Khi Tổng thống Barack Obama đón tiếp đồng cấp người Pháp Francois Hollande trong ngày hôm nay (24/11), chương trình nghị sự không chỉ bó gọn trong việc thể hiện sự đoàn kết của Washington với Paris trong cuộc chiến chống khủng bố. Ông chủ Nhà Trắng còn muốn chắc rằng, Điện Elysee sẽ tiếp tục theo đuổi các nỗ lực quốc tế duy trì trừng phạt Moskva liên quan đến vấn đề Ukraine.
Một cách không chính thức, giới chức chính quyền Obama nói rằng họ lưu tâm đến việc liệu lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) có sẵn sàng gia hạn cấm vận (hết hiệu lực vào tháng 1/2016) nhằm vào Nga hay không. Họ cũng lo ngại những nỗ lực của ông Putin – người cũng sẽ tiếp ông Hollande trong tuần này ở Moskva, tạo mối dây liên hệ giữa các sự kiện ở Syria với Ukraine để thực hiện các tính toán riêng. Cụ thể, đó là lo ngại Điện Kremlin sẽ gia tăng đòn đánh nhằm vào khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng để đổi lấy sự hậu thuẫn của Điện Elysee về nới lỏng, thậm chí là dừng cấm vận nhằm vào Nga.
Tổng thống Mỹ Barack Obama (phải) trong một cuộc gặp với đồng cấp người Pháp Francois Hollande. Ảnh: Reuters |
Việc EU sớm dỡ trừng phát “luôn là mối lo ngại của chúng tôi”, Evelyn Farkas, người tháng trước vẫn còn là quan chức hàng đầu của Lầu Năm góc đặc trách tình hình Nga, Ukraine nói. Ông này cho rằng “Họ (EU) không thể thoái lui cấm vận. Ukraine là vấn đề tách biệt với Syria”. Đó cũng là mối lo của giới chức chính quyền Kiev – những người gần đây luôn quan ngại rằng Tổng thống Putin đang tìm cách giành được thiện cảm từ phương Tây sau vụ khủng bố đẫm máu ở Paris hôm 13/11.
Trên bình diện công khai, Washington phát đi một giọng điệu lạc quan tin tưởng, nói rằng ông Putin sẽ chẳng thể thu nhận được gì trong nỗ lực gắn kết tình hình Syria với Ukraine. “Chúng tôi tuyệt nhiên không muốn thấy mối liên hệ giữa vấn đề Ukraine với tình hình Syria. Lệnh cấm vận nhằm vào Moskva không khởi nguồn từ Syri, mà là từ can dự của Nga ở Ukraine”, Phó Cố vấn ANQG Mỹ Ben Rhodes phát biểu trước báo giới. Ông Rhodes cũng nhìn nhận, việc Moskva hậu thuẫn để Tổng thống Bashar al-Assad được tại vị là rào cản lớn nhất cho khả năng hợp tác Nga - Mỹ trong cuộc chiến chống IS.
Thế nhưng chính giới Nhà Trắng vẫn không chắc về những dự định của ông Hollande. Người đứng đầu nước Pháp – quốc gia bị mất nhiều hợp đồng kinh doanh béo bở với Nga, vài tuần gần đây đã bóng gió đề cập đến việc cấm vận cuối cùng sẽ được dỡ bỏ. Và việc ông Hollande hướng sang Moskva sau vụ khủng bố ở Paris, khiến Washington phải cau mày. Ngay sau cuộc gặp với ông Obama, Tổng thống Pháp sẽ sang Moskva để thảo luận với đồng cấp người Nga – người mà ông coi là một đối tác của phương Tây trong cuộc chiến chống IS. “…Tôi sẽ gặp Tổng thống Obama và Tổng thống Putin trong vài ngày tới để tập hợp lực lượng, hướng tới những kết quả mà bấy lâu chưa đạt được”, ông Hollande phát biểu trước thềm chuyến công du con thoi với trọng tâm là thúc đẩy sự hình thành một liên minh quốc tế chống khủng bố rộng rãi hơn.
Khả năng phương Tây đứng chung chiến tuyến với Nga trong cuộc chiến chống IS cũng là chủ đề đang được bàn luận sôi nổi ở Ukraine, khi mà thời hạn 31/12/2015 đang tới gần. Đây là mốc thời hạn chót để tất cả các bên liên quan thực thi đầy đủ 13 điều khoản trong Thỏa thuận Minsk (ký tháng 2/2015). Giới chức Pháp, châu Âu, trong đó có cả ông Hollande, thì vẫn nói Moskva chưa thực hiện một số điểm theo cam kết và nhấn mạnh lệnh cấm vận sẽ chưa được dỡ bỏ chừng nào Nga chứng tỏ thiện chí đầy đủ bằng hành động. Thế nhưng, một vài quan chức Mỹ thì nhìn nhận, tình hình miền Đông Ukraine dần đi vào ổn định thời gian gần đây có thể là do Nga tạo sức ép với quân ly khai, nhằm ít nhất là buộc phương Tây phá băng một số mặt cấm vận ngay trong mùa đông này.
Không phải ai ở Washington cũng bị thuyết phục bởi luận điểm Ukraine và Syria là hai vấn đề tách biệt. Cá nhân ông Obama vẫn cứ gây sức ép lên lãnh đạo các nước đồng minh. Phòng ngừa là không thừa, vì ông Putin đã khiến đồng cấp người Mỹ bất ngờ quá nhiều lần.