Đại diện phái đoàn Các tiểu vương quốc Arab thống nhất và Israel tại lễ ký thỏa thuận hợp tác sau bình thường hóa quan hệ, tại Abu Dhabi, ngày 19/10/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Thỏa thuận trên được ký kết sau khi phái đoàn quan chức đầu tiên của UAE đến Israel nhằm từng bước hiện thực hóa thỏa thuận bình thường hóa quan hệ được giới chức hai nước ký trong tháng 9 vừa qua.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nhấn mạnh chính sách cho phép người dân tự do đi lại giữa hai nước sẽ mang lại lợi ích cho cả nền kinh tế Israel và UAE. Ba thỏa thuận còn lại liên quan tới hợp tác trong lĩnh vực hàng không, đầu tư, khoa học và công nghệ.
Trước đó, cùng ngày, một máy bay của hãng hàng không Etihad Airways chở các quan chức Chính phủ UAE, cất cánh từ Abu Dhabi đã hạ cánh xuống sân bay Ben Gurion gần Tel Aviv. Đi cùng phái đoàn UAE còn có Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin và các quan chức khác của Mỹ. Thủ tướng Netanyahu, Ngoại trưởng Israel Gabi Ashkenazi và Bộ trưởng Tài chính Israel Katz đã đón phái đoàn tại sân bay.
Trong phát biểu của mình, Thủ tướng Netanyahu nêu rõ: "Chúng ta đang làm nên lịch sử theo cách thức sẽ đại diện cho các thế hệ". Theo ông, chuyến thăm của phái đoàn cấp cao UAE tại Israel là minh chứng cho người dân, khu vực và toàn thế giới về những lợi ích của việc giao lưu bình thường, hòa bình và thân thiện.
Về phần mình, Bộ trưởng phụ trách các vấn đề tài chính của UAE Obaid Humaid Al Tayer chia sẻ ông rất vinh dự khi dẫn đầu phái đoàn đầu tiên của nước này tới Israel, nhấn mạnh các cuộc đối thoại song phương sẽ tiếp tục và đi vào chiều sâu sau khi các thỏa thuận được ký kết. Ông cũng tuyên bố thành lập Quỹ Abraham hỗ trợ các dự án phát triển kinh tế khu vực Trung Đông.
Trong thông cáo báo chí, Đại sứ quán Mỹ tại Israel cho biết quỹ trên sẽ thúc đẩy thương mại khu vực, các dự án cơ sở hạ tầng chiến lược và tăng cường an ninh năng lượng thông qua việc cung cấp khả năng tiếp cận điện năng đáng tin cậy. Quỹ cũng nhằm hỗ trợ các chương trình cải thiện năng suất nông nghiệp, tạo điều kiện cho việc tiếp cận nước sạch một cách hiệu quả trong khu vực.
Phái đoàn UAE và Mỹ chỉ ở lại Israel trong 5 giờ và giới hạn tại một số địa điểm nhất định gần sân bay nhằm đảm bảo an toàn y tế.
Phản ứng trước những diễn biến mới nhất trên, ông Wasel Abu Youssef, một thành viên của Ủy ban điều hành Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), chỉ trích các thỏa thuận song phương mới được công bố và chuyến thăm của phái đoàn UAE chỉ càng thúc đẩy kế hoạch sáp nhập của Israel tại Bờ Tây, vùng lãnh thổ Palestine bị Israel chiếm đóng.
Chia sẻ quan điểm này, phong trào Hamas, đang kiểm soát Dải Gaza, cũng cho rằng chuyến thăm của phái đoàn UAE và Mỹ sẽ chỉ khuyến khích Israel tiếp tục theo đuổi kế hoạch sáp nhập vùng Bờ Tây.
Tháng 9 vừa qua, UAE và Bahrain đã trở thành các nước Arab đầu tiên trong 1/4 thế kỷ qua ký thỏa thuận thiết lập quan hệ chính thức với Israel (sau Ai Cập ký thỏa thuận năm 1979 và Jordan ký kết năm 1994). Các thỏa thuận này do Mỹ làm trung gian và nhận được sự ủng hộ của một số nước như Pháp, Đức, Oman, nhưng vấp phải sự phản đối mạnh của Palestine, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran.
Tổng thống Palestine Mahmud Abbas từng khẳng định các thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel với UAE và Bahrain sẽ không mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông và chỉ khi nào Israel rút khỏi các vùng lãnh thổ chiếm đóng thì Trung Đông mới có hòa bình.