Các phương tiện vận chuyển hàng hóa từ Mexico vào Mỹ chờ tại cảng thương mại ở Otay, Tijuana (Mexico) ngày 30/5/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn đánh giá của một số chuyên gia cho rằng việc đưa ra các quyết định kinh tế được cho là vội vàng và bỏ qua các quy tắc của Tổ chức Thương mại quốc tế mà Tổng thống Trump vừa công bố sẽ khiến nền kinh tế Mỹ hoạt động kém hiệu quả và chững lại ngay trước thềm cuộc bầu cử sắp tới, gây ảnh hưởng tiêu cực tới khả năng tranh cử của ông.
Có một số quan điểm cho rằng ngay cả khi Tổng thống Trump tăng mức thuế quan lên tới 25% đối với hàng hóa của Mexico từ mức 5% (mức thuế bắt đầu có hiệu lực vào ngày 10/6, nếu như Mexico không có hành động mạnh tay nhằm chấm dứt dòng người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ), thì nền kinh tế Mỹ cũng chỉ phải chịu thiệt hại không đáng kể bởi nhập khẩu từ Mexico chỉ chiếm 1,5% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ. Như vậy, mức thuế 25% sẽ chỉ làm tăng thêm tối đa khoảng 0,4% chi phí sinh hoạt ở Mỹ.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng quan điểm trên đã bỏ qua hai điểm cơ bản. Thứ nhất, mức thuế đó có thể phá vỡ nghiêm trọng chuỗi cung ứng giữa Mỹ - Mexico, đặc biệt là trong ngành công nghiệp ô tô có tầm quan trọng sống còn của Mỹ. Như vậy, nó có thể giáng một đòn mạnh vào ngành công nghiệp ô tô của Mỹ cũng như gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế của Mexico, một đối tác thương mại lớn của Mỹ.
Thứ hai và quan trọng hơn là thuế nhập khẩu đối với hàng hóa của Mexico có thể gây thiệt hại cho nền kinh tế Mỹ vì nó thể khuấy đảo thị trường tài chính Mỹ và thị trường toàn cầu do càng làm tăng các mối lo ngại rằng Mỹ sẽ không lùi bước trong cuộc chiến thương mại đang diễn ra với Trung Quốc và Mỹ có thể đi đầu trong việc phát động một cuộc chiến thương mại toàn cầu.
Trên quan điểm về thị trường, việc Tổng thống Trump đe dọa áp thuế quan đối với hàng hóa của Mexico vào thời điểm này không phù hợp bởi thị trường toàn cầu hiện đang chao đảo bởi cuộc chiến leo thang chưa có hồi kết giữa Mỹ và Trung Quốc. Đây cũng chính là lúc các thị trường toàn cầu đang bị xáo trộn trước khả năng Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) vào tháng 10 tới mà không cần một thỏa thuận và Italy có thể dẫn đầu châu Âu rơi vào vòng khủng hoảng nghiêm trọng hơn về nợ công.
Nhiều chuyên gia nhận định việc Tổng thống Trump đưa ra quyết định về thuế nhập khẩu nhằm theo đuổi các mục tiêu chính trị có thể gây ra nhiều thiệt hại lâu dài cho nền kinh tế toàn cầu do làm suy yếu chính cấu trúc của hệ thống thương mại quốc tế mở và dựa trên quy tắc mà Mỹ đã giúp xây dựng trong 70 năm qua. Các nhà phân tích cho rằng dường như Tổng thống Trump vẫn chưa nhận ra cách mà cuộc khủng khoảng của thị trường tài chính toàn cầu (giống như vụ phá sản của ngân hàng Mỹ Lehman Brothers khiến hệ thống tài chính thế giới sụp đổ) có thể làm trật bánh sự phục hồi nền kinh tế Mỹ trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11/2020.