Bộ trưởng Quốc phòng New Zealand Andrew Little nói chuyện với các phóng viên trong cuộc họp báo tại Wellington, New Zealand. Ảnh: AP
Theo đài RT (Nga), trong tuyên bố hôm 28/3, Bộ trưởng Quốc phòng Andrew Little cho biết New Zealand quan tâm đến việc trở thành thành viên thứ tư của AUKUS, hy vọng được tham gia phát triển công nghệ quân sự như trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán lượng tử và công nghệ thông tin tiên tiến.
“Chúng tôi đã có cơ hội thảo luận về việc liệu chúng tôi có thể hoặc mong muốn tham gia vào hai khía cạnh phi hạt nhân của thoả thuận đó hay không”, ông Little nói. “Tôi đã bày tỏ rằng chúng tôi sẽ sẵn sàng khám phá điều đó”.
Theo Bộ trưởng Quốc phòng New Zealand, quân đội nước này có thể phải nâng cấp một số thiết bị để bắt kịp các tiêu chuẩn của Mỹ và Australia nếu tham gia AUKUS, cụ thể là trong lĩnh vực liên lạc vì một số công nghệ của đất nước ngày càng lỗi thời.
Tuy nhiên, với các nghĩa vụ pháp lý và cam kết đạo đức của New Zealand là phi hạt nhân, ông Little khẳng định việc tham gia AUKUS sẽ chỉ liên quan đến vũ khí thông thường.
“Chúng tôi đã hợp tác rất chặt chẽ với các đồng minh và đối tác sở hữu tàu chiến và tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, tên lửa và tàu ngầm trang bị hạt nhân. Việc tham gia AUKUS sẽ không thay đổi bất cứ điều gì mà chúng tôi đang thực hiện”, ông nói thêm.
Đầu tháng này, người đứng đầu Bộ Quốc phòng New Zealand cũng đã đã gặp quan chức an ninh quốc gia cấp cao của Nhà Trắng Kurt Campbell. Sau đó, quan chức Mỹ nói rằng ông tin rằng New Zealand có thể tham gia hiệp ước AUKUS.
Được ký kết vào năm 2021, quan hệ hợp tác ba bên AUKUS tập trung vào việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao công nghệ hạt nhân từ Mỹ sang Australia, với sự giúp đỡ của Vương quốc Anh, để chế tạo tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân cho Canberra.
Tuy nhiên, đã xuất hiện mô tả rằng thiết lập AUKUS là cách phương Tây cản trở Trung Quốc, quốc gia cáo buộc AUKUS giúp phổ biến công nghệ hạt nhân trên khắp thế giới, cũng như “gây tổn hại nghiêm trọng đến hòa bình khu vực” và tăng cường “chạy đua vũ trang” ở Độ Dương – Thái Bình Dương.
Trước đó, hồi tháng 8/2022, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman cho biết trong tương lai, New Zealand có thể trở thành thành viên mới của AUKUS cùng với Australia, Anh và Mỹ. Bà Sherman khẳng định trong thời gian tới, AUKUS sẽ cân nhắc về các quốc gia công nghệ mới nổi khác cùng vai trò của họ đối với an ninh thế giới. Và tại thời điểm đó, New Zealand sẽ là một ứng cử viên tiềm năng.
Nga và Trung Quốc đều bày tỏ quan ngại về những thách thức đối với an ninh khu vực do việc thành lập AUKUS gây ra. Moskva và Bắc Kinh cho rằng động thái này có thể dẫn đến sự sụp đổ của nỗ lực không phổ biến vũ khí hạt nhân.