Thủ tướng Hungary Viktor Orbán. Ảnh: hungarytoday.hu
Mục đích của nhà lãnh đạo Hungary về cơ bản là nhằm yêu cầu hàng tỷ euro để đổi lấy việc dỡ bỏ quyền phủ quyết đối với nhiều vấn đề, từ viện trợ cho Ukraine đến thỏa thuận thuế doanh nghiệp toàn cầu.
Ông Orbán cho rằng Hungary xứng đáng nhận số tiền trên với tư cách là một thành viên EU. Nhưng Brussels đã giữ lại khoản ngân sách này vì lo ngại về các vấn đề liên quan giá trị dân chủ của ở Hungary, nhấn mạnh Hungary trước tiên phải thực hiện một số thay đổi.
Giờ đây, hai bên đang tiến tới một thỏa thuận: EU dự kiến sẽ sớm cấp tiền sau khi Hungary cam kết sẽ áp dụng một loạt cải cách. Các nhà lãnh đạo EU khẳng định các sửa đổi sẽ cải thiện những chuẩn mực dân chủ đang suy yếu ở Hungary và hạn chế nguồn tiền của Liên minh này bị tham nhũng. Hungary khẳng định họ nỗ lực thực hiện cam kết của mình.
Có 2 yếu tố chính thúc đẩy các cuộc đàm phán giữa EU và Hungary đi đến hồi kết: Hungary đã phủ quyết gói viện trợ khẩn cấp cho Ukraine và một thỏa thuận toàn cầu nhằm thiết lập mức thuế doanh nghiệp tối thiểu.
Các bộ trưởng phụ trách các vấn đề của EU đã thảo luận về các vấn đề pháp quyền của Hungary tại một cuộc họp ở Brussels vào ngày 18/11, trong khi các bộ trưởng tài chính thảo luận về việc có nên giải ngân cho Hungary vào ngày 6/12 tới hay không. Nhưng kết quả cuối cùng dường như đã được định trước. “Hungary đã thắng”, một nhà ngoại giao EU cho biết.
EU và Hungary đã bất đồng về vấn đề dân chủ của Hungary trong nhiều năm. Nhưng viễn cảnh Hungary mất khả năng tiếp cận hàng tỷ euro của EU đã khiến cuộc chiến âm ỉ trở nên sôi sục trở lại.
Ủy ban châu Âu, cơ quan hành pháp của EU, muốn chính phủ của Thủ tướng Orbán tăng cường tính độc lập của cơ quan tư pháp và cải thiện các nỗ lực chống tham nhũng, đồng thời tìm cách đạt được những nhượng bộ bằng cách giữ lại 5,8 tỷ euro tiền khắc phục hậu quả đại dịch COVID-19 và đe dọa cắt giảm 7,5 tỷ euro trong quỹ thường xuyên của EU. Và sau nhiều tháng phản ứng, Hungary đã ngồi vào bàn đàm phán, không thể để mất nguồn tiền mặt của EU trong bối cảnh nền kinh tế đang gặp khó khăn.
Brussels sắp hết thời gian để phê duyệt phần quỹ phục hồi của Hungary và dự kiến đưa ra quyết định vào cuối tháng này. Trong khi đó, Thủ tướng Orbán phải đối mặt với hạn chót vào ngày 19/11 để tuân thủ 17 cải cách đã cam kết của mình hoặc có nguy cơ mất một phần hoặc toàn bộ 7,5 tỷ euro.
Một quan chức EU nêu rõ: “Chúng tôi đã thuyết phục được chính phủ Hungary tăng cường tính độc lập của hệ thống tư pháp. Đây không phải là kết thúc của các cuộc đàm phán, nhưng đây là một bước quan trọng”.