Mexico thành công với chiến dịch kiềm chế làn sóng di cư bất hợp pháp

Nhận định trên được Ngoại trưởng Ebrard đưa ra sau cuộc gặp của ông với Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence và cuộc trao đổi nhanh của ông với Tổng thống Donald Trump, nhằm đánh giá các tiến bộ trong nỗ lực kiềm chế làn sóng người di cư Trung Mỹ.

Cuối tháng 5 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo sẽ áp thuế đối với tất cả hàng hóa xuất khẩu của Mexico nếu quốc gia láng giềng này không ngăn chặn được dòng người di cư bất hợp pháp từ Trung Mỹ vào Mỹ.

Đến tháng 6, hai nước đã đạt được một thỏa thuận liên quan vấn đề này, theo đó Mexico có thời hạn 90 ngày (kết thúc trong tuần này) để giảm số người di cư, đổi lấy việc Washington rút lại kế hoạch áp thuế nhằm vào hàng hóa nhập khẩu của nước này.

Theo Ngoại trưởng Ebrard, việc Mexico triển khai hơn 25.000 binh sĩ thuộc Lực lượng Vệ binh quốc gia dọc biên giới và đẩy mạnh các cuộc truy quét nhằm vào những kẻ buôn người đã thành công.

Ngoài ra, chính quyền các cấp của Mexico cũng đã rất nỗ lực giảm số người di cư bất hợp pháp từ các nước Trung Mỹ tìm cách tới Mỹ. Từ tháng 5 tới nay, số người di cư không có giấy tờ hợp lệ vào Mexico để tìm đường tới biên giới với Mỹ đã giảm tới 56%.

Với kết quả này, Ngoại trưởng Mexico hy vọng có được sự đánh giá thỏa đáng từ giới chức Washington và các cuộc đàm phán về vấn đề người di cư sẽ không bị những đe dọa áp thuế phủ bóng đen. Ông Ebrard cũng cho biết cuộc gặp lần này của ông với Tổng thống và Phó Tổng thống Mỹ diễn ra trong bầu không khí thân thiện và vấn đề thuế quan đã không còn được đề cập.  

Trong khi đó, tuyên bố của Nhà Trắng cùng ngày cho biết tại cuộc gặp, Phó Tổng thống Pence đã ghi nhận những nỗ lực của Mexico, đồng thời nêu rõ giới chức Mỹ sẽ cùng phía Mexico mở rộng việc thực hiện Thỏa thuận bảo vệ người di cư để đẩy nhanh xử lý các yêu cầu tị nạn.

Cũng trong ngày 10/9, Ngoại trưởng Mexico Marcelo Ebrard tái khẳng định nước này sẽ không chấp nhận giữ vai trò "quốc gia thứ ba an toàn" dành cho những người di cư tìm đường tới Mỹ.

Theo cơ chế này, Mexico phải cam kết cấp quy chế tị nạn cho người di cư trong thời gian những người này chờ đợi được làm thủ tục nhập cảnh vào Mỹ một cách hợp pháp. Việc ký thỏa thuận "nước thứ ba an toàn" khiến Mexico  đối mặt với khả năng phải chịu trách nhiệm với những người di cư nếu họ bị chính quyền Mỹ từ chối nhập cảnh.

Lời khẳng định được Ngoại trưởng Ebrard đưa ra sau khi quyền Giám đốc Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Mỹ Mark Morgan phát biểu trước báo giới rằng Washington và Mexico đang thu hẹp dần những khác biệt để tiến tới "một thỏa thuận hợp tác".

Trong diễn biến liên quan, Lầu Năm Góc ngày 10/9 tuyên bố thông qua đề xuất của Bộ An ninh Nội địa về việc duy trì 5.500 binh sĩ đồn trú ở khu vực biên giới giữa Mỹ và Mexico trong năm tới, nhằm ngăn chặn người di cư bất hợp pháp.

Theo Lầu Năm Góc, các binh sĩ này sẽ "hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng, hỗ trợ vận hành, hỗ trợ phát hiện và giám sát, cũng như hỗ trợ các hoạt động trên không". Quyết định trên được đưa ra một tuần sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper ký quyết định chuyển ngân sách từ 127 "dự án quân sự bị trì hoãn" ở cả trong và ngoài nước cho kế hoạch xây dựng bức tường an ninh biên giới phía Nam.

Việc xây dựng bức tường biên giới Mỹ - Mexico là một trong những cam kết của ông Donald Trump trong chiến dịch vận động tranh cử tổng thống năm 2016. Đây cũng được xem là một phần trong chính sách nhập cư cứng rắn của Tổng thống Trump, và là trọng tâm cương lĩnh tranh cử tái tranh cử của ông trong năm 2020.