Chính quyền Tokyo sẽ trợ cấp 7.700 yen/ngày cho các ứng viên hỗ trợ chiến dịch vận động. Ảnh: AP
Lạm phát leo thang đang trở thành một vấn đề nhức nhối đối với các ứng viên mong muốn giành được một suất trong cuộc bầu cử Thượng viện dự kiến diễn ra vào ngày 10/7 tại Nhật Bản. Chi phí vận động tranh cử dự kiến đạt mức cao kỷ lục khi mà mọi thứ ngày càng trở nên đắt đỏ.
Lạm phát đang có chiều hướng tăng ở Nhật Bản sau một thời gian dài. Trong tháng 4, chỉ số giá tiêu dùng (CPI), không bao gồm thực phẩm tươi sống, đã tăng 2,1% so với một năm trước đó. Đây cũng là lần đầu tiên chỉ số này vượt 2% trong hơn 7 năm.
Hóa đơn tiền điện tại các văn phòng vận động chiến dịch tăng vọt chóng mặt, đi kèm với đó là các chi phí khác như đồ uống dành cho những người ủng hộ tham gia các sự kiện vận động, giấy in ấn. Một quan chức tại văn phòng của ứng cử viên đối lập ở tỉnh Hokkaido chia sẻ: “Giá xăng đặc biệt cao, trong khi ô tô là phương tiện cần thiết cho bất kỳ chiến dịch chính trị nào”.
Theo Cơ quan Tài nguyên và Năng lượng Nhật Bản, giá xăng trung bình trên toàn quốc ở ghi nhận trong ngày 30/5 là 1,2 yen/lít (1,25 USD). Tại tỉnh Hokkaido, giá xăng trung bình là 166,6 yen và đang có xu hướng tiếp tục tăng lên.
Cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản được tổ chức 3 năm một lần. So với cuộc bầu cử mùa trước, giá xăng hiện đã cao hơn 18 yen/lít so với giá 3 năm trước và tăng gần 50 yen trong 6 năm.
Trong tình cảnh hiện tại, các ứng viên lựa chọn tổ chức ít sự kiện vận động và phát biểu để cắt giảm chi phí. Tuy nhiên, điều đó có thể làm thu hẹp cơ hội thắng cử của họ.
Theo công ty cho thuê xe Iida ở Daito, tỉnh Osaka, giá túi nilon và các vật liệu trang trí cho xe ô tô vận động tranh cử cũng đã tăng. Giá thuê một chiếc ô tô tăng xấp xỉ 20% so với giá thông thường do các công ty chuyển gánh nặng chi phí từ tiền xăng dầu sang cho người tiêu dùng.
Giấy – vật dụng cần thiết cho các chiến dịch vận động chính trị - cũng không ngoại lệ. Các báo cáo hoạt động và chính sách cam kết vẫn phải in ra và phát cho người ủng hộ.
"Chúng tôi được khuyên nên mua giấy càng sớm càng tốt vì giá tiếp tục tăng. Giá giấy đã tăng 10% đến 20%", một quan chức tại văn phòng chiến dịch tranh cử của ứng cử viên đảng cầm quyền ở tỉnh Nagano cho biết. Công ty giấy Oji Paper cho hay họ sẽ tăng giá giấy in và dịch vụ in ấn lên 15%, bắt đầu từ ngày 1/7.
Cuộc bầu cử sắp tới là cuộc bầu cử Thượng viện đầu tiên được tổ chức kể từ khi đại dịch COVID-19 xuất hiện. Mặc dù đã qua hai năm dịch song các biện pháp ngăn ngừa lây nhiễm vẫn được cho là cần thiết. Một quan chức tại văn phòng vận động của một ứng cử viên đối lập ở Tokyo nói: “Đầu bọc micrô của ứng viên cần được thay thường xuyên. Các biện pháp phòng ngừa dịch đã làm tăng thêm chi phí chiến dịch”.
Một phần chi phí chiến dịch được ngân sách trung ương và địa phương chi trả. Theo luật bầu cử, nhằm tạo sân chơi bình đẳng cho các ứng cử viên, việc sử dụng các phương tiện vận động tranh cử, in áp phích và bưu thiếp, cùng với các chi phí khác, sẽ được trợ cấp.
Tuy nhiên, khoản trợ cấp này sẽ chỉ được tính bắt đầu từ ngày cuộc bầu cử được thông báo chính thức vào ngày 22/6. Trước 22/6, việc vận động tranh cử sẽ bị coi là hoạt động chính trị cá nhân và không được nhà nước chi trả.
Đối với một cuộc bầu cử thượng viện, trong một số trường hợp, các đảng phái chính trị đã phải chọn các ứng viên trước một năm. Điều này giúp ứng viên có nhiều thời gian hơn để chuẩn bị song vì thế cũng đẩy chi phí chiến dịch lên cao.
Chính quyền Tokyo sẽ trợ cấp 7.700 yen/ngày cho các ban vận động chiến dịch để hỗ trợ giá xăng sau khi ngày bầu cử được công bố chính thức. Theo giá xăng hiện tại, khoản tiền đó mua được 46 lít xăng dầu/ngày. Một chiến dịch vận động tranh cử thượng viện trung bình ước tính tốn khoảng 20 triệu yen.
Một yếu tố đẩy các chi phí tăng là tiền cọc ứng viên phải đặt. Đới với bầu cử thượng viện, các ứng cử viên phải ứng trước 3 triệu yen để tranh cử, hoặc 6 triệu yen theo tỷ lệ đại diện tại khu vực tranh cử. Khoản đặt cọc này không được hoàn lại nếu ứng viên không giành được ít nhất 1/8 tổng số phiếu bầu hợp lệ. Hệ thống đặt cọc này nhằm ngăn chặn các ứng cử viên không tranh cử nghiêm túc song số tiền đóng góp lại không thay đổi kể từ năm 1992.
Nhìn chung, các ứng viên càng chi nhiều tiền, họ càng nhận được nhiều phiếu bầu. Theo kết quả phân tích các cuộc bầu cử Hạ viện kể từ năm 1996 của Nikkei và nhóm khoa học dữ liệu của Fujitsu, cơ hội chiến thắng của các ứng cử viên tiêu từ 0 đến 10 yen cho mỗi cử tri là 4%, những người chi tiêu từ 10 đến 20 yen là 35% và những người chi từ 30 đến 40 yen là 62%
Ngân sách trung ương và địa phương tại Nhật Bản đã chi tổng cộng 50 tỉ yen cho mỗi cuộc bầu cử Thượng viện kể từ năm 2010. Số tiền này dự kiến vượt 60 tỉ yen cho cuộc bầu cử Thượng viện sắp tới.