Toàn cảnh một cuộc họp HĐBA LHQ ở New York, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Quyết định miễn trừng phạt nói trên được Ủy ban Trừng phạt Triều Tiên của HĐBA LHQ thông qua với sự đồng thuận, tạo điều kiện cho cuộc khảo sát và một lễ khởi công diễn ra trước khi thế giới bước sang năm 2019.
Trước đó, Hàn Quốc đã đề nghị miễn trừng phạt để có thể vận chuyển xăng dầu và những thiết bị cần thiết khác phục vụ cho công tác khảo sát tuyến đường sắt ở Triều Tiên. Hoạt động khảo sát đã được hai miền Triều Tiên nhất trí tiến hành trước cuối tháng 10 và tổ chức lễ khởi công trong khoảng cuối tháng 11 tới đầu tháng 12, song các lệnh trừng phạt đã làm trì hoãn kế hoạch này.
Đây là quyết định miễn trừng phạt lần đầu tiên của LHQ liên quan đến việc mở rộng các dự án liên Triều. Tuy nhiên, lệnh miễn này chỉ dừng lại ở hoạt động thăm dò, khảo sát, và việc kết nối đường sắt sẽ cần thêm các lệnh miễn khác.
Đáp lại quyết định của LHQ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết: "Mỹ và Hàn Quốc cam kết phối hợp chặt chẽ trong cách đối phó thống nhất với Triều Tiên". Quan chức này nhấn mạnh "mục tiêu chung là phi hạt nhân hóa Triều Tiên hoàn toàn và có thể kiểm chứng", đồng thời cho biết thêm rằng "trọng tâm hiện nay là tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán hạt nhân diễn ra thành công". Trước đó, Mỹ kiên định với chính sách duy trì trừng phạt cho đến khi Triều Tiên thực hiện phi hạt nhân hóa hoàn toàn và có thể kiểm chứng. Việc Mỹ cùng các nước khác trong HĐBA LHQ phê chuẩn lệnh miễn trừng phạt có thể giúp nối lại các cuộc đàm phán giữa Washington và Bình Nhưỡng.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã từng đề cập với các nước Đông Bắc Á và Mỹ cùng nhau thiết lập một “Cộng đồng Đường sắt Đông Á” để kết nối đường sắt xuyên Đông Bắc Á thông qua các kết nối đường sắt liên Triều, coi đây là nền tảng duy trì hòa bình lâu dài trên Bán đảo Triều Tiên. Theo ông, dự án kết nối này sẽ tạo ra một cộng đồng năng lượng và kinh tế Đông Á, từ đó thúc đẩy một cơ chế hòa bình và an ninh tại Đông Bắc Á. Một kế hoạch như vậy nếu được thực thi trước tiên sẽ có lợi cho cả đôi bên.
Bên cạnh hợp tác đường sắt, Hàn Quốc và Triều Tiên đã nhất trí tiếp tục đàm phán về hợp tác hàng không. Các cuộc đàm phán cấp chuyên viên đầu tiên về hợp tác hàng không liên Triều đã được tổ chức tại Văn phòng Liên lạc chung liên Triều ở thành phố biên giới Kaesong (Kê-xâng) của Triều Tiên, trong đó, phía Triều Tiên đề xuất nối các tuyến đường hàng không dọc bờ biển phía Tây và Đông Bán đảo Triều Tiên. Hai bên nhất trí tiếp tục thảo luận hợp tác hàng không liên Triều một cách toàn diện.