Tổng thống Mỹ Donald Trump và cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton. Ảnh: AFP
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 9/9 đăng trên mạng xã hội Twitter rằng ông Bolton không còn làm việc tại Nhà Trắng. Nhà lãnh đạo Mỹ đồng thời tuyên bố không đồng tình với nhiều đề xuất của Cố vấn An ninh Quốc gia Bolton.
Về phần mình, ông Bolton, vốn là người có quan điểm cứng rắn đối với Iran, Triều Tiên và Trung Quốc, đã đăng lên mạng xã hội Twitter cho biết ông từ chức.
Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Bolton đã bất đồng quan điểm với Tổng thống Trump về một số chính sách quan trọng liên quan đến Iran, Venezuela và Afghanistan.
Kể từ khi gia nhập chính quyền Tổng thống Trump trong mùa xuân năm 2018, ông Bolton đã kêu gọi thiết lập quan hệ quân sự thân thiết hơn với Đài Loan (Trung Quốc), điều này khiến Bắc Kinh không hài lòng.
Dưới thời ông Bolton, Hội đồng An ninh Quốc gia của Nhà Trắng còn đóng vai trò then chốt trong chiến dịch thuyết phục các đồng minh Mỹ ngừng sử dụng thiết bị của tập đoàn viễn thông hàng đầu Trung Quốc là Huawei vì lý do an ninh.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh ngày 11/9 nêu rõ bà không bình luận về việc ông Bolton rời Nhà Trắng nhưng hy vọng người kế nhiệm ông này sẽ đóng vai trò xây dựng trong mối quan hệ song phương.
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (Hong Kong, Trung Quốc) dẫn lời ông Wu Xinbo tại Trung tâm nghiên cứu Mỹ ở Đại học Fudan nhận định Bắc Kinh coi ông Bolton là một trong những người có cái nhìn khắt khe nhất đối với Trung Quốc trong chính quyền Tổng thống Trump. Tuy nhiên, ông Wu Xinbo coi việc ông Bolton rời Nhà Trắng sẽ không thể đóng góp cải thiện quan hệ Mỹ-Trung.
Ông Wu Xinbo phân tích: “Trao đổi truyền thống giữa cố vấn an ninh quốc gia Mỹ và Trung Quốc là một kênh quan trọng nhưng đã bị cắt đứt dưới thời ông Bolton. Ông Bolton vốn ghét Trung Quốc và miễn cưỡng liên lạc. Ông ấy luôn cứng rắn với Trung Quốc và coi nước này còn nguy hiểm hơn Nga”.
Ông Dương Khiết Trì là người đồng cấp Trung Quốc của ông Bolton và lần gần đây nhất 2 chính khách gặp gỡ là vào tháng 11/2018.
Chuyên gia về Mỹ Huang Jing tại Đại học Ngôn ngữ và Văn hóa Bắc Kinh cho rằng việc ông Bolton rời Nhà Trắng không tác động mạnh đến phương pháp mạnh tay mà Tổng thống Trump áp đụng đối với Trung Quốc.
Ông Huang Jing nhấn mạnh: “Bắc Kinh sẽ không quá vui mừng trước thông tin ông Bolton rời đi bởi chính sách với Trung Quốc của Tổng thống Trump đã nhận được ủng hộ của lưỡng đảng và không sớm thay đổi”.
Chuyên gia quan hệ quốc tế Pang Zhongying tại Bắc Kinh đánh giá: “Ưu tiên của Tổng thống Trump là chiến thắng trong cuộc bầu cử sắp tới và ông cần tạo tiến triển trong những chính sách đối ngoại đã từng cam kết khi bước chân vào Nhà Trắng. Việc sa thải ông Bolton có thể coi là cách đổ trách nhiệm trước thực trang thiếu tiến triển trong các vấn đề Triều Tiên, Iran và Afghanistan”.
Ông Pang Zhongying nhận xét: “Mặc dù ông Bolton rời đi, vẫn có nhiều quan chức cùng quan điểm với cựu Cố vấn An ninh Quốc gia và đóng vai trò quan trọng trong chính quyền Tổng thống Trump vì vậy tôi không thấy khả năng Mỹ thay đổi chính sách hiện tại với Trung Quốc, đặc biệt là ở thời điểm cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2020 đang đến gần”.