Kiểm tra thân nhiệt tại Nam Phi. Ảnh: Getty Images
Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa đã kéo dài lệnh phong tỏa toàn quốc đến cuối tháng 4. Nhưng khi Nam Phi và châu Phi chuẩn bị sẵn sàng cho ảnh hưởng nặng nề có thể phát sinh do virus Corona chủng mới (SARS-CoV-2) gây bệnh COVID-19 thì các bác sĩ lại gặp khó khăn để giải thích điều đang diễn ra. Trái với dự đoán, các bệnh viện Nam Phi vẫn yên tĩnh. Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm Evan Shoul nói: “Thật kỳ lạ. Không ai chắc chắn về nguyên nhân”.
Bác sĩ Tom Boyles tại một trong những bệnh viện công lớn nhất thành phố Johannesburg – bệnh viện Helen Joseph nhận định: “Chúng tôi bối rối. Đây có thể là sự tĩnh lặng trước khi cơn bão ập tới trong 3 tuần. Chúng tôi đã chuẩn bị mọi thứ. Và nó vẫn chưa đến”.
Nam Phi đã chuẩn bị cho các tình huống với giường bệnh sẵn sàng, các ca mổ không khẩn cấp được xếp lại lịch, xe cứu thương trang bị đầy đủ, đội ngũ nhân viên y tế luyện tập ứng phó trong nhiều tuần, các nhà quản lý dành hàng giờ dài làm việc qua mạng trực tuyến để hình thành kế hoạch khẩn cấp…
Đã 5 tuần trôi qua kể từ khi Nam Phi ghi nhận ca mắc COVID-19 đầu tiên, đến ngày 28/3, biểu đồ hàng ngày theo dõi số lượng bệnh nhân COVID-19 mới vẫn có vòng cung quen thuộc. Nhưng đến 4/4, đường cong thay đổi hoàn toàn, từ 243 ca nhiễm mới trong ngày xuống chỉ còn 17 trường hợp.
Kể từ thời điểm này, trung bình một ngày tại Nam Phi có 50 ca nhiễm mới. Liệu đây có phải là hiệu quả từ quyết định phong tỏa sớm và nghiêm khắc tại Nam Phi hay chỉ là sự bình yên tạm thời trước cơn sóng thần ?
Thành phố Cape Town yên tĩnh, vắng vẻ do lệnh phong tỏa. Ảnh: Getty Images
Ngày 9/4, Tổng thống Ramaphosa cho biết “vẫn còn quá sớm để đưa ra phân tích chi tiết” nhưng ông cho biết kể từ khi lệnh phong tỏa có hiệu lực, tỷ lệ bệnh nhân COVID-19 mới hàng ngày tại nước này đã giảm từ 42% xuống chỉ còn khoảng 4%.
Lệnh phong tỏa của Nam Phi bao gồm cấm bán rượu, thuốc lá, không đi bộ tập thể dục, không tụ tập nơi công cộng, lễ tang chỉ tối đa 50 người tham dự, hạn chế đi mua sắm. Nam Phi đã huy động quân đội và cảnh sát để đảm bảo người dân tuân thủ quy định về phong tỏa.
Bộ Y tế Nam Phi nhắc nhở các nhân viên y tế ở tiền tuyến rằng khá nguy hiểm để đạt được kết luận chắc chắn về sự lây lan của virus. Có lo ngại rằng virus SARS-CoV-2 đã lây lan đến khu dân cư nghèo và lây lan nhanh chóng trong khi Nam Phi chưa có xét nghiệm diện rộng. Nhiều chuyên gia cho rằng đó là giai đoạn tiếp theo của đại dịch.
Một giả thiết khác cho rằng Nam Phi đã có “bảo hộ bổ sung” trước SARS-CoV-2 bởi các yếu tố như tiêm vắc-xin lao phổi với toàn bộ công dân từ khi được sinh ra, việc sử dụng thuốc HIV và vai trò của các enzym khác biệt trong nhóm dân số khác nhau. Nhưng những giả thiết này chưa được chứng minh.
Nhiều bác sĩ cho biết Nam Phi đang chờ đợi cho điều đột biến có thể ập tới và đây có thể chỉ là thời gian nghỉ tạm thời.
Ngày 10/4, Nam Phi ghi nhận 1.934 ca nhiễm và 18 trường hợp tử vong vì COVID-19.