Theo đài BBC (Anh), gần hai tháng sau khi ghi nhận trường hợp nhiễm virus SARS-CoV-2 đầu tiên, tính đến ngày 28/4, số ca mắc COVID-19 tại quốc gia đông dân thứ 2 thế giới đã vượt mốc 27.000 trường hợp với trên 900 ca tử vong.
Nhiều chuyên gia y tế công cộng và các bác sĩ cho biết việc áp dụng biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt ở Ấn Độ kéo dài hơn 1 tháng, có thể là nguyên nhân khiến quốc gia này kiểm soát tốt sự lây lan của virus SARS-CoV-2 và những ca tử vong. Tạp chí Y khoa Lancet cho biết “phong tỏa đã có tác dụng làm phẳng đường cong dịch bệnh” tại quốc gia Nam Á này.
Những nhà phân tích khác lại cho rằng dân số trẻ chiếm đa số dân cư Ấn Độ giúp tỷ lệ tử vong giảm đáng kể, khi những người cao tuổi được cho là có nguy cơ tử vong cao hơn khi mắc bệnh COVID-19.
Nhiều người tin rằng khả năng tồn tại của virus SARS-CoV-2 ở thời tiết nắng nóng tại Ấn Độ đã làm giảm sự lây lan của dịch bệnh. Tuy nhiên, những nhận định này vẫn chưa được chứng minh. Trên thực tế các bác sĩ điều trị cho bệnh nhân COVID-19 nguy kịch cho biết virus SARS-CoV-2 ở Ấn Độ cũng có khả năng lây lan như nhiều nơi khác trên thế giới.
Một câu hỏi đặt ra là liệu Ấn Độ có “bỏ sót” những người qua đời vì COVID-19 hay không?
Hầu hết số người tử vong vì COVID-19 tại các quốc gia bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh đều được báo cáo lại. Nghiên cứu dữ liệu về tỷ lệ tử vong ở 12 quốc gia, tờ New York Times phát hiện rằng trong tháng 3, có nhiều hơn ít nhất 40.000 ca tử vong trong đại dịch COVID-19 so với số liệu được báo cáo chính thức.
Tờ Financial Times cũng phân tích tổng số người chết trong đại dịch COVID-19 ở 14 quốc gia có thể cao hơn 60% số liệu được báo cáo chính thức. Tuy nhiên, không có nghiên cứu nào trong số hai nghiên cứu nói về Ấn Độ.
Tiến sĩ Mitchhat Jha thuộc Đại học Toronto, người đứng đầu nghiên cứu Million Death đầy tham vong của Ấn Độ, tin rằng điều đó hoàn toàn đúng đắn. Ông cho rằng việc bỏ sót người tử vong vì COVID-19 cần phải được xem xét.
Khoảng 80% các ca tử vong tại Ấn Độ xảy ra tại nhà, bao gồm những người chết do mắc bệnh sốt rét và viêm phổi. Các trường hợp tử vong như sản phụ qua đời, những người bị đột quỵ, tử vong do tại nạn thường được các bệnh viện báo cáo lại. Tuy nhiên, nhiều người được chăm sóc y tế suốt một thời gian, sau đó xuất viện và qua đời tại nhà ở Ấn Độ thì không được báo cáo, ông Jha cho biết.
Rõ ràng, việc chỉ tính các trường hợp tử vong tại bệnh viện là không đủ để có số liệu chính xác về tỷ lệ tử vong vì COVID-19.
Giáo sư K. Srinath Reddy, Chủ tịch Quỹ Y tế Công cộng Ấn Độ cho biết chưa có báo cáo nào về sự gia tăng của các ca tử vong trong bệnh viện. Ông tin rằng sự gia tăng đột biến trong các trường hợp tử vong tại nhà suốt một thời gian dài cũng không được chú ý đến.
Trong trường hợp không có hệ thống giám sát sức khỏe cộng đồng phát triển, các chuyên gia cho biết người dân có thể sử dụng điện thoại di động để tìm hiểu về sự gia tăng bất thường của các ca tử vong vì cúm có liên quan đến COVID-19 hay không. Hơn 850 triệu người Ấn Độ đã sử dụng điện thoại di động và họ có thể báo cáo bất kỳ cái chết bất thường nào trong khu vực của mình đến tổng đài miễn phí.
Ấn Độ có khoảng 10 triệu người tử vong mỗi năm. Nghiên cứu của Million Death phát hiện ra rằng một số trường hợp tử vong được ước tính quá cao. Ấn Độ có 100.000 ca tử vong vì HIV vào năm 2005, chỉ bằng khoảng ¼ tổng ước tính của Tổ chức WHO. Trong khi đó, số ca tử vong vì sốt rét lại được ghi nhận quá thấp, thấp hơn 5 lần số ca tử vong do WHO ước tính, theo sự chính phủ nước này. Ấn Độ cũng chỉ có 22% số ca tử vong được chứng nhận y tế.
Một số bác sĩ Ấn Độ cho rằng có nhiều người chết vì các triệu chứng COVID-19 mà không được xét nghiệm hoặc điều trị. Ở một số nơi, các bác sĩ thường chẩn đoán sai nguyên nhân tử vong.
Jean-Louis Vincent, Giáo sư chuyên sâu về y học tại Bệnh viện Đại học Erasme của Bỉ, cho biết nhiều quốc gia đã báo cáo tỷ lệ tử vong thấp hơn con số thực tế, bao gồm cả Ấn Độ.
“Khi bệnh nhân bị sốt và gặp một số vấn đề về hô hấp trước khi qua đời, bạn có thể nghi ngờ họ mắc COVID-19, nhưng cũng có thể là một căn bệnh khác. Nếu không được xét nghiệm, bạn không thể biết nguyên nhân tử vong có phải do COVID-19 hay không", ông nói.
Giáo sư Vincent cũng cho rằng việc thống kê lại số ca tử vong do COVID-19 không có ý nghĩa quyết định trong việc đánh giá mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh. Số lượng các ca nhập viện mới có thể cho thấy dịch bệnh đang lan rộng như thế nào. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng rằng hầu hết các chính phủ đều lo ngại về việc báo cáo các trường hợp tử vong vì điều đó có thể khiến người dân sợ hãi.
Ấn Độ có thể bỏ sót một số trường hợp tử vong và chẩn đoán không chính xác bệnh nhân mắc COVID-19. Tỷ lệ tử vong thấp ở quốc gia này vẫn còn đang gây nhiều tranh cãi và vẫn còn quá sớm để khẳng định Ấn Độ đã kiểm soát được dịch bệnh.
“Thành thật mà nói, tôi không biết và thế giới cũng chưa có câu trả lời. Đây là một bí ẩn. Tôi chỉ muốn nói một phần của bí ẩn này là do chúng tôi không được tiến hành đủ các xét nghiệm. Nếu chúng tôi được xét nghiệm nhiều hơn, chúng tôi có thể biết câu trả lời về các trường hợp người tử vong có mắc bệnh COVID-19 hay không”, bác sĩ người Mỹ gốc Ấn, Siddhartha Mukherjee, nói.