Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker (phải) và Thủ tướng Anh Theresa May trong cuộc gặp tại Brussels, Bỉ ngày 4/12. Ảnh: AFP/TTXVN |
Quyết định quan trọng tiếp theo sẽ trực tiếp liên quan đến đàm phán về thương mại, về giai đoạn chuyển tiếp và tiến độ đàm phán.
Vậy những vấn đề nào sẽ được giải quyết trong Hội nghị thượng đỉnh EU diễn ra trong hai ngày 14-15/12 tới? Có lẽ chỉ có các nhà lãnh đạo EU mới có thể đưa ra được quyết định chính thức cho giai đoạn đàm phán Brexit tiếp theo về mối quan hệ thương mại trong tương lai và những điều khoản cho thỏa thuận chuyển tiếp.
Để đẩy nhanh tiến trình đàm phán, Chính phủ Anh đã yêu cầu EU nhanh chóng đưa ra các hướng dẫn cho mối quan hệ trong tương lai, nhằm giúp về mặt định hướng nội dung đàm phán. Đây là yếu tố gây nhiều tranh cãi, bởi 27 nước thành viên EU sẽ dựa vào hướng dẫn này để “tư vấn” cho ông Michel Barnier, trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU, về các vấn đề như mối quan hệ nào họ muốn có với nước Anh sau khi Brexit diễn ra vào ngày 29/3/2019.
27 nước thành viên EU giờ đây sẽ bắt đầu thảo luận các chiến lược và ưu tiên đàm phán. Tuy nhiên, nhiều nước thành viên không muốn tiến hành một cách vội vã chỉ vì nước Anh muốn tranh thủ thời gian để khép lại các cuộc đàm phán Brexit. Brussels cũng không muốn London nghĩ rằng các cuộc đàm phán thương mại bắt đầu trước khi các cuộc đàm phán “ly hôn” kết thúc.
Trên thực tế sẽ cần có một hội nghị thượng đỉnh nữa diễn ra trong năm tới, có thể vào cuối tháng 3/2018, khi các nhà lãnh đạo EU thông qua một lập trường sâu sắc hơn về mối quan hệ trong tương lai. Trước mắt, hội nghị thượng đỉnh diễn ra trong tuần này sẽ ra thông báo về vấn đề nói trên. Chủ tịch Hội đồng châu Âu, ông Donald Tusk, cho hay chỉ khi những hướng dẫn này được thông qua, các cuộc đàm phán mang tính khai phá với EU mới bắt đầu.
Một trong những ưu tiên hàng đầu mà Chính phủ Anh mong muốn đạt được trong hội nghị thượng đỉnh tuần này là khởi động các cuộc đàm phán về thỏa thuận chuyển tiếp càng sớm càng tốt, nhằm tránh những ảnh hưởng bất lợi cho kinh tế Anh.
Tuy nhiên, liệu rằng EU có muốn sớm tiến tới một thỏa thuận chuyển tiếp hay không vẫn là một câu hỏi mở. Sau khi có được “sự chỉ dẫn” của các nhà lãnh đạo EU trong tuần tới, ông Michel Barnier muốn đưa ra đề xuất về chiến lược đàm phán của ông cho thỏa thuận chuyển tiếp. Văn kiện pháp lý này cần được các bộ trưởng EU thông qua, song điều đó có thể kéo dài một tháng.
Trong khi đó, ông Donald Tusk tỏ ý muốn các nhà đàm phán EU có thể bắt đầu thương thuyết ngay với phía Anh về giai đoạn chuyển tiếp. Và nếu Anh chấp nhận tất cả các điều kiện, cuộc đàm phán này sẽ diễn ra một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, điều đó không dễ thực hiện, khi mà Pháp và Đức không muốn nhượng bộ Anh "quá nhiều và quá sớm".