Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) tại lễ duyệt binh ở Tehran. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Truyền thông địa phương ngày 20/8 dẫn lời người phát ngôn của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) Ali Mohammad Naeini xác nhận thông tin trên. Ông Naeini nói: “Thời gian đang đứng về phía chúng ta và thời gian chờ đợi để có phản ứng này có thể kéo dài”.
Trong một cuộc phỏng vấn ở thủ đô Iran cùng ngày, ông Mohsen Rezaee, cựu chỉ huy IRGC, nói với kênh CNN (Mỹ) rằng “các hành động của Iran sẽ có tính toán”. Trung Đông đã được đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ kể từ vụ ám sát ông Haniyeh ở Tehran vào cuối tháng 7, xảy ra một ngày sau khi chỉ huy quân sự Fuad Shukr của Hezbollah thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel ở Beirut.
Israel thừa nhận tiến hành không kích sát hại ông Shukr, tuy nhiên, Tel Aviv chưa xác nhận hay phủ nhận vai trò của mình trong cái chết của ông Haniyeh. Iran và Hezbollah ở Liban cùng Hamas ở Gaza đổ lỗi cho Israel về cả hai vụ ám sát và cam kết sẽ trả đũa.
Trong tuyên bố đầu tiên sau cái chết của ông Haniyeh, nhà lãnh đạo tối cao của Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei nói về Israel: “Các người đã giết vị khách thân mến của chúng tôi ngay tại Iran và giờ đã mở đường cho sự trừng phạt khắc nghiệt nhằm vào các người”. Người đứng đầu Hezbollah cũng cho biết phản ứng liên quan đến vụ sát hại ông Shukr là “không thể tránh khỏi”.
Tuy nhiên, bình luận từ người phát ngôn của IRGC, ba tuần sau hai vụ ám sát, dường như cho thấy những tuyên bố căng thẳng trước đó của Iran đã hạ nhiệt. Ông Naeini cho biết phản ứng của Iran có thể khác với động thái trước đây chống lại Israel, đồng thời nói rằng Tehran sẽ không thực hiện “hành động vội vàng”.
Các quan chức Arab và phương Tây đã tăng cường nỗ lực ngoại giao nhằm đảm bảo lệnh ngừng bắn Israel - Hamas sau vụ ám sát ông Shukr và Haniyeh, nhằm tránh một cuộc chiến tranh toàn diện tại Trung Đông. Ông Razaee đánh giá rằng “phải sớm có lệnh ngừng bắn ở Gaza”.
Sau khi đàm phán được nối lại vào tuần trước tại thủ đô Doha của Qatar, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 19/8 nói rằng Israel đã chấp nhận đề xuất thu hẹp khoảng cách trong các cuộc đàm phán ngừng bắn và bước quan trọng tiếp theo là Hamas phải nói đồng ý với các điều khoản tương tự sắp tới, trước thềm cuộc đàm phán tiếp theo dự kiến trong tuần này.
Có một số dấu hiệu cho thấy Iran có thể từ bỏ kế hoạch tấn công Israel nếu đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Tuy nhiên, phái bộ Iran tại Liên hợp quốc trong tháng 8 nói rằng hành động trả đũa của Tehran “hoàn toàn không liên quan đến lệnh ngừng bắn ở Gaza”. Một số quan chức cho rằng Tehran đang trì hoãn vì lo ngại phản ứng của họ có thể gây ra một cuộc chiến tranh rộng lớn hơn.
Vào tháng 4, Iran đã phóng khoảng 300 Iran đã phóng hơn 300 thiết bị bay không người lái và tên lửa nhằm vào Israel, phần lớn trong số đó đã bị chặn lại. Khi đó, Iran cáo buộc Israel đã tấn công vào tòa nhà lãnh sự Iran ở thủ đô Damascus của Syria, khiến Mohammed Reza Zahedi, một chỉ huy hàng đầu của IRGC thiệt mạng.
Trong một diễn biến khác, ngày 13/8, Iran đã bác bỏ lời kêu gọi của các nước phương Tây về từ bỏ đe dọa đáp trả Israel liên quan vụ ám sát ông Hamas Ismail Haniyeh. Khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, ông Nasser Kanani nêu rõ việc các nước Pháp, Đức và Anh yêu cầu Iran từ bỏ hành động đáp trả đi ngược lại các nguyên tắc và quy định của luật pháp quốc tế.