Tại hội nghị thượng đỉnh lần thứ 45 của Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur) diễn ra ngày 12/7 ở Montevideo (Uruguay), tổng thống các nước thành viên khối này đã quyết định triệu hồi các đại sứ của mình tại Tây Ban Nha, Pháp, Italy và Bồ Đào Nha để phản đối vụ chuyên cơ của Tổng thống Bolivia, Evo Morales, bị các nước châu Âu này đóng cửa không phận.
Quang cảnh hội nghị thượng đỉnh Mercosur tại Montevideo (ảnh: Phủ tổng thống Uruguay) |
Đọc tuyên bố của các tổng thống Argentina, Brazil, Uruguay và Venezuela, Ngoại trưởng Uruguay, Luis Almagro, cho biết các nhà lãnh đạo Mercosur đã thống nhất gọi đại sứ về nước để “trực tiếp báo cáo” vụ việc.
Tuần trước, bốn quốc gia châu Âu trên đã rút phép chuyên cơ của Tổng thống Morales bay qua không phận hoặc hạ cánh để tiếp nhiên liệu vì nghi ngờ trên máy bay có cựu nhân viên kỹ thuật cơ quan tình báo Mỹ Edward Snowden, đang bị Washington truy lùng vì đã phanh phui thông tin “động trời” về các hoạt động gián điệp của Mỹ.
Vụ việc xảy ra hôm 2/7 nhưng cho đến nay, Bolivia vẫn chưa nhận được những giải thích thỏa đáng từ các nước châu Âu liên quan.
Theo Ngoại trưởng Almagro, hành động của các nước châu Âu kể trên bị các tổng thống Nam Mỹ coi là “không có cơ sở, phân biệt đối xử và độc đoán và vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế”, và gây nguy hiểm tới tính mạng của Tổng thống Morales, vì chuyên cơ buộc phải hạ cánh khẩn cấp tại Áo.
Mặt khác, các tổng thống cũng quyết định triệu đại sứ của Tây Ban Nha, Pháp, Italy và Bồ Đào Nha lên để giải thích về vụ việc mang tính thù địch, vi phạm quyền con người và quyền miễn trừ đối với ông Morales trong cương vị nguyên thủ quốc gia.
Tuyên bố cũng nêu rõ thái độ của các quốc gia châu Âu trên là một sự xúc phạm không chỉ đối với Bolivia mà còn đối với toàn bộ Mercosur. Khối này sẽ có công hàm chính thức phản đối và yêu cầu các nước châu Âu liên quan giải thích và xin lỗi.
Mercosur gồm Argentina, Brazil, Paraguay, Uruguay và Venezuela. Bolivia đang trong quá trình gia nhập trong cương vị thành viên đầy đủ, còn Paraguay đang bị đình chỉ tư cách sau vụ đảo chính nghị viện năm ngoái.
Quang Sơn (Phóng viên TTXVN tại Argentina)