Chiến thắng nhanh chóng cho Kiev, thỏa thuận giữa các bên hay các cuộc tấn công mới của phe ly khai. Cuối tuần qua đã có những thay đổi đáng kể trong chuỗi các hoạt động quân sự tại Donbas và cán cân sức mạnh ở khu vực Đông Nam Ukraine. Quân đội Ukraine chiếm được các trung tâm chính của lực lượng ly khai - Slavyansk và Kramatorsk, vốn là những thành trì đối đầu và gây bất ổn ở Donbass suốt 3 tháng qua. Các cuộc đụng độ lớn nay chuyển tới Donetsk và Lugansk, nơi lực lượng li khai vẫn còn đủ khả năng chiến đấu và không có ý định hạ vũ khí.
Báo Korrespondent.net đã đưa ra một số kịch bản tại Donbass và các hệ lụy từ việc chính quyền Kiev chiếm được Slavyansk và Kramatorsk như sau:
Quân đội Ukraine trên đường thắng lợi?
Chính quyền Ukraine chiếm được những tiền đồn quan trọng của phe li khai. Đây thực sự là thành công và thắng lợi của quân đội nước này. Binh sĩ Ukraine được tặng thưởng và thông báo về việc các chiến binh li khai sa sút tinh thần, ra hàng hàng loạt.
Xe bọc thép của quân đội Ukraine mang quốc kỳ tại khu vực cách Slavyansk 20 km, ngày 3/7. Ảnh: AFP/TTXVN |
Quân đội Ukraine chiếm được một lượng đáng kể vũ khí phe li khai bỏ lại khi vội vã rút khỏi Slavyansk và Kramatorsk, và sẵn sàng tiếp tục tấn công. Chuyên gia phân tích chính trị Pavel Nuss tin tưởng trong tuần này, quân đội Ukraine sẽ hoàn tất việc bình định các tỉnh Donetsk và Lugansk.
Donbass thất thủ trong tuần này
Ông Nuss cho rằng Ukraine trong thời gian ngừng bắn đã có thể chuẩn bị kỹ và hoạch định một cách hiệu quả chiến dịch chống khủng bố, cũng như tranh thủ được sự ủng hộ của người dân địa phương.
Chuyên gia phân tích chính trị Yuri Romanenko thì cho rằng việc giải phóng Kramatorsk và Slavyansk có tầm quan trọng lớn về hình thức. Theo quan điểm của Romanenko, điều này còn loại bỏ nguy cơ Kharkov và các điểm khác ở Đông Nam bị tấn công, bởi Slavyansk và Kramatorsk là những trung tâm kết nối quan trọng.
Tuy nhiên cũng đừng quên rằng lực lượng li khai đã rời Slavyansk và Kramatorsk theo các nhóm có tổ chức, giữ được đội ngũ cùng một lượng lớn vũ khí.
Nay quân đội Ukraine sẽ phải đánh bật quân li khai ra khỏi các thành phố lớn hơn nhiều - Donetsk và Lugansk, nhờ sử dụng vũ khí hạng nặng trong giao tranh.
Đây là các tỉnh có đông người sinh sống cũng như gặp các vấn đề về nhân đạo, điều càng khiến xã hội bất bình cùng sự đánh giá không đồng nhất trong xã hội. Quân đội Ukraine sẽ phong tỏa 2 thành phố lớn nhất vùng Donbass này, tuy nhiên khó có thể nói chiến dịch sẽ có hiệu quả.
Cảnh đổ nát sau vụ nã pháo của quân đội Ukraine xuống thành phố Kramatorsk thuộc Donetsk ngày 3/7. Ảnh: THX/TTXVN |
Lực lượng li khai rút lui chiến thuật
Chỉ huy dân quân của Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng Igor Girkin đã kịp tuyên bố rằng lực lượng li khai đã rút lui có tổ chức khỏi vòng vây ở Slavyansk, duy trì được khả năng chiến đấu và sẵn sàng cố thủ tại Donetsk và Lugansk. Ông còn khẳng định bảo vệ Donetsk sẽ dễ hơn Slavyansk, dù thành phố này lớn hơn nhiều.
Girkin đã nắm toàn quyền chỉ huy tại Donetsk, điều mà theo giới phân tích có thể giúp cải thiện sự phối hợp giữa các lực lượng li khai và tập trung quyền lực tại Cộng hòa Nhân dân Donetsk.
Yuri Romanenko lưu ý rằng việc thu hẹp đường chiến tuyến có thể cho phép lực lượng li khai tập trung binh lực phản công, vì nay họ không cần phải bảo vệ vùng lãnh thổ lớn.
Tuy nhiên chuyên gia phân tích này thừa nhận việc mất Slavyansk và Kramatorsk khiến tinh thần phe li khai sa sút đáng kể.
Thêm vào đó đã có tin đồn về mối bất hòa trong nội bộ phe li khai, sự không hài lòng do thiệt hại về vũ khí và việc từ bỏ Slavyansk mà không giao tranh. Tuy nhiên, trong bất cứ trường hợp nào, không nên cho rằng những người ủng hộ Cộng hòa Nhân dân Donetsk sẵn sàng chấm dứt cuộc đầu tranh này và đầu hàng.
Người dân đau buồn khi nhà cửa bị ném bom trong cuộc không kích của quân chính phủ tại miền đông. |
Thỏa thuận thỏa đáng?
Ngoài 2 kịch bản trên, còn có quan điểm cho rằng giữa Kiev và phe li khai có thể đạt được thỏa thuận để giải phóng Slavyansk và Kramatorsk.
Bằng chứng về điều này trước tiên là việc chiến binh li khai rút khỏi các thành phố mà không phải chiến đấu và đối chọi nhiều với quân đội Ukraine và khi binh sĩ lực lượng vũ trang Ukraine tới thì Slavyansk và Kramatorsk đã là các thành phố trống rỗng.
Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Anatoly Gritsenko khẳng định sự tồn tại ở Donbass thỏa thuận bí mật nào đó "có thể giữa chỉ huy quân đội Ukraine với các thủ lĩnh khủng bố, hoặc giữa hai chính phủ Ukraine và Nga".
Nghị sĩ Ukraine này lưu ý rằng các thủ lĩnh khủng bố, vốn bị khởi tố, không hoàn toàn ẩn tích và hàng ngày vẫn trả lời phỏng vấn báo giới mà không quá thận trọng khi tiết lộ các kế hoạch hành động của mình, tuy nhiên cho tới nay chưa thủ lĩnh nào bị bắt.
Giới quan sát cho rằng trong trường hợp đạt được thỏa thuận giữa các bên xung đột, bước phát triển tiếp theo sẽ là đàm phán hòa bình.
Phản ứng của người dân
Trong khi đó chính quyền Ukraine đã khôi phục hoạt động cung ứng tại các thành phố Slavyansk và Kramatorsk. Viện trợ nhân đạo được gửi tới đồng thời khôi phục các hoạt động vận tải và dịch vụ công cộng.
Một bộ phận dân chúng vui mừng trước sự xuất hiện của quân đội Ukraine trong khi những người khác vẫn dè dặt. Và như vậy, chính quyền Ukraine sẽ còn mất một thời gian dài để khôi phục niềm tin của dân chúng, vốn đã kịp sống dưới một chính quyền khác.
Duy Trinh