Thủ tướng Modi trong cuộc gặp với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen. Ảnh: Zeenews
Đây là lần thứ hai Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tới Đức trong vòng hơn 1 tháng. Đầu tháng 5, ông Modi đã thăm chính thức Đức, chuyến thăm đánh dấu một bước tiến trong quan hệ hai nước và được đánh giá là quan trọng cả từ góc độ biểu tượng lẫn kết quả cụ thể. Cuộc tham vấn liên chính phủ Ấn Độ-Đức lần thứ sáu mà ông Modi chủ trì cùng người đồng cấp nước chủ nhà Olaf Scholz tại Berlin trong chuyến thăm hồi tháng 5 đã tạo cơ hội để hai nước mở rộng phạm vi của quan hệ đối tác chiến lược Ấn Độ-Đức, tập trung vào quan hệ đối tác phát triển xanh và bền vững, từ đó xây dựng một lộ trình tương lai cho các mối quan hệ bền chặt hơn.
Đối với Đức, trong bối cảnh đại dịch COVID-19 tấn công nền kinh tế lớn nhất châu Âu và triển vọng tăng trưởng của nước này này đang giảm do các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga, rõ ràng Berlin cần tìm thị trường mới cho thương mại và đầu tư, mà Ấn Độ là một đối tác quan trọng với quy mô thị trường và tốc độ tăng trưởng kinh tế bền vững. Đức là một trong những đối tác kinh tế lâu đời nhất của Ấn Độ, nhưng tiềm năng đầy đủ của mối quan hệ thương mại giữa hai nước chưa được hiện thực hóa và giờ là thời điểm thích hợp để thay đổi điều đó.
Việc chính quyền của Thủ tướng Olaf Scholz gấp rút “tìm đến Ấn Độ” còn được xem như một phần trong chính sách Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mà Đức đang theo đuổi. Đức và cả Liên minh châu Âu (EU) đều đang tìm cách củng cố sự hiện diện lâu dài và hiệu quả ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Đức đã điều tàu hộ tống Bayern đến khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương từ tháng 8/2021 đến tháng 2/2022 nhằm triển khai các hoạt động hỗ trợ tự do hàng hải, đồng thời tập trận với hải quân các nước Australia, Singapore, Nhật Bản và Mỹ. Mối quan hệ bền chặt với một đối tác mạnh như Ấn Độ trong khu vực sẽ cho phép Đức tiếp cận sâu rộng hơn và mở rộng tầm ảnh hưởng trong “cán cân quyền lực” đang hình thành tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Về phần Ấn Độ, Đức là đối tác thương mại lớn nhất của New Delhi trong EU và lớn thứ sáu trên toàn cầu, với kim ngạch nhập khẩu hàng hóa từ Đức lên tới khoảng 14 tỷ euro trong năm 2021. Tuy nhiên, Ấn Độ hiện chỉ được xếp hạng là thị trường xuất khẩu lớn thứ 23 của Đức. Giới phân tích nhận định việc đưa Ấn Độ trở thành điểm đến mới hấp dẫn cho vốn đầu tư của Đức nên là ưu tiên hàng đầu của Thủ tướng Modi.
Không những thế, Ấn Độ còn muốn tìm kiếm sự hỗ trợ của Đức và Pháp trong việc thúc đẩy thông qua một hiệp định thương mại tự do mà New Delhi đang đàm phán với EU. Ngày 27/6, EU và Ấn Độ đã nối lại các cuộc đàm phán về thỏa thuận thương mại tự do sau 9 năm gián đoạn.
Việc Thủ tướng Modi tham dự hội nghị thượng đỉnh G7 vừa bế mạc ngày 28/6 cũng có ý nghĩa hết sức quan trọng với Ấn Độ. Thủ tướng Ấn Độ Modi, trước thềm hội nghị đã khẳng định mong muốn có “các cuộc thảo luận hiệu quả” với các nhà lãnh đạo thế giới về những vấn đề thời sự như kinh tế, khí hậu, năng lượng, an ninh lương thực, chống khủng bố, môi trường, bình đẳng giới...
Kể từ năm 2014, thời điểm Thủ tướng Modi nhậm chức, đây là lần thứ ba, lãnh đạo Ấn Độ được mời tham dự hội nghị thượng đỉnh G7 và là lần thứ tám kể từ năm 2004, New Delhi tới sự kiện này với tư cách là đối tác. Ấn Độ đánh giá việc nước này thường xuyên được mời tham dự các hội nghị thượng đỉnh G7 cho thấy G7 cần sự hỗ trợ của New Delhi để giải quyết những thách thức lớn mà toàn cầu đang phải đối mặt, đặc biệt khi Ấn Độ tham gia nhiều nhóm đa phương khác nhau như “Nhóm Bộ tứ” (Quad), Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS) và năm 2023 sẽ đảm nhận vị trí Chủ tịch Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20). Thư ký Ngoại giao Ấn Độ Vinay Mohan Kwatra tuyên bố: “Việc Ấn Độ thường xuyên có mặt tại các hội nghị thượng đỉnh G7 rõ ràng cho thấy sự công nhận ngày càng lớn rằng Ấn Độ cần phải là một phần của bất kỳ và mọi nỗ lực bền vững nhằm tìm ra các giải pháp để giải quyết các thách thức toàn cầu”.
Trong khi đó, Thủ tướng Modi nhấn mạnh Ấn Độ hiện có tốc độ tăng trưởng cao nhất so với các nền kinh tế hàng đầu khác, vì vậy việc Ấn Độ trở thành một trụ cột quan trọng trong sự phục hồi toàn cầu là hoàn toàn hợp lý. Hơn nữa, mức độ liên kết của Ấn Độ trong thương mại quốc tế đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây. Riêng năm 2021, ngoại thương của Ấn Độ đã tăng khoảng 50%.
Đức và Ấn Độ chia sẻ mối quan hệ song phương sâu sắc, với việc hai nước kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2021. Như nhận định của Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Đức Tobias Lindner: “Không có vấn đề lớn nào có thể được giải quyết nếu không có Ấn Độ”, hiện Đức đang tìm kiếm mối quan hệ chặt chẽ hơn với Ấn Độ cả về kinh tế, an ninh và khí hậu. Hai chuyến công du của Thủ tướng Ấn Độ tới Đức chỉ trong hơn 1 tháng không chỉ tạo cơ hội để hai bên duy trì truyền thống quan hệ đối tác chặt chẽ mà còn vạch ra một lộ trình mới để Đức và Ấn Độ cùng thúc đẩy các cam kết mang lại lợi ích chung.