuyên gia Nga nổi tiếng như Thượng tướng, Giáo sư khoa học Anatoly Ivanovich  Khyupenen, Chủ tịch Hội cựu chiến binh phòng không Nga; Phó chủ tịch Hội hữu nghị Nga-Việt, Thiếu tướng Anatoly Philippovich Pozdeev; Chủ tịch Tổ chức xã hội liên khu vực các cựu chuyên gia Việt Nam, ông Nikolai Nikolaievich Kolesnic tôi đã gặp từ trước song đây là lần đầu tiên tôi được thấy đông đảo các quyên gia quân sự Liên Xô bằng xương bằng thịt từng làm "tắt điện" các phi đội máy bay Mỹ không kích miền Bắc.


Hơn thế, cuộc gặp thú vị này còn diễn ra tại Bảo tàng Phòng không Nga, nơi ngay từ cửa vào, bạn có thể chiêm ngưỡng hệ thống tên lửa phòng không nổi tiếng S-75 "Dvina" (Việt Nam gọi là SAM-2) từng reo rắc nỗi kinh hoàng cho phi công Mỹ và hạ gục B-52. Trong hai cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc 1965-19 và 1972, các đơn vị tên lửa SAM-2 của quân đội Việt Nam đã đánh 3.542 trận, sử dụng 5.885 quả tên lửa; bắn rơi 788 máy bay Mỹ (366 chiếc rơi tại chỗ, trong đó có 43 B-52). Hiệu suất chiến đấu rất cao, trung bình 7,1 quả tên lửa diệt 1 máy bay Mỹ.

Điều đáng lưu ý nữa là trên tầng 4 bảo tàng có một góc trưng bày các hiện vật nói về cuộc chiến phòng không tại Việt Nam. Đây không chỉ là niềm tự hào mà còn là minh chứng cho thấy giá trị lịch sử và quân sự to lớn của các trận "so găng" với máy bay Mỹ trên bầu trời Việt Nam. Theo các cựu chuyên gia Liên Xô, chính những trận đánh này đã khiến Mỹ chùn tay, không còn dám ngang nghiên ném bom miền Bắc, để chúng ta dồn sức cho nỗ lực giải phóng miền Nam rồi cuối cùng làm nên chiến thắng 30/4 vĩ đại.

   
Vẫn như các lần trước, cuộc hội ngộ lần này diễn ra thật đầm ấm, thân tình. Các cựu chiến binh lần lượt kể về những kỷ niệm đáng nhớ khi ở Việt Nam, bày tỏ tình cảm yêu mến của họ với đất nước và nhân dân Việt Nam. Thượng tướng Khyupenen nói rằng cuộc gặp năm nay không chỉ diễn ra trước thềm ngày Chiến thắng Chủ nghĩa phát xít Đức (9/5) của nhân dân Liên Xô mà còn diễn ra ngay trước dịp kỷ niệm lần thứ 60 chiến thắng Điện Biên Phủ. Ông ví Điện Biên Phủ với trận Stalingrad danh tiếng, tạo nên bước ngoặt làm thay đổi cục diện Chiến tranh Thế giới thứ II. Tướng Khyupenen lưu ý, trận đánh trả chiến dịch không kích miền Bắc Linebacker II tháng 12/1972 của Không quân Mỹ cũng được xem như trận "Điện Biên Phủ trên không" khi bắn rơi cả chục B-52 Mỹ.
   
Cựu chuyên gia Liên Xô được tặng thưởng Huân chương chiến đấu cờ đỏ và Huân chương Sao đỏ, Trung tá Alechseyevich Ersov xúc động kể lại việc những người lính Việt Nam ông huấn luyện đã lấy thân mình che chở cho ông trong các trận đấu với kẻ địch. Ông cho biết chính vì vậy khi có dịp gặp gỡ tại Việt Nam năm 2009 họ đã vui mừng tới rơi nước mắt.
 
 
Tới lượt mình, Thiếu tướng Pozdeev ca ngợi tinh thần dũng cảm và bất khuất của các chiến sĩ và sĩ quan điều khiển tên lửa Việt Nam. Ông khẳng định những người lính này hiểu rõ mục đích chiến đấu, đó là bảo vệ tổ quốc, bảo vệ mảnh đất và gia đình mình. Ông lấy hình tượng cây tre để ví von sự bất khuất của người lính Việt Nam đồng thời kết luận đó là một đội quân rất mạnh mẽ, đáng tin cậy. Ông cũng khẳng khái nói tại cuộc gặp rằng hiện không có một nước nào, một đại sứ quán nào quan tâm sâu sắc tới các cựu chiến binh Liên Xô đã đổ máu vì đất nước họ, như đất nước Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam.

  
Điều toát lên trong cuộc hội ngộ của những con người thuộc độ tuổi "xưa nay hiếm" này, là những tình cảm sâu nặng họ dành cho đất nước và nhân dân Việt Nam. Sự giúp đỡ to lớn Liên Xô dành cho Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước không chỉ giúp chúng ta đánh thắng đế quốc Mỹ, giải phòng hoàn toàn miền Nam mà tới tận ngày nay vẫn để lại những nhân chứng sống, luôn mong mỏi thắt chặt hơn nữa tình hữu nghị gắn bó lâu đời giữa hai dân tộc Việt-Nga.


Bài, ảnh: Duy Trinh (P/v TTXVN tại Moskva)