Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Enrique Manalo. Ảnh tư liệu: Huỳnh Thảo/PV TTXVN tại Campuchia
Phát biểu tại hội nghị, Ngoại trưởng Manalo, đồng chủ trì hội nghị, nêu rõ quan hệ ASEAN - EU được thiết lập từ năm 1977 và ngày càng phát triển mạnh mẽ, thể hiện qua hợp tác chặt chẽ trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội. ASEAN mong muốn thúc đẩy quan hệ với EU trên cơ sở đôi bên cùng có lợi và tăng cường sự hiểu biết giữa các bên. Hiện ASEAN - EU đang hợp tác hiệu quả trên nhiều lĩnh vực như ứng phó với biển đổi khí hậu, chống tội phạm xuyên quốc gia, tăng cường hợp tác an ninh, nghiên cứu nguồn năng lượng bền vững, hợp tác hàng hải, an ninh hàng hải, an ninh biên giới trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS) và những quy định khác.
Ngoại trưởng Manalo cho rằng việc thúc đẩy kế hoạch hành động nhằm làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - EU trong thời gian tới là cần thiết và sẽ củng cố cơ sở vững chắc cho mối quan hệ giữa hai bên. Cũng theo ông Manalo, EU là đối tác quan trọng, luôn đồng hành, hỗ trợ ASEAN vượt qua những thách thức. ASEAN ghi nhận EU đã triển khai các gói đầu tư vào ASEAN như gói 15 tỷ euro (16,7 tỷ USD) nhằm thúc đẩy tài chính xanh và hỗ trợ vật chất kỹ thuật; gói hỗ trợ ASEAN tăng cường hội nhập khu vực... Đặc biệt, trong giai đoạn đại dịch COVID-19, EU đã hỗ trợ ASEAN giảm thiểu thiệt hại từ đại dịch này.
Về phần mình, Đại diện cấp cao EU về chính sách an ninh và đối ngoại, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Josep Borrell nhấn mạnh, hội nghị thượng đỉnh EU - ASEAN kỷ niệm 45 năm hai bên thiết lập quan hệ ngoại giao diễn ra tại Brussels vào tháng 12/2022 là một dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai khu vực. Hai bên đã đề cập những động lực chính trị nhằm thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược dựa trên những giá trị của chủ nghĩa đa phương, pháp quyền và đôi bên cùng có lợi.
Ông Borrell khẳng định EU và ASEAN là những tổ chức hội nhập khu vực tiêu biểu trên thế giới, do đó cần thúc đẩy mối quan hệ song phương ngày càng sâu sắc hơn. Theo ông, quan hệ EU - ASEAN đang tiến triển tốt, thể hiện qua việc hai bên đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác như Hiệp định Vận tải Hàng không Toàn diện, Kế hoạch Hành động EU - ASEAN và việc tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh EU - ASEAN tại Brussels năm 2022. Đại diện cấp cao EU kỳ vọng hai bên sẽ sớm thông qua kế hoạch tổ chức Hội nghị Cấp cao định kỳ trong năm nay, đồng thời khẳng định ASEAN là khu vực sôi động nhất trên thế giới về mặt kinh tế và địa chính trị, do đó EU muốn hợp tác chặt chẽ hơn nữa với ASEAN để cùng ứng phó với các thách thức trên thế giới.