Xử án trực tuyến đã tồn tại ở Trung Quốc vài năm nay nhưng kể từ khi virus Corona bùng phát, hình thức này càng chứng minh được hiệu quả. Ảnh: Shutterstock
Hãng thông tấn Tân Hoa đưa tin nhằm tránh tụ tập đông người, phiên xét xử “trực tuyến” (online) này được tiến hành thông qua cuộc gọi video trực tiếp với nhiều màn hình máy tính riêng lẻ chiếu hình của thẩm phán, công tố viên và bị cáo.
Bị cáo bị buộc tội cản trở người thi hành công vụ vì từ chối hợp tác với nhân viên phòng chống dịch bệnh và làm bị thương một nhân viên thực thi pháp luật vài ngày trước. Với toàn bộ thủ tục pháp lý được hoàn thiện trực tuyến, công tố viên tham dự phiên tòa từ văn phòng riêng trong khi bị cáo đang bị giam giữ với hai cảnh sát đứng phía sau.
Trong bối cảnh dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona, COVID-19 (nCoV), tiếp tục cướp đi nhiều sinh mạng ở Trung Quốc, các tòa án ở nước này đã áp dụng mô hình làm việc qua mạng Internet giống nhiều trường học và doanh nghiệp để duy trì hoạt động mà vẫn hạn chế được tụ tập đông người, tránh lây lan virus.
Tại tỉnh Chiết Giang ở miền Đông Trung Quốc, tòa án nhân dân cấp cao yêu cầu tòa án ở mọi cấp tại tỉnh này phải ưu tiên hướng dẫn các bên nộp hồ sơ, liên hệ với thẩm phán, đệ trình tài liệu liên quan cũng như tổ chức xét xử và hòa giải trực tuyến trong thời gian xảy ra dịch bệnh.
Ngày 29/1, Tòa án Nhân dân Cấp cao Bắc Kinh yêu cầu các tòa án ở thủ đô này phải sử dụng triệt để hệ thống xử lý hồ sơ trực tuyến, đồng thời hướng dẫn các bên dùng những nền tảng thông tin online cho hoạt động tố tụng.
Ông Chen Shi, thẩm phán tại Tòa án Nhân dân số 1 Bắc Kinh, người vừa chủ tọa một vụ xử án từ xa cho biết: “Chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ trước phiên xử trực tuyến và triển khai tập huấn hoạt động đối với tất cả các bên từ trước để đảm bảo mọi thứ diễn ra suôn sẻ”. Theo thẩm phán Chen, một phiên tòa trực tuyến với kết nối âm thanh và video đồng bộ chỉ diễn ra trong chưa đầy 40 phút.
Li Xiang, Trợ lý Giám đốc bộ phận kỹ thuật tại Tòa án Nhân dân Cấp cao Bắc Kinh chia sẻ: “Các bên sẽ được thông báo thông qua tin nhắn sau khi thẩm phán ấn định buổi xét xử trực tuyến. Họ có thể tham dự qua máy tính xách tay và điện thoại di động".
“Một phiên tòa trực tuyến có thể có đến 8 người tham dự cùng lúc với việc các bên đủ khả năng cung cấp bằng chứng và kiểm tra chéo trực tuyến. Toàn bộ quá trình xét xử được ghi chép bằng công nghệ nhận dạng giọng nói và sau phiên điều trần, các bên có thể quét mã QR để tạo chữ ký điện tử trên biên bản tòa án”, ông Li Xiang giải thích thêm.
Hệ thống xử án trực tuyến ở Bắc Kinh hiện có thể hỗ trợ 200 tòa án tổ chức phiên xét xử cùng lúc. Con số này dự kiến đạt 800 tòa án trong thời gian tới.
Giới chức Trung Quốc mở phiên tòa trực tuyến đầu tiên tại thành phố Hàng Châu hồi tháng 8/2017. Sau đó, mô hình xét xử mới mẻ này đã được các tòa án ở Bắc Kinh và Quảng Châu áp dụng vào tháng 9/2018.
Tòa án trực tuyến tại Hàng Châu, Bắc Kinh và Quảng Châu đã tiếp nhận 120.000 trường hợp tính đến ngày 31/10/2019, rút ngắn thời gian xử lý các vụ án đến gần 50% theo Sách Trắng do Tòa án Nhân dân Tối cao Trung Quốc công bố.
Nhìn chung, một buổi xử án online thường diễn ra trong 45 phút và mất ngày để kết luận một vụ án. Gần 98% các bên tham gia chấp nhận bản án sơ thẩm mà không kháng cáo.
Từ tháng 3 năm ngoái, Tòa án vận tải đường sắt Hohhot, thủ phủ Nội Mông, đã bắt đầu nhận đơn tố án trực tuyến và tiến hành xét xử, hòa giải từ xa. “Xét theo tình hình dịch bệnh bùng phát hiện nay, chúng tôi sẽ đẩy mạnh hơn nữa việc xét xử trực tuyến để cung cấp dịch vụ tư pháp an toàn, tiện lợi và hiệu quả cho người dân”, Wang Xujun - người đứng đầu Tòa án vận tải đường sắt Hohhot – khẳng định.