Lực lượng thực thi pháp luật Mỹ được triển khai tại hiện trường vụ xả súng đẫm máu ở trường tiểu học Robb của thị trấn Uvalde, bang Texas (Mỹ), ngày 24/5/2022. Ảnh: AP/TTXVN
Cuộc điều tra do các nhà lập pháp bang Texas tiến hành được đánh giá là toàn diện nhất nhằm tìm ra nguyên nhân vì sao phải mất hơn 1 giờ cảnh sát và các lực lượng khác mới trấn áp và tiêu diệt tay súng 18 tuổi tấn công giáo viên và các em nhỏ của trường tiểu học này hôm 24/5.
Báo cáo dài 77 trang, nêu rõ "lực lượng thực thi pháp luật đã không tuân thủ các kỹ năng được huấn luyện về ứng phó với các tay súng, cũng như không bảo đảm được nguyên tắc ưu tiên bảo vệ tính mạng của các nạn nhân vô tội". Theo báo cáo, 376 nhân viên thực thi pháp luật, trong đó có lực lượng biên phòng, cảnh sát bang, cảnh sát thành phố, đã tới trường học trong khung cảnh hỗn loạn mà không có sự chỉ đạo rõ ràng.
Ngoài đối tượng đã bị tiêu diệt ngay tại hiện trường, các nhà điều tra không phát hiện bất kỳ thủ phạm nào khác trong quá trình điều tra. Thay vào đó, các nhà điều tra "nhận thấy các lỗi hệ thống và sự yếu kém trong việc đưa ra quyết định". Báo cáo nhận định "việc thiếu sự chỉ đạo đã góp phần làm nhiều người mất đi mạng sống, khi nhiều nạn nhân bị thương phải đợi tới hơn 1 giờ mới có người trợ giúp, trong khi thủ phạm tiếp tục nổ súng".
Trong một tuyên bố cùng ngày, Thị trưởng Uvalde, ông Don McLaughlin cho biết chính quyền đã cho nghỉ hành chính đối với Trung úy Mariano Pargas, người giữ cương vị quyền cảnh sát trưởng thành phố trong ngày xảy ra vụ xả súng. Ông McLaughlin cũng công bố hình ảnh video một số cảnh sát tham gia phản ứng vụ xả súng cho thấy sự lúng túng và hỗn loạn tại hiện trường.
Bên cạnh đó, báo cáo chỉ ra nhiều lỗi tại trường học, trong đó hàng rào bên ngoài cao 1,5 m không cản trở được tay súng. Một số nhân viên trường học đã sai sót khi để các cửa bên trong và bên ngoài không khóa hoặc không mở được. Thủ phạm đã dễ dàng vào trường qua các cánh cửa không bị khóa.
Báo cáo cũng cho thấy những thiếu sót của nhiều cơ quan, cũng như "cách tiếp cận thiếu chuyên nghiệp" của nhà chức trách. Một phần những thiếu sót đó có thể do vấn đề kết nối liên lạc. Theo báo cáo, học sinh bên trong các lớp học đã gọi điện cho đường dây 911 xin hỗ trợ, song không một ai đảm bảo những người chịu trách nhiệm đưa ra quyết định quan trọng bên trong tòa nhà biết về các cuộc gọi khẩn cấp hoặc "nhận được thông tin học sinh và giáo viên sống sót sau loạt súng đầu tiên". Báo cáo khẳng định "không người chỉ huy nào phân tích thông tin này để nhận ra kẻ tấn công đã ngăn cản những nạn nhân bị thương nặng được chăm sóc y tế".
Theo ông Dustin Burrows, hạ nghị sĩ Cộng hòa, người đứng đầu ủy ban điều tra khẳng định mục tiêu của cuộc điều tra là nhằm cung cấp cơ sở dữ liệu để các nhà lập pháp có thể thay đổi chính sách trong tương lai để đảm bảo các trường học an toàn hơn.
Trước đó, ngày 2/6, Thượng nghị sĩ bang Texas Roland Gutierrez cho biết khi vụ xả súng xảy ra ngày 24/5, một số học sinh đã gọi cảnh sát tới giúp. Tuy nhiên, cảnh sát trưởng học khu độc lập hợp nhất thành phố Uvalde Pete Arredond đã không được thông báo về những cuộc gọi này khi đưa ra quyết định cảnh sát chờ bên ngoài hành lang thay vì xông vào lớp học sớm hơn để bắt giữ thủ phạm. Theo ông Gutierrez, Ủy ban Liên lạc khẩn cấp bang Texas, một cơ quan giám sát hệ thống 911, cho biết rằng tất cả các cuộc gọi như vậy được thực hiện tại Uvalde chỉ được chuyển đến Sở cảnh sát Uvalde, không phải sở cảnh sát của học khu. Điều này đồng nghĩa ông Arredondo, cảnh sát chỉ huy tại hiện trường vào thời điểm xảy ra vụ nổ súng, đã không được thông báo ngay về các cuộc gọi từ học sinh bị tấn công. Thượng nghị sĩ Gutierrez cho rằng việc các cuộc gọi khẩn cấp đến 911 không được kết nối ngay đến cảnh sát chỉ huy tại hiện trường là "lỗi do con người" và là một phần của "lỗi hệ thống" lớn hơn.
Vụ xả súng tại trường tiểu học Robb đã khiến ít nhất 21 người thiệt mạng, trong đó có 19 học sinh. Cơ quan chức năng xác định thủ phạm là Salvador Ramos, 18 tuổi, học sinh hoặc cựu học sinh của trường phổ thông trung học Uvalde. Đây là vụ xả súng tại một trường tiểu học gây nhiều thương vong nhất tại Mỹ kể từ vụ tấn công tại Connecticut năm 2012 cướp đi sinh mạng của 26 người, trong đó có 20 trẻ em.