Ảnh chụp vệ tinh ngày 12/10/2023 cho thấy căn cứ quân sự của liên minh quốc tế chống Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng do Mỹ đứng đầu ở Rwaished (Jordan), giáp giới với Syria và Iraq. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo hãng tin AP ngày 30/1, cùng thời điểm máy bay không người lái của đối phương đang bay ở độ cao thấp, có một máy bay không người lái của Mỹ cũng đang quay trở lại khu vực được gọi là Tháp 22 ở Jordan.
Kết quả là phía Mỹ không tìm cách bắn hạ máy bay không người lái của địch đột kích vào tiền đồn này do nghĩ đó là của Mỹ. Một trong những xe moóc nơi các binh sĩ ngủ đã hứng chịu hậu quả nặng nề của cuộc tấn công, còn những xe moóc xung quanh bị thiệt hại nhẹ do vụ nổ và các mảnh vụn bay ra. Ngoài những binh sĩ thiệt mạng, Lầu Năm Góc cho biết trên 40 binh sĩ bị thương trong vụ tấn công.
Mặc dù không có hệ thống phòng không lớn tại Tháp 22, nhưng căn cứ này có hệ thống chống máy bay không người lái.
Thông tin trên xuất hiện trong bối cảnh Tổng thống Joe Biden phải đối mặt với một hành động cân bằng khó khăn. Ông phải tìm cách đáp trả mạnh mẽ thủ phạm mà không làm leo thang tình hình xung đột ở Gaza. Khi được hỏi liệu việc không bắn hạ máy bay không người lái của đối phương có phải là lỗi của con người hay không, người phát ngôn Lầu Năm Góc Sabrina Singh trả lời rằng Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ vẫn đang đánh giá vấn đề.
Lời giải thích trên được đưa ra khi ngày 29/1, Nhà Trắng cho biết họ không muốn gây chiến với Iran ngay cả khi Tổng thống Biden tuyên bố sẽ có hành động trả đũa. Chính quyền Mỹ tin rằng Iran đứng đằng sau vụ tấn công.
Tổng thống Biden đã gặp các cố vấn an ninh quốc gia tại Phòng Tình huống của Nhà Trắng để thảo luận về những diễn biến mới nhất và khả năng trả đũa.
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby cho biết: “Không có câu trả lời dễ dàng ở đây. Đó là lý do tại sao Tổng thống đang họp với đội an ninh quốc gia để cân nhắc các lựa chọn trước mắt”.
Cuộc tấn công khiến ba lính Mỹ thiệt mạng khiến cho tình hình Trung Đông vốn đã căng thẳng lại càng phức tạp thêm. Mỹ đã cố gắng ngăn chặn cuộc chiến Israel - Hamas mở rộng thành một cuộc xung đột khu vực rộng hơn.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết khi gặp Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tại Lầu Năm Góc: “Tổng thống và tôi sẽ không tha thứ cho các cuộc tấn công vào lực lượng Mỹ và chúng tôi sẽ thực hiện mọi hành động cần thiết để bảo vệ Mỹ và binh sĩ của chúng tôi”.
Binh sĩ Mỹ tuần tra tại thị trấn Tal Hamis, tỉnh Hasakeh, Đông Bắc Syria ngày 24/1/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Cuộc tấn công bằng máy bay không người lái này là một trong hàng chục cuộc tấn công nhằm vào binh sĩ Mỹ ở Trung Đông kể từ khi Hamas tấn công Israel vào ngày 7/10/2023, châm ngòi cho cuộc chiến ở Gaza, nhưng đây là lần đầu tiên binh sĩ Mỹ thiệt mạng.
Ngày 28/1, ông Biden cam kết sẽ bắt tất cả những người chịu trách nhiệm phải chịu trách nhiệm vào thời điểm và theo cách thức mà Mỹ lựa chọn, nhưng cho biết Mỹ không tìm cách tham gia vào một cuộc xung đột khác ở Trung Đông.
Ông Kirby cũng nói rõ rằng sự kiên nhẫn của Mỹ đã cạn sau hơn hai tháng xảy ra các cuộc tấn công nhằm vào binh sĩ Mỹ ở Iraq, Syria, Jordan cũng như vào Hải quân và các tàu thương mại của Mỹ ở Biển Đỏ. Các nhóm như Houthi ở Yemen và Kataeb Hezbollah ở Iraq cho biết các cuộc tấn công này nhằm đáp trả các hoạt động quân sự của Israel ở Gaza.
Ông Kirby nói với các phóng viên: “Chúng tôi không mong muốn một cuộc chiến với Iran. Điều đó nói lên rằng đây là một cuộc tấn công rất nghiêm trọng. Nó đã gây ra hậu quả chết người. Chúng tôi sẽ đáp trả và chúng tôi sẽ đáp trả một cách thích hợp”.
Về phần mình, ngày 29/1, Iran phủ nhận họ đứng sau vụ tấn công ở Jordan. Hãng thông tấn nhà nước IRNA của Iran dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nasser Kanaani cho biết: “Những tuyên bố này được đưa ra với các mục tiêu chính trị cụ thể nhằm đảo ngược thực tế của khu vực”.
Ông Kirby nói rằng các quan chức Mỹ vẫn đang nỗ lực xác định nhóm nào đứng sau vụ tấn công ở Jordan.
Trong khi đó, đảng Cộng hòa cáo buộc Tổng thống Biden đã hành động quá ít để ngăn chặn các lực lượng đã gây ra khoảng 165 cuộc tấn công binh sĩ Mỹ trong khu vực kể từ khi bắt đầu cuộc chiến ở Gaza.
Cuộc tấn công nhằm vào tiền đồn trên sa mạc của quân đội Mỹ ở Đông Bắc Jordan, nằm gần khu phi quân sự ở biên giới giữa Jordan và Syria. Biên giới Iraq chỉ cách đó 10km.
Căn cứ này ban đầu là một tiền đồn của Jordan để giám sát biên giới, sau đó binh sĩ Mỹ ngày càng hiện diện nhiều ở đây sau khi lực lượng Mỹ tiến vào Syria vào cuối năm 2015. Cơ sở nhỏ này là nơi ở của các lực lượng kỹ thuật, hàng không, hậu cần và an ninh của Mỹ, với khoảng 350 nhân viên Lục quân và Không quân Mỹ.
Chính phủ Iraq lên án cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nói trên. Người phát ngôn Bassem al-Awadi cho biết trong một tuyên bố rằng Iraq đang theo dõi những diễn biến an ninh đáng báo động trong khu vực và kêu gọi chấm dứt vòng xoáy bạo lực. Tuyên bố khẳng định Iraq sẵn sàng tham gia vào các nỗ lực ngoại giao nhằm ngăn chặn leo thang căng thẳng hơn nữa.
Một nhóm tên là Kháng chiến Hồi giáo ở Iraq đã tuyên bố thực hiện hàng chục cuộc tấn công nhằm vào các căn cứ có binh sĩ Mỹ đồn trú ở Iraq và Syria kể từ khi cuộc chiến Israel - Hamas bắt đầu. Vào ngày 28/1, nhóm này đã tuyên bố thực hiện ba cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào các địa điểm ở Syria, bao gồm cả nơi gần biên giới với Jordan và một cuộc tấn công bên trong Palestine nhưng cho đến nay vẫn chưa tuyên bố thực hiện vụ tấn công ở Jordan.