Thủ tướng Hungary Viktor Orban phát biểu tại một hội nghị ở Lublin, Ba Lan, ngày 11/9/2020. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Theo nguồn tin trên, trong thư gửi Đức - nước Chủ tịch luân phiên EU - cùng các nhà lãnh đạo EU khác, Thủ tướng Orban đã cảnh báo phủ quyết gói cứu trợ liên quan các nguồn ngân sách trên nếu như việc giải ngân cho các nước thành viên phải đi kèm điều kiện pháp quyền. Thủ tướng cho biết lý do ông không thể nhất trí với điều kiện đi kèm là vì nó không phù hợp với gói cứu trợ được thông qua hồi tháng 7.
Theo ông, chế tài được đề xuất trong thỏa thuận là dựa trên những định nghĩa pháp lý mơ hồ, và những khái niệm khó xác định rõ ràng như vậy sẽ tạo cơ hội cho việc lạm dụng chính trị, cũng như đi ngược lại lại yêu cầu về tính ổn định của pháp lý. Thủ tướng Orban nhấn mạnh với tình hình này, Hungary không còn lựa chọn nào khác là phủ quyết thỏa thuận của EU.
Tại hội nghị thượng đỉnh tháng 7 vừa qua về gói cứu trợ kinh tế "chưa từng có tiền lệ" dưới các hình thức cho vay hoặc trợ cấp, các lãnh đạo EU cũng đã nhất trí về nguyên tắc cần có điều kiện pháp quyền kèm theo dự luật. Tuy nhiên, các nghị sĩ EP cho rằng điều kiện này quá mơ hồ và sẽ không thể đảm bảo rằng một số quốc gia thành viên nhận tiền từ quỹ cứu trợ sẽ tuân thủ các quy định về dân chủ của toàn khối.
Vào ngày 5/11, EP và 27 nước thành viên EU đã nhất trí sẽ gắn kèm dự luật ngân sách dài hạn của toàn khối với một cơ chế yêu cầu các quốc gia tôn trọng pháp quyền EU, mở đường cho việc thông qua dự luật này. Động thái này sẽ giúp tháo gỡ thế bế tắc trong việc thông qua ngân sách dài hạn trị giá 1.100 tỷ euro và gói cứu trợ trị giá 750 tỷ euro để phục hồi kinh tế khu vực sau những tác động của đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19.
Trước đó, EP kiên quyết từ chối thông qua dự luật này nếu không có điều kiện tương tự kèm theo. Thông báo của Hội đồng châu Âu nêu rõ cơ chế mới được thống nhất cho phép bảo vệ ngân sách EU khi xảy ra những sự cố như một quốc gia thành viên vi phạm pháp quyền EU mà vi phạm này trực tiếp gây tác động, hoặc có nguy cơ cao ảnh hưởng tới nguyên tắc quản lý tài chính an toàn của ngân sách EU, hoặc việc bảo vệ hiệu quả lợi ích tài chính của EU.
Bộ trưởng Tư pháp Hungary Judit Varga sau đó đã lên tiếng chỉ trích thỏa thuận, coi đây là sự "hăm dọa Hungary về chính trị và hệ tư tưởng".