Đây là hoạt động thường niên của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN bên lề các kỳ họp của ĐHĐ LHQ nhằm phối hợp lập trường, cập nhật về tình hình và trao đổi các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm. Thứ trưởng, Trưởng phái đoàn đại diện Việt Nam tại LHQ, Đại sứ Đặng Đình Quý dẫn đầu đoàn Việt Nam dự Hội nghị.
Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Đình Quý (bên phải), Đại sứ, Trưởng phái đoàn Đại diện Việt Nam tại Liên hợp quốc dẫn đầu đoàn Việt Nam dự Hội nghị.
Tại hội nghị, Singapore - Chủ tịch ASEAN đương nhiệm, đã cập nhật công tác chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN 33, các hội nghị cấp cao với các đối tác, và Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 13, dự kiến sẽ diễn ra từ ngày 13-15/11 tới tại Singapore.
Các Bộ trưởng Ngoại giao đã trao đổi việc các nước ASEAN ủng hộ lẫn nhau ứng cử vào các vị trí tại LHQ và các tổ chức quốc tế khác; khẳng định đây là biểu hiện của đoàn kết ASEAN và cũng là bước đẩy mạnh tiến trình xây dựng cộng đồng, quảng bá hình ảnh của ASEAN trên trường quốc tế. Các Bộ trưởng Ngoại giao nhất trí thường xuyên cập nhật tình hình các nước ứng cử vào các vị trí khác nhau tại các tổ chức quốc tế.
Trao đổi tình hình quốc tế và khu vực cùng quan tâm, các nước tiếp tục khẳng định mục tiêu của hợp tác khu vực là phấn đấu vì hòa bình và ổn định, theo đó đối thoại và hợp tác là những công cụ chủ yếu trong quan hệ quốc tế. Các Bộ trưởng Ngoại giao cho rằng trong bối cảnh tình hình thế giới đang diễn biến phức tạp với những xu hướng mới đan xen cả thuận lợi lẫn thách thức hiện nay, ASEAN cần tiếp tục duy trì đoàn kết thống nhất, kiên định cách tiếp cận cân bằng dựa trên chủ nghĩa đa phương và tự do thương mại.
Hội nghị nhất trí rằng ASEAN sẽ xây dựng lập trường chung về cấu trúc khu vực, nhất là trong ứng xử với các ý tưởng, sáng kiến, chiến lược mới đang được đề xuất trong khu vực. Các Bộ trưởng Ngoại giao ghi nhận kết quả thảo luận nội bộ ASEAN về vấn đề này và chỉ đạo các quan chức tiếp tục trao đổi và kiến nghị hướng xử lý với lãnh đạo tại Cấp cao ASEAN 32.
Các Bộ trưởng Ngoại giao cũng đã trao đổi về tình hình Myanmar, bày tỏ đoàn kết và mong muốn Chính phủ Myanmar sớm có kế hoạch cụ thể giải quyết các vấn đề tại bang Rakhine (Ra-khi-nê), vì lợi ích của người dân Myanmar, cộng đồng ASEAN và khu vực Đông Nam Á nói chung.
Đại diện Việt Nam, Thứ trưởng, Trưởng phái đoàn đại diện Việt Nam tại LHQ, Đại sứ Đặng Đình Quý đã phát biểu khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN trong khu vực. Đại sứ nhấn mạnh đoàn kết và thống nhất ASEAN là nhân tố then chốt giúp duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực. ASEAN cần đi đầu trong việc duy trì, củng cố đối thoại và hợp tác giữa các nước thông qua đề cao các nguyên tắc cơ bản như kiềm chế, tránh các hành động đơn phương làm phức tạp tình hình, tôn trọng luật pháp quốc tế và hướng tới xây dựng cấu trúc khu vực hoạt động dựa trên luật lệ.
Đề cập tới vấn đề Biển Đông, Đại sứ Đặng Đình Quý khẳng định lại quan điểm chung của ASEAN, đề nghị các bên nỗ lực thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) và đẩy mạnh thương lượng hướng tới sớm thông qua Bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC). Đại sứ nhấn mạnh thêm trong quá trình này, các nước cần kiềm chế, tránh các hoạt động đơn phương và tạo môi trường thuận lợi cho đàm phán COC.
Quang cảnh Hội nghị.
Cùng ngày, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN cũng đã tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - LHQ (AUMM). Hội nghị khẳng định cam kết của ASEAN và LHQ tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện hướng đến thực hiện thành công các mục tiêu Tầm nhìn ASEAN 2025 và Chương trình nghị sự của LHQ về các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) 2030.
Hai bên hoan nghênh những kết quả tích cực trong quan hệ hợp tác ASEAN - LHQ trên cơ sở triển khai Kế hoạch Hành động ASEAN-LHQ 2016-2020, nhất trí tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tăng cường tính bổ trợ giữa Chương trình nghị sự 2030 về phát triển bền vững và Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025; thúc đẩy hợp tác về ngoại giao phòng ngừa, gìn giữ hòa bình, chống tội phạm xuyên quốc gia, thực hiện các mục tiêu SDGs, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, tăng quyền phụ nữ…
Về tình hình khu vực và quốc tế, hai bên nhấn mạnh ủng hộ chủ nghĩa đa phương và các tiến trình liên kết khu vực; đề cao thượng tôn pháp luật và tầm quan trọng của tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của LHQ về Luật Biển (UNCLOS) 1982, trong giải quyết hòa bình các tranh chấp, ngăn ngừa xung đột và duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới.
Phát biểu tại hội nghị, Đại sứ Đặng Đình Quý ủng hộ ASEAN và LHQ tăng cường hợp tác về gìn giữ hòa bình và ngoại giao phòng ngừa, phổ biến và tăng cường năng lực về tuân thủ luật pháp quốc tế ở khu vực, mong LHQ tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng và thực hiện thành công các mục tiêu SDGs. Đại sứ thông báo Việt Nam sẽ phối hợp với LHQ và Viện hòa bình hòa giải ASEAN tổ chức Đối thoại khu vực ASEAN-LHQ với chủ đề xây dựng nhóm chuyên gia ASEAN về hòa bình và hòa giải vào cuối năm 2018.