Tàu chở hàng MV Saviz được Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran sử dụng. Ảnh: Timesofisrael
Các quan chức ở Tehran cho biết tàu MV Saviz đã bị nhắm mục tiêu ở Biển Đỏ một ngày sau khi các phương tiện truyền thông đưa tin con tàu chịu thiệt hại do trúng thuỷ lôi. Hãng tin bán chính thức của Iran, Tasnim cho biết một vụ nổ đã nhắm vào thân tàu.
Trong một bản tin trên truyền hình nhà nước Iran, người dẫn chương trình đã trích bài trên báo New York Times, trong đó dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên nói rằng Israel đã thông báo với Washington rằng họ tấn công tàu Iran vào sáng 6/4.
Cuộc tấn công nhằm vào tàu MV Saviz diễn ra khi Iran và các cường quốc trên thế giới vừa ngồi lại với nhau tại Vienna trong vòng đàm phán đầu tiên về khả năng Mỹ tái gia nhập thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015.
Khi được các phóng viên hỏi rằng liệu Israel có liên quan đến vụ tấn công hay không, Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Benny Gantz, đã hai lần từ chối bình luận cụ thể. Tuy nhiên, ông Gantz khẳng định: "Nhà nước Israel phải tự bảo vệ mình. Bất cứ nơi nào chúng tôi nhận thấy có thách thức hoặc nhu cầu hoạt động, chúng tôi sẽ tiếp tục hành động."
Trong khi đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh cho biết vụ nổ xảy ra gần bờ biển Djibouti và gây ra thiệt hại nhỏ với tàu, không có thương vong.
Việc tàu MV Saviz trúng thuỷ lôi là vụ mới nhất trong một loạt các cuộc tấn công được báo cáo nhằm vào các tàu chở hàng của Israel hoặc Iran kể từ cuối tháng 2/2021, mà hai bên đổ lỗi lẫn nhau.
Người phát ngôn Khatibzadeh nhắc lại những tuyên bố trước đây của Iran rằng MV Saviz là tàu dân sự đóng tại khu vực để hỗ trợ các nỗ lực chống cướp biển ở Biển Đỏ và eo biển Bab el-Mandeb, một điểm tắc nghẽn quan trọng trong vận tải biển quốc tế.
Xem video do đài Al Arabiya (của Saudi Arabia) ghi được về tàu Saviz ở Biển Đỏ, trên tàu được cho là trang bị 4 súng máy 50 ly (Nguồn: Al Arabiya)
Tuy nhiên, những phân tích của Mỹ và Saudi Arabia khẳng định rằng con tàu là tài sản hải quân quan trọng do Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) vận hành. Báo cáo từ Viện Hải quân Mỹ vào tháng 10/2020 đã ghi nhận hình ảnh những người đàn ông mặc đồng phục và một loại thuyền nhỏ mà IRGC thường sử dụng xuất hiện trên boong tàu MV Saviz.
Các tài liệu tóm tắt từ quân đội Saudi Arabia mà hãng tin AP thu được cũng cho thấy những người đàn ông mặc đồng phục trên tàu Saviz, cũng như nhiều loại ăng-ten trên tàu, được mô tả là bất thường đối với một tàu chở hàng thương mại, cho thấy con tàu có thể đã tiến hành các cuộc do thám điện tử. Các hình ảnh khác còn cho thấy tàu có giá đỡ cho súng máy cỡ nòng 50 ly.
Theo dữ liệu theo dõi, con tàu Saviz, thuộc sở hữu của Hãng tàu biển Iran, đã đến Biển Đỏ vào cuối năm 2016. Trong những năm kể từ đó, nó được quan sát thấy có tham gia tổ chức các đội hình trên Biển Đỏ và ngoài khơi Yemen, nơi Iran hỗ trợ phiến quân Houthi chống lại chính phủ Yemen và liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu.
Con tàu có nhiều khả năng hoạt động như một căn cứ giám sát ngoài khơi, sử dụng radar của tàu và các hệ thống khác để giám sát giao thông và cung cấp thông tin tình báo về các mục tiêu có thể trên tuyến đường thủy quan trọng này.
Trước đó, con tàu từng là đối tượng của các lệnh trừng phạt quốc tế cho đến khi Iran đạt được thỏa thuận hạt nhân năm 2015, theo đó Tehran nhận được cứu trợ kinh tế để đổi lấy việc hạn chế làm giàu urani.
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Iran, tháng trước, tờ Wall Street Journal đưa tin Israel đã ném bom ít nhất một chục tàu trên đường đến Syria trong 2 năm qua, hầu hết là tàu chở dầu của Iran.
Israel được cho là đã tiến hành hàng trăm vụ đánh bom đường không nhằm vào các lực lượng Iran và đồng minh ở Syria.
Iran cũng đổ lỗi cho Israel về loạt vụ tấn công gần đây bên trong lãnh thổ nước này, bao gồm một vụ nổ bí ẩn vào tháng 7/2020 phá huỷ một nhà máy ly tâm tiên tiến tại cơ sở hạt nhân Natanz.