Làm thế nào Ukraine có thể giành lại Kherson

Con đường dẫn đến thành phố Kherson ở miền nam Ukraine đi qua vùng đất không có người, nơi những cánh đồng lúa mì cháy đen và những ngôi làng xơ xác. Xác tên lửa nhô lên khỏi mặt đường nhựa và những ngôi nhà bỏ hoang bị pháo xé toạc.

Dọc theo đường chiến tuyến, các lực lượng Ukraine đang chuẩn bị cho một trong những hành động quân sự tham vọng và quan trọng nhất của cuộc xung đột: chiếm lại Kherson. Là thành phố lớn đầu tiên bị Nga giành quyền kiểm soát, Kherson và những vùng đất màu mỡ bao quanh nó là một mũi đất quan trọng, từ đó quân đội Nga liên tục phát động các cuộc tấn công trên một vùng lãnh thổ rộng lớn của Ukraine. Việc giành lại quyền kiểm soát Kherson có thể giúp khôi phục động lực cho Ukraine và mang lại cho quân đội nước này một động lực rất cần thiết sau nhiều tháng chiến đấu ác liệt.

“Chúng tôi muốn đưa Kherson đưa trở lại toàn quyền kiểm soát của chúng tôi. Chúng tôi sẵn sàng. Chúng tôi đã muốn điều này từ lâu rồi”, Thượng úy Sergei Savchenko, sĩ quan Lữ đoàn 28 của Ukraine đóng quân dọc theo biên giới phía tây của vùng Kherson, cho biết. 

Tại các ngôi làng hiện do Lữ đoàn 28 của Ukraine kiểm soát ở vùng Kherson, các cuộc pháo kích khiến bất kỳ hoạt động nào trên mặt đất cũng trở nên nguy hiểm.

Hiện tại, các cuộc giao tranh ở biên giới phía tây và phía bắc của khu vực đang gia tăng, khi các lực lượng Ukraine - hiện cách thành phố khoảng 50km ở điểm gần nhất – ráo riết chuẩn bị cho một cuộc tấn công lớn. Trong một tháng qua, lực lượng pháo binh và tên lửa Ukraine, sử dụng các hệ thống mới như HIMARS do Mỹ cung cấp, đã giãn bớt các vị trí của Nga.

Các cuộc không kích từ phía Ukraine thậm chí đã nhằm vào các trung tâm chỉ huy tiền phương và kho đạn quan trọng. Các quan chức Ukraine tuyên bố hàng trăm quân Nga đã thiệt mạng và các cuộc tấn công đã làm gián đoạn cơ sở hạ tầng hậu cần của Nga. Họ nói rằng các kho tiếp liệu và các vị trí chỉ huy đã bị đẩy lùi khỏi tiền tuyến, khiến việc đảm bảo vũ khí và lương thực cho binh lính Nga trở nên khó khăn hơn. Tuy vậy, những tuyên bố như thế không thể được xác minh một cách độc lập.

Không giống như ở khu vực Donbass phía đông Ukraine, nơi lực lượng mạnh của Nga đã dần dần chiếm được một tỉnh trong những tuần gần đây, quân đội Ukraine dường như đã bắt đầu đảo ngược tình thế ở khu vực Kherson.

Sau khi mất quyền kiểm soát hầu hết khu vực này trong những tuần đầu tiên của cuộc chiến, quân đội Ukraine hiện đã giành lại 44 thị trấn và làng mạc dọc theo khu vực biên giới, chiếm khoảng 15% lãnh thổ vùng Kherson - theo thống đốc quân sự của khu vực Dmytro Butrii. Các quan chức hàng đầu của Ukraine không đưa ra lịch trình rõ ràng để chiếm lại Kherson, nhưng Tổng thống Volodymyr Zelensky đã nói rõ đó là ưu tiên hàng đầu.

Cuộc phản công theo kế hoạch của Ukraine ở phía nam đã gây ra cuộc tranh luận giữa các quan chức phương Tây và một số nhà phân tích về việc liệu Ukraine có sẵn sàng cho một chiến dịch lớn như vậy hay đó là cách tiêu tốn nhất các nguồn lực khi những tiến bộ của Nga chủ yếu ở vùng Donbass.

Tuy nhiên, các quan chức Ukraine và một số quan chức tình báo phương Tây cho rằng điều quan trọng là Ukraine phải cố gắng thực hiện một cuộc phản công. Họ nói rằng quân đội Nga đang ở một vị thế tương đối yếu hơn trước, sau khi tiêu hao vũ khí và nhân lực cho chiến dịch ở Donbass.

Ông Richard Moore, giám đốc cơ quan tình báo đối ngoại của Anh, MI6, dự đoán rằng người Nga sẽ buộc phải tạm dừng, từ đó mở ra cơ hội cho các lực lượng Ukraine.

Tuy nhiên, bất kỳ nỗ lực nào để giành lại Kherson cũng sẽ là một việc cực lớn. Các lực lượng Nga hiện đã chiếm đóng khu vực Kherson trong gần 5 tháng và hầu như không bị cản trở trong nỗ lực củng cố các vị trí quân sự và chuẩn bị cho một cuộc tấn công của đối phương. Họ đã thiết lập các vị trí lãnh đạo mới trong thành phố, các thị trấn và làng mạc lớn.

Một số quan chức phương Tây và Ukraine cho biết một cuộc phản công sẽ đòi hỏi một số lượng lớn binh sĩ và nhiều hệ thống vũ khí tấn công hơn Ukraine hiện có. Tổng cộng Ukraine đang tiêu thụ khoảng 6.000 đến 8.000 quả đạn mỗi ngày. Để bắt đầu một cuộc tấn công dồn dập vào Kherson, sẽ cần gấp ba đến bốn lần số đạn dược đó.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Aleksei Reznikov, đã nói về sự cần thiết phải huy động đội quân cả triệu người để giành lại quyền kiểm soát các vùng đất của Ukraine. Vùng Kherson, chủ yếu là nông thôn, nhưng thành phố Kherson lại là một đô thị lớn nằm giữa sông Dnipro. Giành lại thành phố này có thể phải trải qua giao tranh ác liệt trong đô thị với tổn thất lớn về nguồn lực vũ khí và con người.

Quân đội Ukraine cũng sẽ phải xem xét đến số lượng lớn dân thường. Thành phố Kherson đã mất khoảng 1/3 dân số khoảng 300.000 người trước chiến tranh, nhưng một cuộc tấn công tổng lực liên quan đến pháo kích có thể khiến những người ở lại gặp rủi ro lớn.

Tháng trước, Phó thủ tướng Ukraine, Iryna Vereshchuk đã kêu gọi cư dân Kherson và khu vực xung quanh sơ tán.

Tại các ngôi làng hiện do Lữ đoàn 28 Ukraine kiểm soát dọc theo biên giới phía tây của Kherson, chỉ có những người liều lĩnh hoặc ngu ngốc mới ở lại. Những đám mây đen như nấm treo ở đường chân trời và đạn pháo bắn qua lại trên các cánh đồng nông trại. Tuần này, chỉ huy của lữ đoàn, Vitaly Gulyaev, đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công bằng tên lửa.

Các lực lượng Nga đã di chuyển qua khu vực Kherson khi bắt đầu chiến tranh, để đi về phía tây dọc theo bờ Biển Đen, nhằm hướng thành phố cảng Odesa. Nhưng họ đã bị dừng lại giữa chừng. Một cuộc kháng cự dữ dội của người Ukraine xung quanh thị trấn Mykolaiv đã đẩy quân Nga trở lại vùng Kherson.

Để giúp chuẩn bị nền móng cho một cuộc phản công, cơ quan tình báo quân sự của Ukraine cũng đã âm thầm huấn luyện một lực lượng nằm vùng, đưa họ vào Kherson để thực hiện các hành động phá hoại và cung cấp thông tin về các địa điểm đóng quân của Nga.