Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in (trái) và Thủ tướng nước chủ nhà Scott Morrison tại cuộc gặp hôm 13/12. Ảnh: AAP Image
Ông Moon Jae-in là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên có chuyến thăm chính thức Australia kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát gần hai năm trước đây. Phát biểu tại Canberra ngày 13/12, Tổng thống Moon Jae-in cho biết Australia và Hàn Quốc có “cùng chí hướng’ về những thách thức địa chính trị xuất hiện từ sự trỗi dậy của Trung Quốc, đồng thời khẳng định cần có hợp tác quốc tế để quản trị hòa bình căng thẳng quanh Eo biển Đài Loan.
Phát biểu tại cuộc họp báo chung với Tổng thống Moon Jae-in, Thủ tướng nước chủ nhà Scott Morrison đề cập đến triển vọng Hàn Quốc sẽ gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Ông cũng cho rằng Hàn Quốc có “vị thế mạnh mẽ” để giành được các hợp đồng cung ứng vũ khí trong tương lai cho Australia. Một công ty Hàn Quốc đang hợp tác với một hãng của Đức, để chuẩn bị cho hợp đồng cung ứng xe thiết giáp cho lực lượng phòng vệ Australia với tổng kinh phí lên đến 27 tỉ USD.
Trong bước đi đầu tiên, tập đoàn Hanwha của Hàn Quốc đã ký hợp đồng trị giá 1 tỉ USD với chính quyền Canberra về cung ứng 30 khẩu pháo tự hành cho lục quân Australia đóng tại Geelong ở tây nam Melbourne. Đây là hợp đồng cung ứng vũ khí lớn nhất mà chính phủ Australia từng ký với một công ty quốc phòng của châu Á. Ngoài ra, trước sự chứng kiến của hai nhà lãnh đạo, các tổ chức, doanh nghiệp của Australia và Hàn Quốc còn ký nhiều thỏa thuận về công nghệ năng lượng sạch, phát triển khoáng chất thiết yếu.
Chủ đề về Trung Quốc chiếm một phần lớn trong nghị trình trao đổi giữa bên. Giống với Australia, Hàn Quốc cũng từng cảm nhận được những sức ép từ Bắc Kinh thông qua trừng phạt kinh tế hồi năm 2016. Đó là thời điểm Trung Quốc siết thương mại với Hàn Quốc để trả đũa vụ Seoul đồng ý cho Mỹ triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD).
Ông Moon Jae-in cho biết quan hệ kinh tế với Trung Quốc giữ vai trò quan trọng. Nhưng liên minh với Mỹ luôn vững chắc và đóng vai trò nền tảng trong chính sách ngoại giao và an ninh của Hàn Quốc. “Hàn Quốc và Australia đề cao những giá trị chung. Nói về quan điểm bối cảnh địa chính trị, có thể khẳng định hai nước cùng chí hướng”, Tổng thống Moon Jae-in phát biểu.
Nhưng nhà lãnh đạo Hàn Quốc cũng thừa nhận Seoul còn phải tính đến một nhân tố khác, đó là hòa bình và an ninh trên Báo đảo Triều Tiên cũng như phi hạt nhân hóa Triều Tiên. “Chúng ta cần những nỗ lực mang tính xây dựng từ Trung Quốc để thúc đẩy phi hạt nhân hóa Triều Tiên. Vì thế, Hàn Quốc tập trung vào liên minh bền vững với cả Mỹ, nhưng cũng muốn duy trì hợp tác với Trung Quốc. Chúng tôi muốn một kiểu quan hệ hài hòa”, ông Moon Jae-in nêu quan điểm.
Đề cập đến thỏa thuận quan hệ đối tác an ninh ba bên mới được thiết lập giữa Mỹ, Anh và Australia (AUKUS) vừa qua, Tổng thống Moon Jae-in bày tỏ ủng hộ quyết định của Canberra về mua sắm tàu ngầm hạt nhân từ Mỹ và Anh, bởi điều này phù hợp với các yêu cầu về chủ quyền quốc gia. Ông cho rằng AUKUS cùng với “Nhóm Bộ tứ” (Mỹ, Australia, Ấn Độ và Nhật Bản) sẽ có đóng góp cho hòa bình và thịnh vượng ở khu vực.
“Australia đang nỗ lực vì thòa bình và thịnh vượng ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Australia không mong đợi tranh chấp nảy sinh ở khu vực. Vì hòa bình, chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với Australia”, ông Moon nói.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã tới Canberra ngày 12/12, bắt đầu chuyến thăm chính thức cấp nhà nước tới Australia. Chuyến thăm 4 ngày được kỳ vọng sẽ làm sâu sắc thêm quan hệ song phương, trong đó có việc đảm bảo chuỗi cung ứng ổn định về các nguyên vật liệu thô và các khoáng sản quan trọng.
Tổng thống Moon Jae-in là tổng thống Hàn Quốc đầu tiên thăm chính thức Australia trong 12 năm qua, đồng thời cũng là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên được mời thăm quốc gia này kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Năm 2021 là tròn 60 năm Hàn Quốc và Australia thiết lập quan hệ ngoại giao.