Trước sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, phía Trung Quốc từ lãnh đạo cấp cao nhất của Đảng, Nhà nước; các bộ, ban ngành trung ương và địa phương, cho đến chuyên gia, học giả, nhân sỹ hữu nghị…, đều bày tỏ tiếc thương, gửi lời chia buồn sâu sắc; đồng thời đánh giá rất cao những đóng góp to lớn của Tổng Bí thư đối với Việt Nam cũng như thúc đẩy mối quan hệ hợp tác Việt Nam - Trung Quốc phát triển ổn định, bền vững, vì lợi ích của cả hai nước.
Ghi sổ tang bày tỏ tiếc thương trước sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã viết: “Vô cùng thương tiếc đồng chí Nguyễn Phú Trọng, lãnh tụ kiệt xuất của nhân dân Việt Nam, người bạn vĩ đại của nhân dân Trung Quốc”.
Phát biểu ngày 20/7 tại Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc khi tới viếng và chia buồn trước việc Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần, lãnh đạo Trung Quốc nhấn mạnh: “Đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến cả cuộc đời cho Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam, dẫn dắt Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam thúc đẩy và giành được những thành quả to lớn trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, nhận được sự ủng hộ và yêu mến của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân Việt Nam".
Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định Trung Quốc luôn ghi nhớ những đóng góp to lớn của đồng chí Nguyễn Phú Trọng trong việc thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống “vừa là đồng chí, vừa là anh em” giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc.
Phát biểu tại Hà Nội khi dẫn đầu đoàn đại biểu Đảng, Nhà nước Trung Quốc sang dự Lễ Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Chủ tịch Chính hiệp toàn quốc Trung Quốc Vương Hộ Ninh nhấn mạnh Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là nhà Marxist kiên định, lãnh đạo kiệt xuất của Việt Nam, là người đồng chí thân thiết, người bạn vĩ đại của Trung Quốc, đã có nhiều đóng góp to lớn, đặc biệt quan trọng cho sự phát triển của quan hệ hai Đảng, hai nước. Sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng không chỉ là sự tổn thất to lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, mà còn là sự mất mát đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân Trung Quốc, cũng như sự mất mát đối với sự nghiệp hòa bình, tiến bộ của nhân loại.
Trả lời báo chí Việt Nam, Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hùng Ba đã khẳng định: “Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần đã để lại niềm tiếc thương vô hạn đối với bạn bè quốc tế, trong đó có Trung Quốc”. Theo Đại sứ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là người có đóng góp quan trọng đối với sự phát triển của quan hệ Việt - Trung; là hạt nhân xây dựng lý luận và thực hiện đường lối "ngoại giao cây tre" linh hoạt, mềm dẻo làm bạn với tất cả các nước. Và đây là điều Trung Quốc nể phục.
Giáo sư, Tiến sĩ Thành Hán Bình, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Việt Nam - Đại học Công Nghiệp Chiết Giang (Trung Quốc) nêu rõ chính sách “ngoại giao cây tre” là sự kế thừa của lịch sử Việt Nam, của tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh, giúp Việt Nam kết bạn với các nước, mở rộng quan hệ bạn bè mà không hề ảnh hưởng đến chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; tối đa hóa lợi ích quốc gia trước sự cạnh tranh gay gắt giữa các nước lớn. Theo Giáo sư, Tiến sĩ Thành Hán Bình, chính sách “ngoại giao cây tre” do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khởi xướng đã tạo nên những kỳ tích kinh tế to lớn cho Việt Nam, trở thành độc nhất vô nhị ở Đông Nam Á, đồng thời đưa vị thế quốc tế của Việt Nam ngày càng cao hơn, niềm tự hào của người dân ngày càng tăng cao.
Ông Hứa Ninh Ninh, Chủ tịch Ủy ban Hợp tác công nghiệp RCEP, Giám đốc điều hành Hội đồng Kinh doanh Trung Quốc - ASEAN, Chuyên gia trưởng về hợp tác thương mại Trung Quốc - ASEAN, nhận định dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, một mặt, Việt Nam đã xây dựng chính sách quy hoạch phát triển kinh tế phù hợp với điều kiện của đất nước, mặt khác tích cực phát triển hợp tác kinh tế với các nước láng giềng, các nước lớn và các nước quan trọng khác trên thế giới như Trung Quốc, Mỹ, Nga, Nhật Bản... Trong thời kỳ đồng chí Nguyễn Phú Trọng làm Tổng Bí thư, Việt Nam đàm phán và ký kết thành công nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA) với các đối tác thương mại song phương và đa Phương.
Chuyên gia nghiên cứu về Việt Nam, nhà báo Ngụy Vi, Đài Phát thanh và Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CMG), đánh giá dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, ngoại giao Việt Nam nhấn mạnh ưu tiên phát triển quan hệ với các nước láng giềng, các nước lớn và các đối tác hữu nghị truyền thống.
Giáo sư Thành Hán Bình khẳng định, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có những đóng góp nổi bật cho sự phát triển quan hệ Trung Quốc - Việt Nam và tình hữu nghị lâu dài giữa hai nước. Giáo sư cho rằng, năm 2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được Chính phủ Trung Quốc trao tặng “Huân chương Hữu nghị”, điều này thể hiện đầy đủ những đóng góp to lớn của ông cho sự phát triển lành mạnh của quan hệ Trung Quốc - Việt Nam và được chính phủ và người dân Trung Quốc ghi nhận cao độ..
Về công tác phòng, chống tham nhũng, Giáo sư Hứa Lợi Bình, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Viện nghiên cứu Chiến lược Toàn cầu và châu Á - Thái Bình Dương (CASS), Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, lưu ý công tác này do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khởi xướng cũng rất đáng được quan tâm. Đặc biệt trong công tác xây dựng Đảng, Tổng Bí thư cho rằng Đảng phải giữ vững tinh thần tự cách mạng, không ngừng phát huy việc xây dựng khả năng lãnh đạo của Đảng về những vấn đề này.
Cùng quan điểm với Giáo sư Hứa Lợi Bình, Giáo sư Mễ Lương, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á, Viện trưởng Viện Luật của Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh, cho rằng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là nhà lãnh đạo kiệt xuất của Đảng, đất nước Việt Nam. Tổng Bí thư đã có nhiều đóng góp quan trọng trong công cuộc xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam; đồng thời đạt được thành tích xuất sắc trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, đề cao liêm chính, nâng cao uy tín và củng cố sự lãnh đạo của Đảng
Giới lãnh đạo và chuyên gia Trung Quốc khẳng định trong nhiều năm qua, dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Việt Nam được hưởng hòa bình, thịnh vượng, kinh tế phát triển phồn vinh, tình hình xã hội ổn định, trở thành một cường quốc bậc trung thu hút sự chú ý của thế giới; vị thế quốc tế của Việt Nam ngày càng được nâng cao; quan hệ Việt - Trung phát triển lành mạnh, ổn định.